Cemre

"Het voorjaar zit in de lucht."
Voor mij betekent het meer dan alleen maar de lucht. Je merkt het aan de kracht van de zon, aan de geur, aan vogels die zich laten zien en beginnen met hun verleidingskunsten, een gevoel dat je lichaam binnentrekt.
In het Turks bestaat het woord "cemre". Het is niet met één woord te vertalen maar het geeft wel de komst van het voorjaar aan.
Cemre bestaat uit een drietal momenten. De eerste cemre valt op 19-20 februari en geeft het moment aan waarop de lucht warmer begint te worden. Na de tweede cemre op 26-27 februari begint het water op te warmen en 5-6 maart is het moment waarop de aarde warmer begint te worden. En na deze derde cemre wordt het lente.
Vaak gaat de periode van cemre gepaard met storm en sneeuw in grote delen van het land. Maar tegenhouden is onmogelijk. Het voorjaar komt.
Vanmorgen, de 20ste, maakte ik mijn wandeling en echt, ik merkte het meteen.
Er wordt gesproken van: cemre valt in de lucht, valt in het water en valt op de aarde, hetgeen te maken zou hebben met het gooien van stenen naar de duivel bij de berg Mina tijdens de hadj, de pelgrimage van de moslims naar Mekka.

Sommige schrijvers en dichters hebben wel de vrijheid genomen er nog een vierde cemre bij te creëren. Die cemre valt in je hart en verwarmt de liefde.

In ieder geval is de eerste echte cemre gevallen en ik ga er vandaag van genieten. Het zonnetje schijnt, het is een prachtige dag (hier bij Bodrum).

Van je vrienden moet je het hebben

Vanuit Çesme was ik overgestoken naar een van de Griekse eilanden voor de Turkse kust. Het was voorjaar en het weer was al behoorlijk aangenaam. Al de eerste dag maakte ik op het terras van het hotel kennis met een Griek, Aristo, die me heel veel over het eiland, de Griekse levenswijze en de dagelijkse beslommeringen vertelde. En vanzelfsprekend ging het over de financiële en economische problemen waarin het land geraakt was door de bemoeizucht van de EU.
In de week dat ik in het hotel verbleef sprak ik Aristo vaker en hij vertelde me bijna in tranen het verhaal van zijn beste vriend Giorgos.

Moeizaam kwam hij een beetje overeind en keek op de wekker naast het bed aan de kant van zijn vrouw Kallista. Die was natuurlijk al lang op. Ze had de kinderen op weg naar school geholpen en zat nu waarschijnlijk al voor de deur in het zonnetje met de buurvrouw te kleppen.
Kwart voor tien, las hij. Nou nog even dan. Hij draaide zich nog eens om. Hij had om tien uur een bespreking met een belangrijke klant, een aannemer, die over een grote lening kwam onderhandelen. De bank waar Giorgos als onderdirecteur werkte zou zoals gebruikelijk om een uur of tien opengaan.
Goed, we zullen eens gaan kijken, sprak hij even later tegen zichzelf. Even onder de douche, aankleden, zijn vrouw gedag zeggen en dan rustig wandelend naar het werk. Op de hoek van het dorpsplein kocht hij een broodje en hij zette zich even op het terras van het kafeneion. Demis, de eigenaar kwam al met zijn Griekse koffie aanzetten en ging even zitten voor een praatje. Heerlijk in het zonnetje.
Giorgos keek eens op zijn mobieltje. Bijna half elf. Hij moest maar eens verder gaan. Hij stond op, legde geld op tafel en ging richting kiosk waar hij zijn krantje kocht. Af en toe groetend en handenschuddend vervolgde hij zijn weg naar de bank.
De bank was open en Hestia van de receptie kon hem vertellen dat zijn klant in ieder geval nog niet gearriveerd was. Ze zou hem naar Giorgos' kamer brengen, mocht hij komen.
Op zijn kamer liet Giorgos zich in zijn zachte leren stoel zakken en sloeg in afwachting van wat komen zou zijn krantje maar eens op. Een kwartiertje later belde hij nog even met Hestia maar die had geen nieuws over zijn verwachte bezoeker. Goed, dan maar iets anders.
Om kwart over twaalf vond hij dat hij voorlopig weer eens genoeg cijfertjes had gezien en ruimde het dossier waarin hij had zitten turen weer op. Stopte zijn mobieltje in zijn zak en verliet zijn kamer. Tegen Hestia zei hij dat hij naar de kapper ging. Giorgos stapte weer de straat op. Hij had zin om zich te laten scheren. Meestal gebruikte hij zijn Remmington maar op sommige dagen, zoals vandaag, ging hij graag even ontspannen in de kappersstoel van Christos zitten om zich even met diens mes te laten behandelen.
Na de scheerbeurt wandelde hij huiswaarts. En na een lichte lunch met een beetje salade en een paar kippenpasteitjes van de vorige dag zocht hij de slaapkamer op voor zijn siësta.
Een uur of drie was het toen hij weer opstond. Even opfrissen. Zijn vrouw, die voor de deur met de buurvrouw zat te parlevinken, even gedag zeggen en weer aan de slag.
Een eindje voor de bank was het restaurant van Nikos waar hij regelmatig met zijn vrouw de maaltijd gebruikte. Hij was van plan om vanavond, zoals meestal op donderdag, een hapje te gaan eten. En om een uur of zes laste Giorgos even een pauze in. Hij moest tenslotte nog tot negen uur. Hij liep richting Nikos voor een versnapering. En hij wilde alvast spetzofai bestellen, goed scherp, want dat had hij al heel lang niet meer gegeten en daar had hij echt zin in.
Bij Nikos kwam het geluid van de bouzouki hem al tegemoet. Er zaten meer mensen aan een drankje en er waren wat toeristen. Janos de bouzoukispeler was al behoorlijk in trance en enkele gasten konden niet meer stil zitten en begonnen te dansen. En ook Giorgos moest even....
Van werken zou die dag niet veel meer terecht komen.

"Kijk," verkondigde Aristo, "als ze in het Europese Parlement nou ook eens een bouzoukispeler in het restaurant neergezet hadden en het signaal voor de start van de plenaire vergadering hadden weggedraaid, was het met Griekenland misschien wel heel anders gegaan. Afgevaardigden van alle Europese landen die samen in de wandelgangen de sirtaki dansten zouden waarschijnlijk op een andere, meer menselijke manier met de problemen van hun vrienden zijn omgegaan. En, dan zou Giorgios niet ontslagen zijn."

Even iets anders

Robert N. zat wat ongemakkelijk gespannen achter zijn imposante bureau in zijn nog imposanter kantoor. Even pauze, even een kop decafé, even alleen, even zijn tijdschrift. "Cruise" heette het lijvige blad. En hij las nu al voor de derde keer een artikel over de International Cruise Victim Association. Dat is een soort belangenvereniging van achterblijvers van mensen die verdwenen zijn tijdens een cruise. Van 1995 tot 2010 waren er ongeveer 150 passagiers spoorloos verdwenen.
De veiligheid aan boord van een cruiseschip wordt als schijnveiligheid bestempeld. De kans om in problemen te raken blijkt veel groter te zijn dan aan de wal. Er wordt trouwens nauwelijks tegen misdrijven opgetreden en onderzoek zou een farce zijn. De naam en belangen van landen, steden en cruisemaatschappijen schijnen daar debet aan te zijn. Politie bemoeit zich er nauwelijks mee. Als een passagier wordt vermist, gaat de cruise toch gewoon verder. En een verdwijning blijft zo een onopgelost mysterie.
Robert legde het tijdschrift op zijn bureau en keek peinzend voor zich uit. Zijn hersens werkten op volle toeren en zijn plan begon zich al duidelijker af te tekenen. Hij wist dat hij het heel goed zou moeten voorbereiden. Later, dacht hij.
Hij gaf zijn secretaresse een seintje dat hij weer beschikbaar was.
Men zou Robert misschien enigszins overdreven een zakentycoon kunnen noemen maar succesvol was hij in ieder geval. Hij was o.a. bestuursvoorzitter van een aardoliemaatschappij. Hij bezat grote belangen in de auto-industrie. Hij was eigenaar van een machinefabriek. Hij bezat een gigantische aandelenportefeuille. Ook was hij eigenaar van een juwelierswinkelketen met vestigingen in heel veel landen. Maar dit bedrijf stond op naam van Ellen, zijn vrouw.
Samen met haar woonde hij in Texas in een enorme mansion met 20 kamers en 18 badkamers. Ellen had het huis ontworpen en laten bouwen. Ze wilde graag ruimte hebben, zodat vrienden konden blijven slapen. Maar de vele kamers waren eigenlijk bedoeld voor als de kinderen en de kleinkinderen op bezoek kwamen. Ze hadden een dochter en een zoon en vijf kleinkinderen. Ze bezaten een eigen stal met tientallen paarden. Ze hadden een groot jacht. En een vakantiewoning in Aspen. Ja, ze waren puissant rijk.
Ze hadden een prima huwelijk en waren al ruim dertig jaar getrouwd. Alles verliep naar wens, zowel privé als zakelijk.
Maar af en toe knaagde er toch iets bij Robert.Hij droomde wel eens over een verre bestemming of een onbewoond eiland of een plek waar niemand hem kende. Hij sprak er wel eens over met zijn vrouw. Bijna zestig was hij. Nog één keer ergens opnieuw beginnen. Nog één keer iets geks doen. Alles achterlaten, alle rompslomp, alle drukte en vooral alle verplichtingen.
Maar Ellen wilde daar absoluut niets van weten: doe even normaal, zei ze dan.

Een klop op de deur. Zijn secretaresse kwam binnen en Robert schoof "Cruise" in een la.

Een paar dagen later, toen ze samen aan tafel zaten, stelde Robert voor om in het voorjaar een cruise in de Middellandse Zee te maken. Samen, zonder kinderen en aanhang.
Aanvankelijk had Ellen haar bedenkingen maar op een gegeven moment leek het haar toch ook wel leuk. Niet te lang, een weekje of zo.
Robert wilde haar verrassen en hij zou alles regelen. Ja, verrassen zou hij haar zeker. En ja, ook zou hij nog het een en ander te regelen hebben.

In april was het zo ver. Ze namen afscheid van de kinderen en vlogen met z'n tweetjes naar Barcelona waar ze aan boord gingen van de "Twilight". Een uiterst luxe cruiseschip met plaats voor ruim 2000 passagiers.
In de haven van Palermo op Sicilië moet er iets gebeurd zijn. Robert ging overdag alleen aan wal om te passagieren. Ellen bleef op het zonnedek achter. 's Avonds dineerden ze en gingen op tijd naar bed. De volgende morgen was Robert verdwenen.
Zijn rugtas was weg. Zijn casual kleding was uit de kast verdwenen. Zijn papieren en geld kon Ellen ook niet vinden. Haar sieraden lagen niet op het nachtkastje. Geen spoor te bekennen. Politie en privédedectives werden ingeschakeld. Foto's in de krant en op tv. Het mocht niet baten.

In de buurt van Bodrum zag ik heel relaxed en zoals gewoonlijk heel duidelijk van zijn maaltijd genietend in een visrestaurant een kennis van me zitten.
"Hi, Robert," voegde ik hem in het voorbijgaan toe.

Mee- en tegenvaller

Fantastisch leek me dat destijds. Wonen in een Zuid-Europees land waar je al op tamelijk jonge leeftijd met pensioen kon.
Zo maakte ik misschien een jaar of twintig geleden, tijdens een zomervakantie in Frankrijk, kennis met een Italiaanse docent aan een middelbare school. Hij vertelde me dat hij al bijna 24 jaar in het onderwijs werkte in de buurt van Turijn. Hij was pas 48 jaar oud maar hij had schoon genoeg van zijn werk. Hij wilde wat meer van de wereld zien en wat meer van het leven genieten.
En dat zou hem beslist gaan lukken ook, beweerde hij. Want het jaar daarop, als hij 25 jaar in het onderwijs werkzaam was geweest, kon hij met pensioen.
Dan was het eindelijk zo ver. Dan kon hij zijn lang gewenste trektocht door Zuid-Amerika gaan maken en daarna zijn geplande bezoek aan Australië en Nieuw-Zeeland, waar hij familie had wonen, afleggen.
Ik verbaasde me over zijn verhaal. Was het echt waar wat hij vertelde? Was de pensioenpremie in Italie zo hoog dat men zich dit kon veroorloven? Of waren er misschien veel te veel jonge docenten die ook een kans moesten krijgen? Hoe het ook in elkaar zat, mij leek het wel wat.
Ik wist dat ook in Griekenland en Spanje de pensioengerechtigde leeftijd voor sommige beroepsgroepen behoorlijk laag was. Maar zo laag? Ik kon het me haast niet voorstellen.
En tegenwoordig al helemaal niet. Er is nu helemaal geen sprake meer van zo een vroegpensioen, nu in vrijwel alle landen van Europa die pensioengerechtigde leeftijd aardig richting 70 jaar lijkt te gaan. De kosten die gepaard gaan met het steeds ouder worden van de mens (ziektekosten en veel langere uitbetaling van het pensioen) zouden volgens economen niet meer zijn op te brengen door de werkende mens.
Maar (nog) niet hier in Turkije. Ik keek hier vorige week naar een tv-programma waarin een vrouw vertelde dat ze 47 jaar was en al enkele jaren van haar pensioen genoot. Als je hier bv. 25 jaar bij een bank of een overheidsinstelling hebt gewerkt, kan je inderdaad van die mogelijkheid gebruik maken. Het pensioen is niet hoog, maar het bestaat wel. Veel mensen beginnen daarna een tweede carrière, gaan iets voor zichzelf doen of vermaken zich in sociale netwerken.
Maar ook hier worden mensen steeds ouder en het hele systeem van sociale voorzieningen zal de komende tijd totaal veranderen. Ook hier zal men dan over dit soort regelingen moeten gaan nadenken.

Een jaar of 10, misschien 15 geleden ging er een schok door (vooral) bejaard Nederland. Er was namelijk gelekt dat er in verzekeringskringen over nagedacht werd om bepaalde medische handelingen bij hoogbejaarde ziekenfondsverzekerden (dat heette toen nog zo) niet meer uit te voeren. Dat zou gunstig zijn in verband met de kosten en voor de pensioenvoorziening. De spoeling zou snel minder dun worden.
De jaren daarvoor was uit onderzoek namelijk gebleken dat de mens als maar ouder zou worden . En onderzoek aan de Universiteit van Chicago wees in 2004 nog uit dat er in 2010 ongeveer 115.000 honderdjarigen zouden zijn. Gelukkig bleken het er maar 53.000 te zijn geworden. Gunstig voor de pensioensystemen. Waarschijnlijk gelden er voor Europa vergelijkbare cijfers.
In de komende jaren zal men door nieuwe medische technieken zeker in staat zijn de leeftijd nog veel verder op te rekken. Nieuwe organen, nieuwe cellen en regelmatig vers bloed doen wonderen. Toch zou ik voor willen stellen ergens een grens te trekken: De mens wordt medisch niet meer geholpen als hij 137 ½ is geworden.

Waarschuwing

Op 12 februari maakte de Türk Hava Yollara, de Turkse luchtvaartmaatschappij, haar eerste officiele vlucht met een passagiersvliegtuig naar een buitenlandse bestemming. Het was een vlucht met een Douglas DC-3 van Ankara via Istanbul naar Athene.
Eigenlijk typisch dat het zo lang op zich had laten wachten. Turkije was namelijk een van de eerste landen met een luchtmacht die in 1911 werd opgericht en al in de Eerste Wereldoorlog actief aan de strijd deelnam.
Over de geschiedenis van de THY is eigenlijk een aardige success story te schrijven. Want sinds de start van de internationale vluchten met een enkel tochtje naar Athene in 1947 is het bedrijf uitgegroeid tot een grote vliegmaatschappij met een vloot van 165 toestellen en met lijnvluchten naar 130 buitenlandse bestemmingen met ook heel veel binnenlandse vluchten en een eigen opleiding voor piloten.
Het bedrijf staat o.a. bekend om zijn voortreffelijke service, het minste bagageverlies, vervoerde vorig jaar 32 miljoen passagiers en treedt op als sponsor van de voetbalclub FC Barcelona. Maar vooral is het bekend vanwege zijn solide financiële basis en zijn prachtige resultaten.
Helaas kwam de maatschappij ook enkele keren in het nieuws met een paar ongelukken waarvan die in 1974 in Frankrijk waarbij 345 mensen het leven verloren tot de grote vliegrampen behoort. En het ongeluk op de Polderbaan in Amsterdam in 2009 , waarbij 9 personen omkwamen,ligt nog vers in ons geheugen.
Maar het bedrijf wordt internationaal als veilig en betrouwbaar beschouwd. En dat, samen met de financiële resultaten heeft er volgens de bestuursvoorzitter van THY, de heer Hamdi Topçu, toe geleid dat steeds meer verliesgevende buitenlandse maatschappijen aankloppen om hulp of een eventuele overname aanbieden.
THY breidt sterk uit en is zeker op zoek naar samenwerking of partnership. Een gunstige kandidaat lijkt de Poolse staatsmaatschappij LOT te zijn. Er is sprake van vergevorderde onderhandelingen. De maatschappij wordt geprivatiseerd en THY zal daar voor een aanvankelijk niet al te groot stuk in deelnemen.
Goed, de deelname mag dan niet al te groot zijn, maar die kan wel belangrijke gevolgen met zich brengen. Het vermoeden bestaat dat dit wel eens zou kunnen leiden tot een zeker niet denkbeeldige nieuwe visumregeling tussen Polen en Turkije. Daardoor zouden Turken gemakkelijker een 3-maands zakenvisum of toeristenvisum voor Polen kunnen krijgen. Ja, en als die tsunami van Turken dan via Polen over Europa zal spoelen zal de voorspelling van Geert toch nog bewaarheid worden.
En dan zal het duidelijk zijn dat Nederland die duizenden en duizenden Polen en Turken natuurlijk nooit meer kwijt zal raken. En dat moet een schrikbeeld zijn voor bepaalde politici.
Ik vermoed dat Geert door een van zijn vrienden in de strijd, een of andere geheime dienst misschien, op de hoogte gebracht is van dit complot en dat hij nu een strategie ontwikkeld heeft om te trachten deze dreiging ongedaan te gaan maken.
Hij heeft een klachtensite op internet geopend waarop burgers van Nederland hun Poolse buren kunnen aangeven. Als deze site nu maar vaak genoeg bezocht wordt en de klachten maar ernstig genoeg blijken te zijn, zal Geert een poging ondernemen om Polen het lidmaatschap van het Schengenverdrag te ontnemen.
En daarmee zal het voor Turken en Polen onmogelijk worden deze sluiproute naar het paradijs te volgen.

Barbaren

Recalcitrant, zal ik toch zeker zelf wel weten, verbodsovertreding, regelontduiking, koppig, puberaal gedrag, dat maak ik zelf wel uit, gewoon tegen of lekker toch doen zijn maar een paar van de woorden of begrippen die me te binnen schieten als ik denk aan een bepaalde vorm van gedrag. Die bestaat bij koppige kleuters, dwarsliggende jongeren, protesterende volwassenen en obstinate bejaarden. Bewust of onbewust: je wilt je de wet niet voor laten schrijven, je bepaalt zelf wel wat goed voor je is. Zo iets.
Op 17 februari a.s. zal de Turkse film "Fetih 1453" in veel bioscopen over de hele wereld in première gaan. In Turkije meen ik op 16 februari om 14.53 uur. De film vertelt het verhaal over de met veel geweld gepaard gaande inname van Istanbul, destijds natuurlijk Constantinopel, door het Osmaanse leger tijdens de regeerperiode van Sultan Mehmed II. Een spektakelfilm met veel bloederige gevechtscenes, allerlei special effects, met veel historie, cultuur en geloof.
Er is drie jaar aan de film gewerkt en het is de duurste Turkse film ooit (17 miljoen dollar) gemaakt.
Het is een historisch overzicht en in de film wordt getoond hoe Mehmed klaargestoomd wordt om sultan te worden en hoe hij later een eind maakt aan het Byzantijnse Rijk waar al lange tijd tegen gestreden werd.

Vanaf het moment dat de eerste trailers van de film op internet waren verschenen kwamen er protesten tegen de film. En helemaal toen de nieuwste trailers te zien waren. En na enkele voorvertoningen en illegale downloads waren er meer bezwaren tegen de film.
In Duitsland zouden er christelijke groeperingen zijn die de film willen boycotten. "Turken zouden zich moeten schamen voor wat ze christenen in het verleden hebben aangedaan i.p.v. de verovering van Istanbul te vieren." Mensen wordt aangeraden deze film niet te gaan zien en voor de bioscopen zullen brochures uitgedeeld worden.
Ook in Griekenland sprak men schande van de film in het weekblad To proto Thema. Op basis van de trailer werd de film betiteld als: Turkse veroveringspropaganda die de massamoord op Grieken en de verwoesting van stad en land verheerlijkt.
Zelf ben ik absoluut geen liefhebber van films met buitensporig geweld. Een oorlogsfilm over de Tweede Wereldoorlog heb ik nooit gezien. Van een bloederige tv-serie als Spartacus word ik onpasselijk. Het afslachten van Indianen in Noord of Zuid-Amerika hoef ik ook niet te zien. Het geweld van Kruisridders of andere moordpartijen weiger ik te bekijken. En nadat ik de trailer van "Fetih 1453" had gezien was ik ook zeker niet van plan de film te gaan zien, hoewel ik heel erg geïnteresseerd ben in de geschiedenis van het Osmaanse Rijk.
Maar als anderen mij dan willen voorschrijven wat ik wel of niet moet doen en aankomen met het verhaal dat de film een aanval op en een vernietiging van de christelijke samenleving in het Byzantijnse Rijk laat zien, een aanval op onze normen en waarden, ben ik geneigd wel naar de film te gaan. Dan word ik een beetje opstandig. Geneigd zeg ik want ik zal bij nader inzien niet gaan.
Wel vraag ik me af of het vertonen van deze film niet aangegrepen zal worden door bepaalde mensen om de islamofobie weer wat extra leven in te blazen. En het zou mij beslist niet verwonderen als de PVV binnenkort vragen zal stellen aan de minister over de verheerlijking van het islamitisch geweld waar onze kinderen aan zullen worden blootgesteld. En de partij zal misschien wel voorstellen het vertonen van de film te verbieden.
Waar ken ik dat van?

Crisis

Nee, ik moet eerlijk zeggen een jaar of vijf geleden was het veel erger. Toen ging er geen week voorbij of het was wel enkele keren prijs: stroomuitval.
Vaak had het te maken met bouwwerkzaamheden hier in de buurt van Bodrum, Turkije. Bij ons dichtbij werd een nieuw woonpark aangelegd en het gebeurde dan wel eens dat zo maar de stroom werd uitgeschakeld. Maar niet alleen bij ons in de buurt werd gebouwd, overal op het schiereiland werd en wordt gebouwd en dat kon en kan problemen met zich brengen. Maar het vervelendste was altijd dat zonder waarschuwing of aankondiging de knop gewoon omgezet werd. Soms was het een ongelukje bij graafwerkzaamheden en was een kabel doorgetrokken, maar vaak was het ook planmatig noodzakelijk.
Wel onpraktisch. De computer viel uit. De verwarming sloeg op tilt. Geen werkende waterkoker dus geen snelle koffie of thee. De koelkast verschrikt. Muziekapparatuur of tv kreeg een opduvel.
Als je dan soms nog de moed op kon brengen om de elektriciteitsmaatschappij op te bellen en mocht je dan na lang wachten toch nog iemand aan de lijn krijgen dan wist die persoon echt niet wat er aan de hand was. Nee, ik zou het niet weten, hier niet bekend. En na enkele keren vergeefse moeite nam je die niet eens meer.
Je wist dus ook nooit hoe lang de storing zou duren, hoe lang je zonder stroom zou zitten. Op zich geen ramp. Maar als je voor je werk min of meer afhankelijk was van de computer of de fax was het lastig. Een binnenkomende e-mail kon urgent zijn, een bericht moest de deur uit.
Nou, dan maar bellen naar een internetcafé en vragen of men daar wel stroom had, zodat dringende zaken toch even afgehandeld konden worden. En soms had je dan weer een beetje geluk.
Maar andere keren waren het niet de bouwactiviteiten die de storing veroorzaakten maar was de harde wind de boosdoener. Een gebroken bovenleiding maar ook een kapotte transformator, een omgewaaide schakelkast of gebroken isolatoren zorgden regelmatig voor overlast. Ook winterse regenbuien waren vaak de oorzaak voor urenlange soms dagenlange stroomstoringen. Zodra het hard ging waaien of regenen werden kaarsen en theelichtjes tevoorschijn gehaald om niet voor verrassingen te komen staan.
Goed, vaak was er sprake van een kwestie van overmacht. Maar een waarschuwing vooraf of een bekendmaking bij planmatige uitvoeringen zou toch kunnen. Maar helaas daar schortte het dan aan.
Tot een jaar of drie of vier geleden naar ik meen de elektriciteitsmaatschappijen geprivatiseerd werden. De "nieuwe" maatschappij, met een nieuwe bedrijfsfilosofie zoals dat tegenwoordig heet, heeft er ogenschijnlijk alles aan gedaan om verbeteringen aan te brengen en overlast voor de klanten zoveel mogelijk te voorkomen of te beperken.
Er werden heel veel nieuwe masten geplaatst en nieuwe, sterkere kabels werden gespannen en nieuwe transformatorhuisjes werden neergezet. Er kwam een gemakkelijk bereikbaar centraal meldpunt dat ook dag en nacht bemand werd en waar men ook meteen antwoord kon geven op vragen over problemen. Storingsploegen stonden 24 uur per dag klaar om direct in actie te komen bij calamiteiten of onraad.
We waren uitermate tevreden. Veel minder storingen en veel snellere service. Goed, natuurlijk gebeurt er nog wel eens iets maar dat is uitzonderlijk.

Vorige week werden we opgebeld door een kennis. Mopper, mopper. Hij had afgelopen maand al drie keer urenlang zonder elektriciteit gezeten.
"Goh, wat vervelend voor jullie. Maar hoe is het verder zo in Rotterdam?"

Rookworst

Vrijwel alle wetenschappers die zich met het klimaat bezighouden zijn het er wel over eens. De mens heeft invloed op de opwarming van de aarde op dit moment. Hoe groot die invloed is wordt door klimatologen verschillend beoordeeld. Er zijn er die de veranderingen in het klimaat toeschrijven aan de veranderingen in ons zonnestelsel en de menselijke invloed van weinig belang achten. Sommige van hen menen zelfs dat alle maatregelen die genomen zijn om de opwarming tegen te gaan zoals bv. de CO2-reductie weggegooid geld is. Anderen spreken over schommelingen in het klimaat die sowieso staan te gebeuren en die ook al sinds de ijstijden, zonder mens, plaatsvonden.
Als het in Nederland een paar dagen achter elkaar streng vriest of hard sneeuwt staan er meteen een aantal opwarmingscritici klaar om weer eens duidelijk te maken dat al die theorieën maar onzin zijn en dat het vriesweer dat wel bewijst.
En als vanzelfsprekend begint men na enkele dagen vorst te praten over de Elfstedentocht. De 200 kilometer lange schaatstocht over de Friese meren en vaarten. Het is het gesprek van de dag op straat, in de winkel of bij de koffieautomaat op het werk. Weet je nog? Niet alleen bij de lange afstand schaatsers die hopen op deelname lopen de gemoederen hoog op. Nee zo'n beetje heel Nederland begint in een Elfstedenkoorts te geraken de laatste werd in 1997 verreden. Zelfs hier in Turkije spreken de hier verblijvende Nederlanders elkaar erover aan. Turken begrijpen er helemaal niets van. Hier wordt alleen een beetje aan kunstschaatsen gedaan of er worden wat rondjes gedraaid op een klein ijsbaantje.
Ik zou niet iets kunnen bedenken dat deze sfeer, deze gekte kan benaderen. Niet in Nederland maar ook niet in andere landen. En dat heeft volgens mij alles te maken met het ongewisse. De spanning van al dan niet. Dat zie je alleen bij dit evenement.
Radio, tv, persconferenties, ijsmeesterbijeenkomsten, metingen etc. Van uur tot uur wordt de stand van zaken doorgegeven en becommentarieerd. Weermannen worden geïnterviewd en naar de lange termijnverwachting gevraagd. Optimisten en zwartkijkers komen aan het woord. Men heeft er jaren naar uitgekeken. De restauranthouders langs de route gaan inkopen doen om klaar te zijn als een aantal van de duizenden kijkers hun etablissement wil aandoen. Mensen gaan vrije dagen vastleggen. Hun overnachtingen regelen. Hun schaatsen laten slijpen. Kleding aanschaffen. Reclameborden worden geplaatst. Ja echt een gekkenhuis. Goed, leuk voor de liefhebbers en enthousiastelingen.
Maar dan volgt vaak de totale deceptie. Het begint te dooien en de tocht der tochten kan helaas niet doorgaan. Wachten tot volgend jaar. Misschien dan?

Maar daar is iets aan te doen. Hoewel het speciale dan wel verdwijnt.
Jaren geleden heb ik met enkele vrienden het plan opgevat om de hele Elfstedenroute te voorzien van een koelsysteem dat ook op kunstijsbanen gebruikt wordt. Leidingen in het water hangen aan drijvertjes die je kan verwijderen als het ijs zich gevormd heeft. Op regelmatige afstanden van elkaar een grote ijsmachine. Wachten tot het een beetje fris wordt, want het moet wel een winterspektakel blijven, en dan de motoren starten.
Met de moderne technologie moet dat zeker mogelijk zijn. Het zal waarschijnlijk een kostbare zaak worden en zeker vanwege het huidige subsidiebeleid zal het enige moeite kosten om de Elfstedentocht op deze manier te organiseren. Maar ik weet zeker dat sponsoren in de rij zullen staan. Van één ben ik al zeker: Unox.

Onvermoed

Opeens ging me een licht op. Soms brengt een mens een aantal feiten, gegevens of uitspraken, die ogenschijnlijk niet zo veel met elkaar te maken hebben door een of andere trigger met elkaar in verband. Op het gebied van betrekkingen tussen regeringen, persoonlijke relaties, economische plannen of politiek. Oh, zat het zo?

Afgelopen woensdag op een bijeenkomst van de AKP, de partij van minister-president Recep Ayyip Erdoğan, waarschuwde de laatste tegen het opkomend racisme en islamofobie in Europa. Hij refereerde aan de aan te nemen Franse wet die ontkenning van de Armeense genocide in 1915 in Turkije strafbaar stelt met mogelijk een boete van 45.000 euro en een gevangenisstraf van een jaar. Deze wet is volgens Erdoğan 'een serieuze manifestatie van een verraderlijk gevaar in Europa. Er zit een niet te ontkennen racistische benadering, een racistische houding achter deze wet verborgen'. En ging hij verder ' het is geen zaak tussen Frankrijk en Turkije, maar het is een Europese zaak, een zaak van de Europese Unie'.
Hij riep de vrienden van Turkije in Europa op om iets tegen het opkomend racisme en islamofobie te ondernemen.
Dit kwam na de furieuze woorden van Erdoğan aan het adres van Frankrijk en Sarkozy toen duidelijk werd dat het Franse parlement de wet zou aannemen. In een soort straatvechterstaal en bewoordingen die je niet zo gauw van de minister-president van een land zou verwachten, kondigde hij allerlei maatregelen aan. Om te beginnen werd de Turkse ambassadeur naar Ankara teruggeroepen en werden militaire afspraken bevroren. Hij dreigde met economische en culturele maatregelen en een boycot van Franse producten.
Sarkozy zal zich hier niet zo veel aan gelegen laten liggen. Voor hem is belangrijk of hij met zijn standpunten en acties de nodige kiezers kan trekken voor een mogelijke, obsessieve herverkiezing tot president in 2012.

Deze week werd bekend dat een bestelling van een 130-tal Renaults door de Turkse regering was afgezegd. De auto's waren bestemd voor regeringsfunctionarissen. Maar Erdoğan wenste niet dat zijn medewerkers gebruik zouden gaan maken van een Franse sedan.
In Bursa staat de Oyak-Renault-fabriek. Een fabriek waar jaarlijks een paar honderdduizend Renaults van verschillend type in elkaar worden gesleuteld. Duizenden Turkse arbeiders werken daar en produceren Franse auto's. Een behoorlijk stuk werkgelegenheid zou hier wel eens mee op het spel gezet kunnen worden. De afzegging door Erdoğan zou meer mensen op het idee kunnen brengen om dan maar een Ford of een Fiat aan te schaffen. Als de regering en ook de oppositie oproept tot dergelijke maatregelen kan je als gewoon vaderlandslievend staatsburger heel gemakkelijk in deze politiek worden meegezogen.

Toen ik de laatste dagen een aantal maal in de krant las dat Turkije er wel oren naar had om een bod uit te brengen op de Saab autofabrieken en berichten over een mogelijke samenwerking tussen Iran en Turkije bij de productie van een gezamenlijk te ontwikkelen auto, moest ik denken aan eerdere berichten die duidelijk maakten dat Turkije dolgraag een eigen auto zou willen bouwen.
De afgelopen jaren zijn er regelmatig besprekingen geweest tussen regeringsfunctionarissen en vertegenwoordigers uit het bedrijfsleven om deze mogelijkheid onder ogen te zien. Pogingen in het verleden zijn mislukt.
Erdoğan is een groot voorstander van een Turkse auto. Daarmee zou een wens van hem in vervulling gaan. Voor 2023, het jaar waarin de Republiek Turkije 100 jaar bestaat, staan allerlei megaprojecten op het regeringsprogramma. O.a. nieuwe spoorwegen, autowegen, een derde brug in Istanbul, een kanaal tussen de Zee van Marmara en de Zwarte Zee zullen gerealiseerd worden.
Een Turkse auto?

Een prettig vooruitzicht

Het voortbestaan van menselijk leven op onze planeet wordt ernstig bedreigd. En dan bedoel ik niet door de gevolgen van geopolitieke conflicten of het hebben van de beschikking over fossiele brandstoffen. En ook niet eens de dreiging van de atoombom. Ik heb trouwens nooit begrepen waarom het ene land er wel over mag beschikken en het andere land niet. Waarom het ene land er wel mee mag dreigen en het andere land niet. Valt ook niet te begrijpen. Maar daar gaat het helemaal niet om.
De dreiging waar de mens aan blootgesteld wordt is veel ernstiger en wereldomvattend. En hopelijk is het minder serieus dan ik me voorstel maar de ontwikkelingen zijn uiterst zorgwekkend. En dan bedoel ik dat de wetenschap geen goed antwoord meer heeft op allerlei virussen, ziekteverwekkende bacteriën etc.
Een voorbeeld dat de laatste tijd weer volop in het nieuws is, is de ESBL besmetting. ESBL is een enzym dat door bacteriën als klebsella of E-coli wordt aangemaakt om zich tegen antibiotica te beschermen.
Met als gevolg dat daardoor bacteriën resistent worden en bv. penicillines dan vaak niet meer werken tegen infecties.
De pluimveesector, waar zo'n beetje dagelijks gesproeid wordt met hormonen en moderne antibiotica, is zo goed als zeker de grote boosdoener.
De ESBL is ook gevonden in oppervlaktewater en op groenten en fruit. Misschien door bemesting of door irrigatie.
Als je tot een risicogroep (jonge kinderen, bejaarden, zieken) behoort en besmet raakt kan ESBL zeer ernstige infecties veroorzaken. Ziekenhuisopname is dan beslist noodzakelijk (waar men dan ook nog even de ziekenhuisbacterie MRSA op kan doen). Gelukkig bestaan er nu nog enkele alternatieve antibiotica maar de vrees is groot dat de bacteriën ook daar binnenkort resistent voor zullen zijn. De situatie is zeker uiterst zorgwekkend te noemen omdat vergelijkbare problemen zich ook voordoen bij bv. salmonella, legionella of tbc bacterie.
En uiteraard gaat het weer om geld. De pluimveesector wil zijn "plofkippen" zo snel mogelijk op slachtgewicht hebben en de tuinbouw wil zo snel mogelijk een volgende oogst naar de veiling brengen. En de gezondheid van mensen? Ja.
Deze problemen doen zich over de hele wereld voor en er zullen er nog veel meer volgen. De medische wetenschap staat voor een schier onoverkomelijk probleem.

Er wordt al tientallen jaren over gespeculeerd. De aarde en de mensheid zullen vergaan en de enige uitweg zou een kolonisatie van de planeet Mars zijn.
Mars is de planeet die in al zijn facetten het meest van alle planeten overeenkomt met moeder aarde. Mars is veel kleiner maar omdat er geen oppervlaktewater is, is het oppervlak net zo groot als het landoppervlak van de aarde.
Als het aan de republikeinse presidentskandidaat Newt Gingrich ligt, krijgt de VS een permanente basis op de maan en zal het aantal missies naar Mars uitgebreid worden. Volgens hem zou het ruimtevaartprogramma moeten bestaan uit wetenschap, toerisme en productie.
De spacekip?

Het zou zo maar kunnen

Even moest ik glimlachen toen ik weer eens de geweldige conclusies van een onderzoek onder ogen kreeg. Goed, sommige onderzoeken brengen nieuwe feiten aan het licht, sommige onderzoeken bevestigen eerdere bevindingen, sommige onderzoeken zijn wereldnieuws, sommige onderzoeken zijn gefraudeerd en ga zo maar door.
Honderden instituten, onderzoeksbureaus, wetenschappelijke afdelingen of interne functionarissen houden zich daar dagelijks mee bezig. Duizenden mensen doen niets anders dan onderzoeken. Nodig, dat is wel duidelijk. Op het gebied van gezondheid, economie, voedselvoorziening, ja elk facet van het menselijk bestaan wordt ondervangen en onderzocht.
Maar bij sommige onderzoeken rijzen je de haren te berge en bij sommige onderzoeken zet je je vraagtekens. En natuurlijk, soms zijn het deelonderzoeken die ergens inpassen, soms zijn ze bedoeld voor de lange termijn en soms lijken ze absoluut niet relevant. Wat heb je daar nou aan? En de belastingbetaler mag weer dokken! En meer van dergelijke opmerkingen.
Vorige week verscheen er een persbericht van de SWOV, het nationaal wetenschappelijk instituut voor verkeersveiligheidsonderzoek in Nederland. Er waren 90 ongelukken op buitenwegen geanalyseerd en in het kort waren dit de bevindingen en aanbevelingen:
Door wegen buiten de bebouwde kom veiliger in te richten kunnen veel ernstige bermongelukken worden voorkomen (nee toch).
Ruimere bochten, geribbelde kantmarkeringen, bomen of andere obstakels die zijn afgeschermd of verder van de weg staan kunnen de wegen veiliger maken (goh).
En meer van dergelijk fraais.
Zou er iemand zijn die veronderstelt dat er minder ongelukken gebeuren als je bomen langs de weg plant, als je de bochten scherper maakt, als je harder mag rijden, als je makkelijk van de weg kan raken, als je ………..
Ja ik krabde me wel even achter mijn oor.

En toen las ik dit in een Turkse krant. Het was een interview met Dr. Hamdi Koçer van het kankeronderzoeks- en behandelingscentrum Neolife Medical Center.
Hij maakte wereldkundig dat borstkankerpatiënten voor 95% kunnen genezen als de tumor in een vroeg stadium, voor er sprake is van uitzaaiingen, wordt ontdekt en er vroegtijdige behandeling plaatsvindt. Een vroege diagnose kan van levensbelang zijn (nou nou).
De belangrijkste risicofactor voor het ontwikkelen van borstkanker is het vrouw zijn en daarbij de leeftijd (poeh).
Zouden er ook mensen zijn die denken dat het vanzelf overgaat als je maar niet weet dat je het hebt?
Ik moest even slikken.
Zo is er wel vaker een onderzoek waarvan je je bij het lezen van de conclusies afvraagt of het iets heeft opgeleverd of dat de bevindingen je bekend voorkomen.

Hoofdonderzoeker psycholoog Gordon Hodson van de Brock University in Ontario Canada heeft uit onderzoek onder kinderen geconcludeerd (publicatie januari 2012) dat kinderen met een lage intelligentie als volwassenen eerder geneigd zouden zijn tot vooroordelen (toe maar).
Als volwassene met lage intelligentie zouden ze zich dan aangetrokken voelen tot het conservatisme hetgeen mogelijke veranderingen in hun houding ten opzichte van vooroordelen zou tegenwerken (jawel).
En uit dit nieuwe onderzoek zou men zo maar kunnen concluderen dat mensen die toegeven aan racisme en vooroordelen misschien gewoon dom zijn (jeetje).
Even moest ik grimlachen.