Afgelopen donderdag werd in het Franse parlement het wettelijke verbod aangenomen om volkerenmoord te ontkennen. In Turkse ogen ziet men dit vooral als een verbod op het ontkennen van de genocide op Armeniërs in 1915. De wet moet nog naar de Eerste Kamer.
De reactie van Turkse zijde was heel heftig. Minister-president Recep Tayyip Erdoğan had Frankrijk al een aantal malen gewaarschuwd dat er ernstige repercussies tegenover het aannemen zouden komen te staan. En zelfs op de dag voor de stemming verhevigde hij het verzet nog door aan te kondigen dat Turkije de betrekkingen met Frankrijk eenzijdig zou verbreken en haar ambassadeur zou terugroepen in dat geval.
De wet werd wel aangenomen. En of dat nou juist weer een antwoord was op de dreigementen van Erdoğan (we laten ons de wet niet voorschrijven door Turkije) of dat het eigenlijk al vast stond en dan bij moest dragen in de discussie om Turkije uit Europa te weren of om de herverkiezing van Sarkozy is speculeren.
Erdoğan reageerde alsof hij door een horzel gestoken was. Heftig en emotioneel, maar wel gepland neem ik aan gezien de vrijwel identieke reacties van de minister van buitenlandse zaken Ahmet Davutoğlu en president Abdullah Gül.
Wat de afgekondigde maatregelen precies behelzen is nog niet duidelijk. Wel is de Turkse ambassadeur teruggeroepen en mogen Franse oorlogsvliegtuigen en -schepen geen gebruik meer maken van Turkse havens en vliegvelden. Andere sancties kunnen volgen.
In Turkije heeft men niet zo heel veel ervaring met het boycotten van andere landen. Vrij recent is wel de boycot van Israël na het weigeren excuses aan te bieden voor de bestorming van de Gaza-vloot door de Israëlische zeemacht waarbij 9 Turkse doden vielen. Toen is de Israëlische ambassadeur uitgewezen, zijn alle militaire akkoorden opgeschort en sommige handelsbetrekkingen bevroren.
Het effectief handhaven van een boycot is nooit eenvoudig. Hetzij grote economische belangen, of politieke zaken spelen een te belangrijke rol of de emoties zijn enigszins gekalmeerd waardoor wraakgevoelens afnemen in de loop der tijd. Soms is het punt gemaakt en worden langzaam maar zeker de betrekkingen weer genormaliseerd.
Hoe Turkije daadwerkelijk Frankrijk zal gaan treffen is nog niet duidelijk. Wat betreft de handelsbetrekkingen zal er wel heel voorzichtig geopereerd worden gezien de enorme belangen in Europa. Turkije heeft in ieder geval haar ongenoegen kenbaar gemaakt en serieuze sancties, "ernstige politieke, economische en culturele gevolgen" waarmee Erdoğan gedreigd heeft worden toch niet verwacht.
Voor veel Turken gaat Erdoğan niet ver genoeg en een groot aantal organisaties overweegt om uitleveringsprogramma's, kunst- en cultuurmanifestaties, tentoonstellingen of optredens te schrappen.
En ook wordt er opgeroepen tot een consumentenboycot. Maar ja, mogen we dan geen Franse auto's meer kopen? Moeilijk want die worden wel in Turkije gemaakt. Welke producten komen dan wel in aanmerking? Franse etenswaar? Dat zet geen zoden aan de dijk.
Turkse vrienden vroegen me of ik niet iets wist om die Fransen eens goed mee te raken. En meteen schoten me een drietal dingen te binnen.
Te eerste. Alle woorden met een Franse oorsprong uit het Turks verbannen (en dat zijn er nog al wat).
Ten tweede. Geen Franse PIP- borstimplantaten meer kopen (dat waren er toch zeker 300 in de afgelopen tien jaar).
Ten derde. Met Yılbaşı (oud en nieuw) de Dom Pérignon (minstens 750 TL per fles) laten staan.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten