vrijdag 23 december 2011

Een kattenbak

Honderdduizenden video's staan er op internet met dieren in de hoofdrol. Prachtige, ontroerende, afgrijselijke, grappige verhalen worden getoond. Een zeer geliefd onderwerp en zeker waar het huisdieren betreft net zo eenvoudig onder schot te nemen als baby's en kleine kinderen.
De filmpjes hebben veelal het bijzondere, opvallende, onverwachte gedrag van de dieren in relatie tot de mens als onderwerp. Vaak worden ook de verwikkelingen tussen meerdere dieren vastgelegd. Waarbij filmpjes van dieren die normaalgesproken elkaars vijanden zijn, maar nu juist elkaars vrienden, zich over speciale aandacht kunnen verheugen. Pitbull met jonge katjes, tijger met varken, kat met parkiet, eend en rat en nog veel meer onverwachte combinaties.
Ook staan er veel filmpjes op over dieren die elkaar naar het leven staan en een bepaalde categorie kijkers zal het interessant vinden te zien hoe een python een aap opvreet, hoe roofvogels hun prooi verscheuren of hoe leeuwen een krokodil te grazen nemen.
Maar de grappige beelden krijgen toch de meeste aandacht. Het gedrag van de dieren is grotendeels aangeleerd gedrag. Als dieren van jongs af aan met elkaar opgroeien zullen ze niet snel proberen elkaar op te eten. Als mensen gedrag belonen willen heel veel dieren dat best, vaak in eerste instantie tegen beloning, herhalen. Straf of pijn was ook een middel om grappig gedrag te genereren. Een dansende beer was bang dat zijn voetzolen weer zouden verbranden op die gloeiend hete ijzeren plaat. Dieren in het circus worden ook nog steeds zeer onheus bejegend als de voorstelling niet naar verwachting verliep.
Maar soms lijkt het er inderdaad op dat sommige dieren het zelf ook leuk vinden, zonder dat er van een Pavlov-reactie sprake is. Apen zouden kunnen lachen, ook sommige honden kennen gelaatsuitdrukkingen die daar op lijken. Maar of we dat werkelijk lachen moeten noemen is niet bekend. Gedragswetenschappers hebben altijd al geprobeerd het gedrag van mensen te verklaren uit dat van dieren en omgekeerd maar ver is men daar tot nog toe niet mee gekomen.
Die zelfde gedragspsychologen proberen er op beperkte schaal trouwens ook achter te komen of dieren humor hebben. Algemeen wordt nog steeds verondersteld van niet. Men denkt dat dieren plezier kunnen hebben in bepaalde handelingen maar voor humor worden menselijke denken en menselijke emoties verondersteld. Begrijpen, aanvoelen en planmatig kunnen werken zijn nodig.
Vaak genoeg doen zich situaties voor waardoor je gemakkelijk zou kunnen denken dat dieren humor hebben, dat ze kunnen plagen en dat ze een grap uit kunnen halen.

Mijn jongste zoon had een kat genaamd Dude, op z'n Nederlands uitgesproken trouwens. Het was een zeer eigenzinnig beest dat zich uitstekend vermaakte in de vrije natuur en zich soms dagenlang niet liet zien. Hij kon verschrikkelijk goed overweg met de honden en andere huisgenoten, zelfs zo goed dat hij weigerde in huis muizen te vangen.
Vaak haalde hij de volgende "grap" uit. Je zat rustig in de tuin een boek te lezen. Dude lag aan je voeten of ergens in het gras. Op een gegeven moment stond hij rustig op. En in een flits sprong hij dan plotseling tegen je been op en plaatste een aanval. Meteen sprong hij weg. Je schrok en sprong op. En dat leek hij leuk te vinden.
De zelfde "grap" haalde hij bij de honden uit. Dude lag in de tuin tussen de honden in. Ze lagen heerlijk te doezelen in de zon. Op een gegeven moment stond hij dan op. Hij rekte zich eens uit en in een flits sprong hij dan op de kont van een van de honden. Die dan reageerde en opsprong. Dude was al weg en zat het van een afstandje aan te kijken.
Op een warme dag in de zomer lag mijn zoon op een veldbedje achter in de tuin van de zon te genieten. Plotseling kwam achter uit het bos Dude aanrennen en passeerde hem rakelings. Er achteraan rende een ree die pogingen deed de kat in te halen.
En het kon haast niet anders of Dude had in het bos waar vaak reeën lagen te slapen overdag, de zelfde "grap" uitgehaald.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten