Kanalen

Onlangs blies minister-president Erdoğan een oud plan nieuw leven in. Met veel spektakel kondigde hij aan dat er een nieuw scheepvaartkanaal gegraven zou worden door het Europese deel van Turkije tussen de Zwarte Zee en de Zee van Marmara. Dit om Istanbul te ontlasten en een mogelijke ramp met tankschepen, geladen met gevaarlijke stoffen, te voorkomen.
Volgens mij een goed plan. Maar de consequenties zijn nog niet volledig te overzien. Het is een megaproject. Een megalomaan project? Anderen gingen Erdoğan voor met het idee maar tot nog toe is het er niet van gekomen.
Toen ik het las moest ik natuurlijk meteen aan het Suezkanaal en het Panamakanaal denken. Hoewel de situaties duidelijk verschillend zijn.
Er schoot me ook nog een ander kanaal te binnen. Een ander plan voor een kanaal wel te verstaan.

Vrienden vertelden dat ze een gaaf huis in de Jordaan gevonden hadden. Ik zag meteen een soort vlot in een rivier drijven. Maar het was natuurlijk een huis in de Amsterdamse buurt die de Jordaan heet. De wijk is volgens sommige theorieën inderdaad naar de rivier in het Midden-Oosten vernoemd.
Deze Jordaan is een van de beroemdste rivieren ter wereld. Jezus zou erin gedoopt zijn door Johannes de Doper. Er zijn boeken over geschreven, het koninkrijk Jordanië is er naar vernoemd, het is de grens tussen landen, er zijn folksongs en gospelsongs aan geweid, er bestaan fotoboeken over, er zijn documentaires over gemaakt.
Het is een rivier die ook voor heel veel conflicten zorgt. Ten eerste omdat het een grensrivier is tussen Israël en Syrië en tussen Israël en Jordanië en ten tweede omdat het water door alle landen betwist wordt en daardoor dus zorgt voor spanningen tussen Libanon, Syrië, Jordanië en Israël. Water voor menselijk gebruik en voor de land- en tuinbouw.
Israël en ook andere landen gebruiken zoveel water uit de bovenloop van de rivier dat er gevreesd wordt dat er binnen een jaar nauwelijks nog water in de benedenloop zal staan. Ook blijft er heel weinig water over voor de Palestijnse gebieden.
Er wordt zelfs gevreesd dat in de zomer van 2011 de rivier voor het eerst weleens droog zou kunnen vallen.
De rivier eindigt in de Dode Zee, het laagste en zoutste binnenmeer dat er bestaat. Het ligt 400 meter onder zeeniveau. Doordat meer dan driekwart van het water uit de Jordaan door de mens gebruikt wordt, is de waterbalans negatief en droogt het meer langzaam maar zeker op. De laatste jaren daalt de waterhoogte met bijna 1 meter per jaar.
De Dode Zee staat bekend om zijn zoutgehalte. Iedereen kent de foto van de man die op zijn rug drijvend zijn krantje leest. Maar de zee is ook de mineraalrijkste ter wereld. En mineralen doen wonderen voor de gezondheid van de zieke mens.
Langs de kust van de Dode Zee verschijnen steeds meer grote gezondheidscentra en luxueuze hotels waar men voor iedere kwaal wel een remedie schijnt te hebben.
Voor iedereen wat. Tegen stress, tegen reuma, tegen chronische ontstekingen, tegen oedemen, tegen schildklieraandoeningen, tegen psoriasis, tegen acne, tegen eczeem en ga zo maar door.
Speciale attractie voor de welgestelde gezondheidsmaniak en toerist. En graag wil men dit zo houden en uitbreiden.

Jaren geleden werd er een plan gelanceerd om een kanaal te graven van de Middellandse Zee naar de Dode Zee dwars door Israël om te voorkomen dat de zee droogvalt. Een ruim 60 km lang kanaal.