Op je gezondheid

Glimlachend vouwde ik de krant op. In de bijlage over gezondheid had ik weer enkele lezenswaardige artikelen gevonden over onze voeding. In de Turkse kranten wordt veel aandacht aan dit onderwerp en aanverwante zaken besteed. Fructose en obesitas kwamen nu weer eens aan de orde. En als ik zo iets lees moet ik er altijd aan denken dat het helemaal niet zo vanzelfsprekend is dat de westerse wereld zo druk bevolkt is en dat er zo veel ouderen zijn die gemiddeld alsmaar ouder worden.
Ik reken mezelf ook tot die doelgroep en als ik dan kijk waar ik allemaal al niet verschrikkelijk dood aan had kunnen gaan of minstens ernstig verpleegafhankelijk van had kunnen worden, kan ik alleen maar constateren dat ik of verschrikkelijk veel geluk moet hebben gehad of een gigantisch sterk gestel moet hebben. Maar dat zou dan ook voor die miljoenen anderen gelden: een sterk gestel of heel veel mazzel.
De omstandigheden waaronder deze doelgroep opgegroeid en oud geworden is, zijn op z'n zachtst gezegd niet van gevaar ontbloot geweest. En het gaat dan niet eens over oorlogen, het verkeer, watersnoden, het werk, ruzies, ongelukken, rampen, luchtverontreiniging, uitlaatgassen,alcohol, roken of meeroken. Nee, het gaat over ons voedsel. Het eten en drinken van alle dag.
Als ik me realiseer wat wij, deze doelgroep, door de jaren heen aan eten verstouwd hebben en de hoeveelheden die wij verorberd hebben, vind ik het werkelijk onbegrijpelijk dat we het naar binnen werken van zulke grote hoeveelheden vuiligheid zonder kleerscheuren hebben verwerkt.

De kranten staan dagelijks bol van berichten over gezonde en ongezonde voeding, over producten, over supplementen, over bacteriën, over voedselvergiftiging of vervalste levensmiddelen.
Inzichten over voeding veranderen uiteraard net als inzichten op allerlei andere terreinen van ons dagelijks leven aan de hand van de stand van de wetenschap. Maar die stand van die wetenschap heeft zoveel veranderingen ondergaan dat de publicaties over voeding en gezondheid een totaal andere strekking hebben dan die van bv. vijftig jaar geleden.

Niet in chronologische volgorde en ook lang niet volledig een aantal opmerkelijke wendingen in de waardering van enkele voedingsmiddelen:

• Melk. Ik herinner me heel goed een aantal slogans uit mijn jeugd: "Melk moet"; "Melk is goed voor elk"; "Melk de witte motor"; "Driekwart kan in de man". Op lagere scholen kon je schoolmelk kopen. Kinderen moesten leren dat je melk moest drinken voor je botten. En wat blijkt. Melk is helemaal niet nodig voor je botten. De bouwstoffen haalt de mens ook uit andere voeding. Maar melk kan wel voor allerlei allergieën, chronische verkoudheid, artritis etc. zorgen. Ook zou melk de kans op prostaatkanker verhogen.
• Water. Drink dan maar water zou je zeggen. Nou in ieder geval geen mineraalwater of bronwater waar allerlei reststoffen uit de landbouw inzitten of chemische residuen. Leidingwater is het gezondst. Water is goed tegen de dorst, goed voor de nieren. Maar veel water drinken is zeer ongezond. De hersenen kunnen erdoor opzwellen en men kan erdoor in coma raken.
• Appels en ander fruit. Snoep verstandig eet een appel. Wat blijkt, de fructose, het fruitsuiker blijkt heel ongezond te zijn. Fructose zit in allerlei voedingsmiddelen maar vooral in frisdrank, vruchtensap en jams. Het verhoogt risico's voor mensen met hart- en vaatziekten en diabetes. Maar het is ook een dikmaker die verantwoordelijk is voor het buikvet. Het zou de vermenigvuldiging van kankercellen aanmerkelijk vergemakkelijken en versnellen. Bovendien slecht voor je tanden.
• Spinazie en andere verse groenten. Je zou er sterk van worden net als Popeye the Sailorman. Maar net als andere bladgroenten bevat spinazie , behalve zink en chroom, veel nitraat dat omgezet kan worden in kankerverwekkend nitriet. Verse groenten en fruit bevatten zeker vroeger heel veel restanten van bestrijdingsmiddelen en meststoffen.
• Levertraan. Bleek later flink vervuild te zijn geweest met kwik, cadmium, lood, PCP's en andere verontreinigende stoffen.
• Eieren. Salmonella, antibiotica en groeihormonen.
• Bananen. Geen enkel voedingsmiddel wordt zo vaak met bestrijdingsmiddelen bespoten als bananen.

En zo is er nog zo veel meer.

Toch hebben we het (tot nu toe) overleefd. Hadden we geluk? Zijn we zo sterk? Past de menselijke natuur zich zo aan? Of had de wetenschap het bij het verkeerde eind?