zaterdag 20 augustus 2011

Dansende Derwisjen

Van een groot aantal zaken uit de Turkse historie zou ik veel meer af willen weten. Welke invloed heeft geschiedenis, cultuur, godsdienst, kookkunst, onderwijs en ga zo maar door, destijds gehad op het dagelijks leven. En wat vind je daar nog van terug.
Als je als toerist voor het eerst in een vreemd land komt, krijg je daar meestal niet zo veel van mee. Al helemaal niet als je alleen maar voor het weer, de zee, het eten en de aantrekkelijke prijzen van een last minute all-in vakantie gaat.
Maar als je al een paar keer bv. in Turkije geweest bent, zal je op een gegeven moment ook met andere zaken geconfronteerd worden. En als je dan op een gegeven moment toch iets anders wilt dan alleen maar aan het zwembad liggen met een lekker drankje valt er in Turkije gigantisch veel te ontdekken.
Turkije is zo groot en de verscheidenheid aan landschappen, historische plaatsen, natuurgebieden, cultuurmanifestaties en sportieve activiteiten zo breed dat je nooit uitgekeken raakt. Ook al woon je hier al jaren het blijft uitdagend.
Zelf ben ik altijd heel nieuwsgierig welke invloed bepaalde historische figuren, godsdienstige stromingen, minderheden of gebeurtenissen gehad hebben en of je daar nu nog iets van kan herkennen.

Iets heel fascinerends vond ik al jaren de Dansende Derwisjen van Mevlana. Vanaf de eerste keer dat ik er iets van te zien kreeg op tv was ik erdoor gegrepen. De sfeer rond een voorstelling had iets mysterieus, iets verbodens, iets van geheimhouding, iets van een sekte.
Ik wilde er graag meer over weten en heb me er enigszins in verdiept.
Mohamed Jalal ad-Din Rumi was een 13e eeuws filosoof. Een soefi-mysticus die zich in zijn religieuze verzen tot God richtte om hem te prijzen. Vanuit het huidige Afghanistan via Perziƫ naar Turkije gekomen, vestigde hij in Konya zijn school. Daar stichtte hij ook zijn Soefibeweging met verdraagzaamheid als een van de peilers. Ook stichtte Mevlana, zoals hij later wel genoemd werd, de dansende en musicerende orde van de derwisjen, die dansend en draaiend op het geluid van de ney (Turkse fluit) gekleed in hun lange witte capes met rode hoed in trance mediteerden en God aanriepen.
Een voorstelling van de Dansende Derwisjen is een adembenemend schouwspel dat op zich, zonder de exacte betekenis te kennen, absoluut de moeite waard is om te bezoeken. Een speciale ervaring in een devote sfeer die door aankleding, muziek, tempo en verheven extase onvergetelijk is.
Het gebeuren is tegenwoordig behoorlijk gecommercialiseerd en er bestaan verscheidene gezelschappen die het land maar ook Europa afreizen om hun optreden ten beste te geven.

Enkele jaren geleden heb ik een openluchtvoorstelling bijgewoond. Het gezelschap kwam per touringcar aan. De mannen verkleedden zich in de bus. De muzikanten namen alvast hun plaatsen in op het podium. Het was niet een heel groot gezelschap. De mannen liepen het podium op. Voorop een soort voorganger die in het midden van het podium een aanroep aan God verrichtte, waarna iedereen zijn positie innam. Het leek een soort kunstje. Want de muziek hoefde maar te beginnen of de mannen leken in trance hun rondes te draaien.
Op dat moment komt er haastig een man op een brommer aanrijden tot bij het podium. Hij zet zijn voertuig op de standaard, uit een plastic krat op de bagagedrager grijpt hij een lange witte mantel of jurk, gooit die over zijn hoofd, zet zijn rode hoge muts op, springt op het podium, loopt naar zijn plaats en meteen draait hij zijn "devote" rondes mee.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten