donderdag 7 juli 2011

Taalver(k)wikkelingen

In een publicatie las ik een stukje over een chirurg die op heel knappe, professionele wijze een Turks zadel had gerepareerd. Een Turks zadel wordt ook wel een deken genoemd over de rug van een paard die gebruikt wordt in plaats van een leren zadel. Vaak wordt hier nog op die manier gereden. Het was zeker iemand met als hobby paardrijden die de deken netjes had gerepareerd. Met naald en draad omgaan had hij tenslotte geleerd als chirurg.
Maar het klopte niet met de rest van het verhaal. Tot ik me uit mijn studietijd herinnerde dat het Turks zadel ook een holte in de schedelbasis is achter de neusrug waar de hypofyse in ligt. Toen ik het geplaatst had begreep ik de publicatie beter. Het was dus een ander soort reparatie geweest waar de man zich mee beziggehouden had.

Ik moet een jaar of zeven acht geweest zijn. Ik stond met mijn vader langs de kant van de weg waar een groot muziekkorps voorbij kwam. Ik denk dat er ook andere familieleden bij waren maar dat herinner ik me niet. Een van de mensen uit het korps maakte bijzondere indruk op me. Hij had een enorme trommel dwars voor zijn buik hangen en hij maakte met beide armen grote bewegingen. In zijn handen een paar flinke knotsen die hij af en toe met veel spektakel over de trommel liet kruisen en waarmee hij met zijn harde klappen een behoorlijk kabaal maakte.
"Dat is de Dirkse Trom," hoorde ik mijn vader door al het lawaai heen zeggen. Ik had pas het boek van Dik Trom, die eigenlijk Dirk heette, gelezen. En het leek me een heel passende naam. De trom van Dirk. Jarenlang heb ik niet beter geweten dan dat het de Dirkse Trom was. Tot ik er veel later pas achterkwam dat het waarschijnlijk de Jannitsaren, het Osmaanse keurkorps dat de sultan beschermde, waren die voor Mozart als voorbeeld hadden gediend voor het muziekkorps uit de opera "die Entführung aus dem Serail". Toen kwam ik erachter dat het de "Turkse Trom" was.

Misschien weet u wat 'saç kebabı' is? Neen? En 'sac kebabı' dan misschien?
Aan het strand wilde een Turkse restauranthouder zijn internationale gasten tegemoet komen en hij vertaalde op het reclamebord voor zijn etablissement de namen van de schotels. Aan de ene kant het Turks en aan de andere kant het Engels. Een medewerker van het restaurant schreef het allemaal netjes op het bord.
Ik wandelde erlangs met mijn vrouw. "Dat klopt niet," zei ze. En natuurlijk stapte mijn vrouw meteen op de man af om hem op andere gedachten te brengen. Ik hoorde niet wat ze allemaal zei. Maar hij had opdracht gekregen en hij liet het zo. Ik dacht nog dat buitenlanders wel eens aan zijn zaak voorbij zouden kunnen gaan als er haar in de kebab zou zitten. En mensen zouden wel begrijpen dat dat niet het geval zou zijn, maar het leed zou dan al geschied zijn. Alleen de echte die-hard zou natuurlijk willen weten wat hij nou eigenlijk te eten zou krijgen. Maar de gemiddelde toerist is niet zo'n avonturier en gaat liever op zeker.
Maar het allermooiste van het verhaal moet nog komen. Het recept heet namelijk niet: "saç kebabı" maar: "sac kebabı". Het Turks bleek dus niet goed te zijn. Sac kebabı is kebab bereid in een hele dunne wokachtige pan. Sac betekent vel, of dunne metalen plaat. Dus een gebraden vleesschotel met groenten en kruiden in een sac gebakken.

Een heel precaire gebeurtenis maakte ik mee toen ik pas in Turkije was. Ik was door Turkse vrienden uitgenodigd om mee naar een jubileumfeestavond van een school te gaan. Het was een feestelijke bijeenkomst waarbij het de bedoeling was dat de school via verloting en verkoping geld zou proberen in te zamelen om de schoolkas te spekken. Er werden allerhande spulletjes te koop aangeboden. Hebbedingetjes, rozen etc. Ook van de verkoop van de gebruikte consumpties ging een deel naar de school. Ik had een paar glaasjes rode wijn gedronken en na afloop van de avond wilde ik van de ober weten welk merk wijn er geschonken was. Hij haalde een fles op bij het buffet en toonde me het etiket. In grote letters stond er te lezen: Kutman.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten