In berichtgeving over Iran kom je de vreemdste dingen tegen. Iran is een tamelijk gesloten land en de berichten die ons bereiken zijn vrijwel nooit te verifiëren en het waarheidsgehalte blijkt achteraf vaak twijfelachtig.
De overheid manipuleert gegevens om politieke redenen.
En veel berichten uit dat land neem ik dan ook meestal een beetje meewarig glimlachend tot me. De inhoud bij voorbaat al in twijfel trekkend. Niet dat de aangekaarte kwestie niet serieus genoeg zou zijn, maar de inhoud wordt bijna op een kinderlijke manier weergegeven.
Onlangs las ik het bericht dat men in Iran geweld van de televisie wil gaan verbannen. Volgens de staatsomroep is het tonen van gewelddadige beelden een belangrijke oorzaak voor de toename van geweld in de samenleving. Nou daar is men snel achter gekomen.
De invloed van televisie, internet, video, clips en computergames op het gedrag van mensen is evident. Je kan zeggen dat vanaf het moment dat de eerste films vertoond werden het een gouden onderzoeksgebied is geweest. Duizenden onderzoeken zijn er geweest en verband tussen de genoemde middelen en positieve en negatieve gevolgen zijn overduidelijk aangetoond.
Van mijn moeder weet ik dat zij in de twintiger jaren haar kapsel en kleding hetzelfde probeerde te dragen als bepaalde filmsterren uit die tijd zoals Karady Katalin en Marlene Dietrich. Jongens gingen roken omdat hun filmhelden dat ook deden of wilden een motor. Dit waren nog vrij onschuldige imitaties.
Maar in de loop der jaren werd televisie etc. meer en meer gericht op kinderen van steeds jongere leeftijd. En zo werd het onderzoeksgebied alsmaar groter. Wordt een kind slimmer van televisie, ontwikkelt het een beter gevoel voor logica, leert het sneller anticiperen, gaat het sneller en gerichter reageren, gaat de taalontwikkeling sneller? Een paar van de vragen.
Maar ook negatieve ontwikkelingen kwamen aan bod. Wordt een kind er agressiever van, gaat het minder gevaar zien, gaat het vaker negatief gedrag nabootsen, wordt gebruik van geweld als normaal ervaren? En zo verder.
Goed, in Iran is men er nu ook achtergekomen dat die invloed van films en soaps en games op de samenleving bestaat. Er moet opgetreden worden tegen de toename van criminaliteit.
Alle zenders kregen van de staatsomroep een brief met daarin: "Het tonen van gewelddadige beelden - van veraf of dichtbij - in het bijzonder die van moord, marteling, bloedvergieten, gevechten en stervenden is verboden evenals beeldmateriaal dat geweld op welke manier dan ook promoot of rechtvaardigt."
Vanzelfsprekend krijgt het Westen de schuld. Satellietschotels ontvangen de beelden die drugsmisbruik, seks, en geweld promoten, aldus de nationale politiechef.
Dat de economische toestand van het land een rol speelt wordt verzwegen. Door internationale sancties, jeugdwerkloosheid, hoge inflaties en afschaffen van allerlei staatssubsidies op levensmiddelen en energie is de situatie ernstig verslechterd.
En inderdaad wordt er dagelijks heel veel geweld via televisie, film en internet op ons losgelaten. En sommige mensen weten daar niet mee om te gaan en laten zich verleiden tot gelijksoortig gedrag.
Ook in Turkije is geweld uit de samenleving niet los te denken. En de cijfers liegen er niet om. Geweld is alom vertegenwoordigd zowel binnenshuis als buitenshuis. Turkije heeft een slechte reputatie wat dat betreft. Maar de aanwezigheid van naar schatting 10 miljoen wapens onder de bevolking, het goedpraten van huiselijk geweld en het niet adequaat optreden tegenover geweld tegen vrouwen hebben daar veel mee te maken.
Televisiebeelden verbieden en censuur toepassen lijken in eerste instantie wel bruikbare middelen om gewelddadig gedrag terug te dringen maar ook hier zal verbod natuurlijk niet werken.
In Turkije wordt wel tv-censuur toegepast op roken. Zeker een sympathieke poging om het aantal kankergevallen terug te dringen. In Turkse programma's mag niet gerookt worden en op buitenlands beeldmateriaal wordt sigaret of andere rookwaar met een grijs blokje over het beeld onzichtbaar gemaakt. Het zou best lastig worden om een film nog te volgen als dat ook gedaan wordt met alle wapens die vertoond worden, alle schiet- en vechtpartijen, alle moordzaken en stervenden. Tv begint dan weer op tv uit de vijftiger jaren van de vorige eeuw te lijken. Toen werden ook stukken uit de films geknipt of werd het beeld grijs. Maar dan verscheen al snel het bordje "storing".
vrijdag 30 september 2011
donderdag 29 september 2011
Verborgen gebreken
Enkele maanden geleden kwam er een makelaar aan de deur met mensen die ons huis misschien wel wilden kopen.
De makelaar is een goede kennis van ons. En ooit hadden we ons weleens laten ontvallen dat als er een goed bod kwam we wel bereid zouden zijn om eventueel ons huis te verkopen. Toen hij dan ook opbelde om een afspraak te maken omdat hij dacht mogelijke kopers gevonden te hebben, was een bezoek snel geregeld.
Toen de makelaar het huis en de tuin aan zijn klanten had getoond waren die zeer enthousiast en ze wilden het huis wel kopen. Maar er was een probleem. De financiële toestand van de mogelijke kopers was er op dit moment niet naar dat ze de koopprijs op konden brengen. Hun voorstel was het huis eerst te huren tot hun financiële zaken weer op orde waren en ze zich het huis konden veroorloven. Een goede huurprijs was daarbij absoluut geen bezwaar. En over eventueel verborgen gebreken werd al helemaal niet gerept. Er werd echter nog wel een andere voorwaarde aan de koop verbonden.
In onze woonkamer staat een door mezelf gemaakte, precies op het huis afgestemde, grote boekenkast. Een kast die in een hoek gebouwd is en reikt tot aan het plafond.
De kopers waren alleen geïnteresseerd in het huis als die boekenkast, waarin ze hun eigen bibliotheek onder wilden brengen, bij de koop inbegrepen was.
Het is al met al verder toch niet tot een overeenkomst gekomen omdat we het huis toen niet wilden verhuren.
Enkele weken na dat bezoek sprak ik de makelaar weer eens en het begrip verborgen gebreken kwam aan de orde. Bij het bezoek van de klanten was dat niet aan bod gekomen en het werd me duidelijk dat een dergelijk begrip hier in Turkije eigenlijk maar heel zelden in de clausules van een koopcontract worden opgenomen.
In Nederland is dat wel anders verzekerde ik hem waarbij zich soms overdreven, lachwekkende situaties voor kunnen doen. Als voorbeeld vertelde ik hem een verhaaltje, een waar gebeurde geschiedenis, naar het schijnt.
Ergens aan de grens van een dorp in de provincie Friesland woonde een nog jong echtpaar in een leuk woonboerderijtje. De woning stond op een flink kavel van ongeveer een halve hectare. Een grote groentetuin, een klein weitje voor de geit, een paar mooie bijgebouwtjes en een kippenhok.
Vanwege werkzaamheden in een ander deel van het land moesten de mensen verhuizen en daarom zetten ze hun woning, met veel pijn in het hart, te koop.
Het is een leuke woning op een gewild plekje en er zijn voldoende liefhebbers.
Een oudere man die zijn boerderij overgedaan heeft aan zijn zoon maar toch graag een beetje in de buurt blijft wonen wordt op een gegeven moment de gelukkige. De man wil graag een stukje grond bij het huis zodat hij toch nog een beetje kan hobbyboeren. Hij neemt het een en ander aan inboedel over maar bedingt ook dat hij de haan uit het kippenhok mag houden.
Contracten werden door wederzijdse makelaars opgesteld. Behalve een clausule over verborgen gebreken wilde de nieuwe eigenaar beslist ook de overname van de haan genoemd hebben. Enkele weken later werd de zaak bij de notaris beklonken.
Alles lijkt in orde totdat enkele weken na de overdracht de koper de oude eigenaar en de makelaars opbelt met de mededeling dat er iets mankeert en dat hij het ze graag zelf wil laten zien. Er wordt een afspraak gemaakt en op een dag in het weekend is iedereen present.
"Volgens mij," zegt de nieuwe eigenaar van het huis, "is dit een kwestie van verborgen gebreken. Het is namelijk zo. De haan die bij de koop was inbegrepen kraait alleen maar overdag en niet 's morgens vroeg."
De makelaar is een goede kennis van ons. En ooit hadden we ons weleens laten ontvallen dat als er een goed bod kwam we wel bereid zouden zijn om eventueel ons huis te verkopen. Toen hij dan ook opbelde om een afspraak te maken omdat hij dacht mogelijke kopers gevonden te hebben, was een bezoek snel geregeld.
Toen de makelaar het huis en de tuin aan zijn klanten had getoond waren die zeer enthousiast en ze wilden het huis wel kopen. Maar er was een probleem. De financiële toestand van de mogelijke kopers was er op dit moment niet naar dat ze de koopprijs op konden brengen. Hun voorstel was het huis eerst te huren tot hun financiële zaken weer op orde waren en ze zich het huis konden veroorloven. Een goede huurprijs was daarbij absoluut geen bezwaar. En over eventueel verborgen gebreken werd al helemaal niet gerept. Er werd echter nog wel een andere voorwaarde aan de koop verbonden.
In onze woonkamer staat een door mezelf gemaakte, precies op het huis afgestemde, grote boekenkast. Een kast die in een hoek gebouwd is en reikt tot aan het plafond.
De kopers waren alleen geïnteresseerd in het huis als die boekenkast, waarin ze hun eigen bibliotheek onder wilden brengen, bij de koop inbegrepen was.
Het is al met al verder toch niet tot een overeenkomst gekomen omdat we het huis toen niet wilden verhuren.
Enkele weken na dat bezoek sprak ik de makelaar weer eens en het begrip verborgen gebreken kwam aan de orde. Bij het bezoek van de klanten was dat niet aan bod gekomen en het werd me duidelijk dat een dergelijk begrip hier in Turkije eigenlijk maar heel zelden in de clausules van een koopcontract worden opgenomen.
In Nederland is dat wel anders verzekerde ik hem waarbij zich soms overdreven, lachwekkende situaties voor kunnen doen. Als voorbeeld vertelde ik hem een verhaaltje, een waar gebeurde geschiedenis, naar het schijnt.
Ergens aan de grens van een dorp in de provincie Friesland woonde een nog jong echtpaar in een leuk woonboerderijtje. De woning stond op een flink kavel van ongeveer een halve hectare. Een grote groentetuin, een klein weitje voor de geit, een paar mooie bijgebouwtjes en een kippenhok.
Vanwege werkzaamheden in een ander deel van het land moesten de mensen verhuizen en daarom zetten ze hun woning, met veel pijn in het hart, te koop.
Het is een leuke woning op een gewild plekje en er zijn voldoende liefhebbers.
Een oudere man die zijn boerderij overgedaan heeft aan zijn zoon maar toch graag een beetje in de buurt blijft wonen wordt op een gegeven moment de gelukkige. De man wil graag een stukje grond bij het huis zodat hij toch nog een beetje kan hobbyboeren. Hij neemt het een en ander aan inboedel over maar bedingt ook dat hij de haan uit het kippenhok mag houden.
Contracten werden door wederzijdse makelaars opgesteld. Behalve een clausule over verborgen gebreken wilde de nieuwe eigenaar beslist ook de overname van de haan genoemd hebben. Enkele weken later werd de zaak bij de notaris beklonken.
Alles lijkt in orde totdat enkele weken na de overdracht de koper de oude eigenaar en de makelaars opbelt met de mededeling dat er iets mankeert en dat hij het ze graag zelf wil laten zien. Er wordt een afspraak gemaakt en op een dag in het weekend is iedereen present.
"Volgens mij," zegt de nieuwe eigenaar van het huis, "is dit een kwestie van verborgen gebreken. Het is namelijk zo. De haan die bij de koop was inbegrepen kraait alleen maar overdag en niet 's morgens vroeg."
woensdag 28 september 2011
Ingenieus
Tegenwoordig is het in een land als Nederland praktisch niet meer mogelijk om per ongeluk levend begraven te worden. Een begrafenis mag niet eerder dan 48 uur na het geconstateerde overlijden plaatsvinden maar vindt meestal de vijfde dag erna plaats. In die tussentijd is wel duidelijk geworden of iemand werkelijk is overleden.
In landen waar de begrafenis binnen de 24 uur behoort plaats te vinden is het risico misschien wel wat groter.
Uit de geschiedenis zijn uit allerlei landen wel verhalen bekend geworden waaruit het bleek dat het vroeger toch wel vrij regelmatig voorkwam. Bij het heropenen van een graf om de identiteit achteraf alsnog definitief vast te stellen in een juridische aangelegenheid bv. schijnt men sporen van het klauwen met nagels op de wanden van de kist tegengekomen te zijn.
In perioden van gevaarlijke dodelijke epidemieën was men geneigd de "doden" zo snel mogelijk te begraven om besmettingsmogelijkheden te minimaliseren.
In Engeland bv. werden in bepaalde periodes mensen wel begraven met een handbel binnen hun bereik zodat er alarm geslagen zou kunnen worden.
In Rusland werd in sommige adellijke kringen wel een ontsnappingsmechaniek toegepast. Dat was een installatie in de kist ingebouwd waardoor het mogelijk was dat de "dode" toch nog adem zou kunnen halen. Met een in de kist bedienbaar signaal, een vlaggetje dat ontrold kon worden of iets dergelijks , kon men dan de vergissing kenbaar maken. Of je dan toch nog gered werd kon niet gegarandeerd worden.
Waar zich ook tegenwoordig nog veelvuldig vreemde verschijnselen voordoen zijn de mortuaria. In de pers verschijnen nog regelmatig berichten van "wederopstanding".
In 2004 wordt een 89-jarige vrouw onterecht naar het mortuarium van een verpleeghuis overgebracht.
In 2005 vindt een man in Sri Lanka zijn 4-jarige kleindochter na een ramp terug tussen de doden in het mortuarium.
In 2009 komt een 61-jarige vrouw in Massachusetts in de VS na een hartaanval in het mortuarium van een ziekenhuis terecht.
In 2011 overkomt een 88-jarige vrouw in Rio de Janeiro in Brazilië hetzelfde.
In juli 2011 zagen twee medewerkers van een mortuarium in Zuid-Afrika plotseling een geest tussen de doden oprijzen. Een 50-jarige man stond uit zijn "schijndood" op.
Dit zijn enkele voorbeelden uit een veel langere rij van geregistreerde vergissingen. Dit is ook een veelvoorkomend thema in griezelfilms en misdaadverhalen maar dat toch wel ergens op gebaseerd is. Kennelijk is de medische wetenschap dus niet zo ver dat de dood absoluut geconstateerd kan worden. In sommige gevallen zal het misschien onzorgvuldig handelen geweest zijn waardoor de verkeerde diagnose gesteld werd, maar in andere gevallen was er sprake van de vaste overtuiging bij de artsen dat de dood was ingetreden.
Om de gevolgen van een verkeerde diagnose te verkleinen heeft men daar in Turkije iets op gevonden. In Malatya is een nieuw mortuarium gebouwd met een alarmsysteem. In de koelruimtes zijn sensoren aangebracht die iedere beweging registreren en een alarmsignaal doen afgaan. Ook zullen de deuren van binnenuit te openen zijn.
Voor zover bekend een Turkse vinding die uniek is en waar kennelijk vraag naar is.
In landen waar de begrafenis binnen de 24 uur behoort plaats te vinden is het risico misschien wel wat groter.
Uit de geschiedenis zijn uit allerlei landen wel verhalen bekend geworden waaruit het bleek dat het vroeger toch wel vrij regelmatig voorkwam. Bij het heropenen van een graf om de identiteit achteraf alsnog definitief vast te stellen in een juridische aangelegenheid bv. schijnt men sporen van het klauwen met nagels op de wanden van de kist tegengekomen te zijn.
In perioden van gevaarlijke dodelijke epidemieën was men geneigd de "doden" zo snel mogelijk te begraven om besmettingsmogelijkheden te minimaliseren.
In Engeland bv. werden in bepaalde periodes mensen wel begraven met een handbel binnen hun bereik zodat er alarm geslagen zou kunnen worden.
In Rusland werd in sommige adellijke kringen wel een ontsnappingsmechaniek toegepast. Dat was een installatie in de kist ingebouwd waardoor het mogelijk was dat de "dode" toch nog adem zou kunnen halen. Met een in de kist bedienbaar signaal, een vlaggetje dat ontrold kon worden of iets dergelijks , kon men dan de vergissing kenbaar maken. Of je dan toch nog gered werd kon niet gegarandeerd worden.
Waar zich ook tegenwoordig nog veelvuldig vreemde verschijnselen voordoen zijn de mortuaria. In de pers verschijnen nog regelmatig berichten van "wederopstanding".
In 2004 wordt een 89-jarige vrouw onterecht naar het mortuarium van een verpleeghuis overgebracht.
In 2005 vindt een man in Sri Lanka zijn 4-jarige kleindochter na een ramp terug tussen de doden in het mortuarium.
In 2009 komt een 61-jarige vrouw in Massachusetts in de VS na een hartaanval in het mortuarium van een ziekenhuis terecht.
In 2011 overkomt een 88-jarige vrouw in Rio de Janeiro in Brazilië hetzelfde.
In juli 2011 zagen twee medewerkers van een mortuarium in Zuid-Afrika plotseling een geest tussen de doden oprijzen. Een 50-jarige man stond uit zijn "schijndood" op.
Dit zijn enkele voorbeelden uit een veel langere rij van geregistreerde vergissingen. Dit is ook een veelvoorkomend thema in griezelfilms en misdaadverhalen maar dat toch wel ergens op gebaseerd is. Kennelijk is de medische wetenschap dus niet zo ver dat de dood absoluut geconstateerd kan worden. In sommige gevallen zal het misschien onzorgvuldig handelen geweest zijn waardoor de verkeerde diagnose gesteld werd, maar in andere gevallen was er sprake van de vaste overtuiging bij de artsen dat de dood was ingetreden.
Om de gevolgen van een verkeerde diagnose te verkleinen heeft men daar in Turkije iets op gevonden. In Malatya is een nieuw mortuarium gebouwd met een alarmsysteem. In de koelruimtes zijn sensoren aangebracht die iedere beweging registreren en een alarmsignaal doen afgaan. Ook zullen de deuren van binnenuit te openen zijn.
Voor zover bekend een Turkse vinding die uniek is en waar kennelijk vraag naar is.
dinsdag 27 september 2011
Teruggave
Erdoğan claimt dat er aan Turkije sinds zijn regering aan de macht kwam in 2002 al meer dan 4000 ooit uit het land gesmokkelde kunstvoorwerpen door verschillende landen zijn teruggegeven.
Erdoğan deed de afgelopen dagen weer veel van zich spreken. Hij had het weer over Israël en de onmogelijkheid de betrekkingen tussen de twee landen te normaliseren zolang er door Israël geen verontschuldigingen voor het geweld tegenover de humanitaire boottocht naar Gaza, waarbij negen Turken het leven lieten, worden aangeboden. Ook verwacht hij financiële compensatie van de nabestaanden. Bovendien eist hij dat Israël de blokkade van de Gazastrook opheft.
Ook sprak Erdoğan over mogelijke en misschien al plaatsvindende gezamenlijke acties met Iran tegen de PKK in Noord-Irak. Dreigende taal.
Prettiger vond ik dan zijn verklaring die hij aflegde nadat het Boston Museum of Fine Arts het bovenstuk van een Herculesbeeld dat 30 jaar geleden gestolen was bij een opgraving in Perge had teruggegeven. Het onderstuk was nog in het museum van Antalya en het 2000 jaar oude beeld kan nu weer een geheel worden.
Meer dan twintig jaar is er over de teruggave onderhandeld maar eindelijk bracht Erdoğan het bovenstuk nu zelf mee naar huis. Ik heb niet gezien hoe hij de vliegtuigtrap afkwam in Turkije maar voor het loodzware marmeren beeld moet hij vast een heel stevige koffer hebben gehad.
Er wordt door de Turkse overheid met een flink aantal landen onderhandeld over de teruggave van duizenden ontvreemde archeologische voorwerpen. Voor Bodrum is het van belang de teruggave te bewerkstelligen van delen van het mausoleum van Halicarnassus (Bodrum). Een van de zeven wereldwonderen uit de klassieke oudheid. Het museum doet een beetje kaal en magertjes aan met enkele voorwerpen en foto's van de verdwenen kunstvoorwerpen.
Mausollos was gouverneur van Caria en overleed in 353 v.Chr., waarna er een gigantisch groot grafbouwwerk werd opgericht. Later noemde men die graven mausoleum naar zijn naam. Bovenop het grote rechthoekig gevormde gebouw dat uiteraard van veel pracht en praal was voorzien stond een strijdwagen waarin Mausollos samen met zijn vrouw Artemisia stond afgebeeld.
Rond 1400 moet er van het bouwwerk na enkele aardbevingen niet veel meer over geweest zijn. Stenen en marmer werden gebruikt bij de versteviging van het kruisvaarders kasteel en enkele voorwerpen kwamen daar ook terecht.
In de vijftiger jaren van de 19e eeuw heeft de Engelse archeoloog Sir Charles Newton de vindplaats weer ontdekt. En hij heeft delen van de strijdwagen samen met beelden en enkele reliëfs over laten brengen naar Engeland. Daar werden ze en worden ze in het British Museum in Londen tentoongesteld.
De Turkse overheid probeert deze artefacten weer terug te krijgen. Veel schot schijnt er momenteel niet in de zaak te zitten. Ook de burgemeester van Bodrum zou graag zien dat de voorwerpen uit het British Museum weer in Bodrum in het mausoleum tentoongesteld zullen kunnen worden.
Om alle ontvreemde Turkse schatten weer naar het land terug te krijgen moet er nog heel veel gebeuren. Maar misschien is het een idee dat Erdoğan van iedere buitenlandse reis die hij maakt een koffer met eigendommen mee terugbrengt.
Erdoğan deed de afgelopen dagen weer veel van zich spreken. Hij had het weer over Israël en de onmogelijkheid de betrekkingen tussen de twee landen te normaliseren zolang er door Israël geen verontschuldigingen voor het geweld tegenover de humanitaire boottocht naar Gaza, waarbij negen Turken het leven lieten, worden aangeboden. Ook verwacht hij financiële compensatie van de nabestaanden. Bovendien eist hij dat Israël de blokkade van de Gazastrook opheft.
Ook sprak Erdoğan over mogelijke en misschien al plaatsvindende gezamenlijke acties met Iran tegen de PKK in Noord-Irak. Dreigende taal.
Prettiger vond ik dan zijn verklaring die hij aflegde nadat het Boston Museum of Fine Arts het bovenstuk van een Herculesbeeld dat 30 jaar geleden gestolen was bij een opgraving in Perge had teruggegeven. Het onderstuk was nog in het museum van Antalya en het 2000 jaar oude beeld kan nu weer een geheel worden.
Meer dan twintig jaar is er over de teruggave onderhandeld maar eindelijk bracht Erdoğan het bovenstuk nu zelf mee naar huis. Ik heb niet gezien hoe hij de vliegtuigtrap afkwam in Turkije maar voor het loodzware marmeren beeld moet hij vast een heel stevige koffer hebben gehad.
Er wordt door de Turkse overheid met een flink aantal landen onderhandeld over de teruggave van duizenden ontvreemde archeologische voorwerpen. Voor Bodrum is het van belang de teruggave te bewerkstelligen van delen van het mausoleum van Halicarnassus (Bodrum). Een van de zeven wereldwonderen uit de klassieke oudheid. Het museum doet een beetje kaal en magertjes aan met enkele voorwerpen en foto's van de verdwenen kunstvoorwerpen.
Mausollos was gouverneur van Caria en overleed in 353 v.Chr., waarna er een gigantisch groot grafbouwwerk werd opgericht. Later noemde men die graven mausoleum naar zijn naam. Bovenop het grote rechthoekig gevormde gebouw dat uiteraard van veel pracht en praal was voorzien stond een strijdwagen waarin Mausollos samen met zijn vrouw Artemisia stond afgebeeld.
Rond 1400 moet er van het bouwwerk na enkele aardbevingen niet veel meer over geweest zijn. Stenen en marmer werden gebruikt bij de versteviging van het kruisvaarders kasteel en enkele voorwerpen kwamen daar ook terecht.
In de vijftiger jaren van de 19e eeuw heeft de Engelse archeoloog Sir Charles Newton de vindplaats weer ontdekt. En hij heeft delen van de strijdwagen samen met beelden en enkele reliëfs over laten brengen naar Engeland. Daar werden ze en worden ze in het British Museum in Londen tentoongesteld.
De Turkse overheid probeert deze artefacten weer terug te krijgen. Veel schot schijnt er momenteel niet in de zaak te zitten. Ook de burgemeester van Bodrum zou graag zien dat de voorwerpen uit het British Museum weer in Bodrum in het mausoleum tentoongesteld zullen kunnen worden.
Om alle ontvreemde Turkse schatten weer naar het land terug te krijgen moet er nog heel veel gebeuren. Maar misschien is het een idee dat Erdoğan van iedere buitenlandse reis die hij maakt een koffer met eigendommen mee terugbrengt.
maandag 26 september 2011
Een beest in huis
Reptielen heb ik altijd heel intrigerende beesten gevonden. Ik had altijd het idee dat ze cool waren en zich nauwelijks iets van de wereld om hen heen aantrokken. Vaak reageren ze helemaal nergens op en blijven, alsof ze onkwetsbaar zijn, gewoon zitten.
Het opvallendste is dat natuurlijk met krokodillen die in werkelijkheid ook behoorlijk onkwetsbaar zijn. Maar ook schildpadden en veel slangen maken zo'n zelfde indruk.
Het is lange tijd heel populair geweest en momenteel nog wel om dit soort beesten in een terrarium of aquarium te houden. Veel opwindends gebeurt er meestal niet en het allergrootste deel van de dag liggen of zitten ze maar. En misschien komt het daar wel door dat mensen er op een gegeven moment toch genoeg van krijgen en de dieren ergens loslaten. Ik denk dat veel van de zogenaamde ontsnappingen van vooral slangen ook op dat conto geschreven moeten worden.
Krokodillen wilde ik wel houden, maar verder dan een waterschildpad van een centimeter of vier ben ik nooit gekomen.
Wel kwam ik eens een keer bij het afbreken van een oude schuur onder een grondplank een groepje jonge hagedissen tegen. Ze waren een paar centimeter lang en hielden zich dood. Ik heb ze enige tijd aandachtig bekeken. Daarna heb ik de plank weer teruggelegd en de verdere werkzaamheden een dag gestaakt. De volgende dag hadden ze een ander heenkomen gezocht.
Enkele jaren geleden was ik enkele dagen op een Grieks eiland waar ik in een hele grote ronde vaas, op het terras van de gehuurde woning, een grote gekko vond. Hij was dood, dacht ik. Hij bewoog niet en als ik hem aanraakte reageerde hij ook niet. Goed, ik leg de vaas plat neer en mocht ie toch nog in leven zijn dan kan ie er wat gemakkelijker uit. En natuurlijk was ie de volgende dag verdwenen.
In mijn tuin in Turkije stond een oude waterput met de laatste restanten van een schuurtje ernaast. Aan een overgebleven stukje muur hing nog een oude elektriciteitskast. Als ik in de buurt van het schuurtje kwam hoorde ik regelmatig wat ritselen en op een gegeven moment kreeg ik in de gaten dat zich achter die oude kast telkens een flinke hagedis verborg. Van nu af aan naderde ik de schuur op een kalme wijze en kreeg mijn hagedis daardoor steeds vaker te zien. Ze reageren voornamelijk op trillingen dus als je heel zachtjes loopt blijven ze vaak heel lang zitten. Toch schoot hij op het laatste moment telkens achter zijn kast.
Ik heb de schuur verbouwd. De muren opgetrokken, ramen en deuren erin gemaakt en er een pannendak op gelegd. Ik vermoedde dat ik mijn hagedis dermate gestoord had dat hij verdwenen was. Maar nee hoor. Op een dag zag ik hem zelfs met een andere hagedis, iets kleiner. Een vrouwtje vermoedde ik.
Het lijkt er op dat ze aan je wennen en hoe vaker ik bij het schuurtje kwam hoe langer ze meestal bleven zitten en me nieuwsgierig opnamen.
Op een dag open ik de deur van het schuurtje en er schieten een stuk of vier heel kleine hagedisjes alle kanten op. De verbeterde woning was het ouderpaar kennelijk goed bevallen.
Maar hoe meer je er op let hoe vaker je hagedissen tegenkomt. In een gedeelte van ons huis dat we nauwelijks gebruiken heb ik vorig jaar een kleine gekko gezien. Hij zit verborgen achter een spiegel maar soms is hij te laat met wegkruipen en zie ik hem toch.
Ik heb na jaren nu toch een reptiel in huis.
Het opvallendste is dat natuurlijk met krokodillen die in werkelijkheid ook behoorlijk onkwetsbaar zijn. Maar ook schildpadden en veel slangen maken zo'n zelfde indruk.
Het is lange tijd heel populair geweest en momenteel nog wel om dit soort beesten in een terrarium of aquarium te houden. Veel opwindends gebeurt er meestal niet en het allergrootste deel van de dag liggen of zitten ze maar. En misschien komt het daar wel door dat mensen er op een gegeven moment toch genoeg van krijgen en de dieren ergens loslaten. Ik denk dat veel van de zogenaamde ontsnappingen van vooral slangen ook op dat conto geschreven moeten worden.
Krokodillen wilde ik wel houden, maar verder dan een waterschildpad van een centimeter of vier ben ik nooit gekomen.
Wel kwam ik eens een keer bij het afbreken van een oude schuur onder een grondplank een groepje jonge hagedissen tegen. Ze waren een paar centimeter lang en hielden zich dood. Ik heb ze enige tijd aandachtig bekeken. Daarna heb ik de plank weer teruggelegd en de verdere werkzaamheden een dag gestaakt. De volgende dag hadden ze een ander heenkomen gezocht.
Enkele jaren geleden was ik enkele dagen op een Grieks eiland waar ik in een hele grote ronde vaas, op het terras van de gehuurde woning, een grote gekko vond. Hij was dood, dacht ik. Hij bewoog niet en als ik hem aanraakte reageerde hij ook niet. Goed, ik leg de vaas plat neer en mocht ie toch nog in leven zijn dan kan ie er wat gemakkelijker uit. En natuurlijk was ie de volgende dag verdwenen.
In mijn tuin in Turkije stond een oude waterput met de laatste restanten van een schuurtje ernaast. Aan een overgebleven stukje muur hing nog een oude elektriciteitskast. Als ik in de buurt van het schuurtje kwam hoorde ik regelmatig wat ritselen en op een gegeven moment kreeg ik in de gaten dat zich achter die oude kast telkens een flinke hagedis verborg. Van nu af aan naderde ik de schuur op een kalme wijze en kreeg mijn hagedis daardoor steeds vaker te zien. Ze reageren voornamelijk op trillingen dus als je heel zachtjes loopt blijven ze vaak heel lang zitten. Toch schoot hij op het laatste moment telkens achter zijn kast.
Ik heb de schuur verbouwd. De muren opgetrokken, ramen en deuren erin gemaakt en er een pannendak op gelegd. Ik vermoedde dat ik mijn hagedis dermate gestoord had dat hij verdwenen was. Maar nee hoor. Op een dag zag ik hem zelfs met een andere hagedis, iets kleiner. Een vrouwtje vermoedde ik.
Het lijkt er op dat ze aan je wennen en hoe vaker ik bij het schuurtje kwam hoe langer ze meestal bleven zitten en me nieuwsgierig opnamen.
Op een dag open ik de deur van het schuurtje en er schieten een stuk of vier heel kleine hagedisjes alle kanten op. De verbeterde woning was het ouderpaar kennelijk goed bevallen.
Maar hoe meer je er op let hoe vaker je hagedissen tegenkomt. In een gedeelte van ons huis dat we nauwelijks gebruiken heb ik vorig jaar een kleine gekko gezien. Hij zit verborgen achter een spiegel maar soms is hij te laat met wegkruipen en zie ik hem toch.
Ik heb na jaren nu toch een reptiel in huis.
zondag 25 september 2011
Leegte
Bij ons in het dorp kan je drie soorten yerli muz tegenkomen. Yerli muz kan je vertalen met bananen uit eigen land, oftewel Turkse bananen dus maar ook met bananen uit de buurt of plaatselijke bananen.
In de supermarkt vinden we de Turkse bananen. Ze zijn kleiner dan de geïmporteerde Zuid-Amerikaanse bananen. Ze zijn steviger en hebben veel meer smaak.
De plaatselijke bananen zijn de bananen in mijn tuin maar ook de opblaasbananen aan het strand. De beroemde vaarbanaan met zitplaatsen voor vijf tot acht personen die achter een speedboot aan getrokken wordt. Waarbij het voor de van reddingsvesten voorziene passagiers het mooiste is, althans om op hun hysterische gegil af te gaan, als de boot een scherpe bocht maakt en ze hun evenwicht niet meer kunnen bewaren en in zee storten.
De plaatselijke bananen in mijn tuin vind ik interessanter. Langs het terras staan een aantal bananenbomen. Eigenlijk zijn het helemaal geen bomen maar planten. Ze vormen namelijk geen houtige stam maar de metershoge "bomen" zijn eigenlijk gewoon stengels van een plant. Het is een boom die eigenlijk niet in het zuiden van Turkije thuishoort en het hier alleen maar goed doet als de hele zomer door om de paar dagen grote hoeveelheden water worden gegeven.
Een beetje tegen mijn principe omdat ik vind dat je eigenlijk planten en bomen in je tuin moet hebben die tegen het klimaat kunnen en geen extra verzorging nodig hebben. Voor de banaan heb ik een uitzondering gemaakt. Grote tot wel vijf of zes meter hoge bananenbomen in een groep in de tuin geven je woning echt een zuidelijk cachet.
Maar wat echt interessant is van een bananenboom is de bloei en de vruchtzetting. Als de boom een jaar of vier of vijf oud is verandert op een gegeven moment de bladvorming en verschijnt er een vruchtstengel. Die staat aanvankelijk recht overeind maar begint steeds meer over te hellen. Er verschijnt een grote bloemstengel. Aan het eind van de uitgroeiende bloemstengel ontstaan de mannelijke bloemen in dwarse rijen. Iedere rij heeft een fantastisch gekleurd purperen schutblad. Iedere dag rolt zo'n blad om en valt af. Aan het begin van de bloemstengel zitten de vrouwelijke bloemen waaruit de vruchten groeien.
Toen ik het de eerste keer meemaakte inspecteerde ik iedere ochtend de bomen op zoek naar veranderingen. Ik maakte foto's van elk stadium. De bananen vormen een vruchtlichaam maar gegeten heb ik ze nooit. Dit jaar heb ik meerdere trossen en wil ik er bananenchutney van proberen te maken.
De stengel waaraan de tros zich heeft gevormd sterft af en vormt vanuit de wortel weer nieuwe uitlopers die je eventueel kan afnemen en uitplanten. Het zal dit jaar een gek gezicht zijn als die grote bomen afsterven en er een tamelijk kale, lege plek in de tuin achterblijft. Die nieuwe uitlopers hebben weer een paar jaar nodig om een flinke boom te worden.
Die andere plaatselijke bananen verdwijnen de komende maand ook uit het beeld en laten ook een lege plek achter. Maar de "Beach Party" uitbaters hoeven hun banaan alleen maar leeg te laten lopen. En volgend jaar kunnen ze hem weer nieuw leven inblazen.
In de supermarkt vinden we de Turkse bananen. Ze zijn kleiner dan de geïmporteerde Zuid-Amerikaanse bananen. Ze zijn steviger en hebben veel meer smaak.
De plaatselijke bananen zijn de bananen in mijn tuin maar ook de opblaasbananen aan het strand. De beroemde vaarbanaan met zitplaatsen voor vijf tot acht personen die achter een speedboot aan getrokken wordt. Waarbij het voor de van reddingsvesten voorziene passagiers het mooiste is, althans om op hun hysterische gegil af te gaan, als de boot een scherpe bocht maakt en ze hun evenwicht niet meer kunnen bewaren en in zee storten.
De plaatselijke bananen in mijn tuin vind ik interessanter. Langs het terras staan een aantal bananenbomen. Eigenlijk zijn het helemaal geen bomen maar planten. Ze vormen namelijk geen houtige stam maar de metershoge "bomen" zijn eigenlijk gewoon stengels van een plant. Het is een boom die eigenlijk niet in het zuiden van Turkije thuishoort en het hier alleen maar goed doet als de hele zomer door om de paar dagen grote hoeveelheden water worden gegeven.
Een beetje tegen mijn principe omdat ik vind dat je eigenlijk planten en bomen in je tuin moet hebben die tegen het klimaat kunnen en geen extra verzorging nodig hebben. Voor de banaan heb ik een uitzondering gemaakt. Grote tot wel vijf of zes meter hoge bananenbomen in een groep in de tuin geven je woning echt een zuidelijk cachet.
Maar wat echt interessant is van een bananenboom is de bloei en de vruchtzetting. Als de boom een jaar of vier of vijf oud is verandert op een gegeven moment de bladvorming en verschijnt er een vruchtstengel. Die staat aanvankelijk recht overeind maar begint steeds meer over te hellen. Er verschijnt een grote bloemstengel. Aan het eind van de uitgroeiende bloemstengel ontstaan de mannelijke bloemen in dwarse rijen. Iedere rij heeft een fantastisch gekleurd purperen schutblad. Iedere dag rolt zo'n blad om en valt af. Aan het begin van de bloemstengel zitten de vrouwelijke bloemen waaruit de vruchten groeien.
Toen ik het de eerste keer meemaakte inspecteerde ik iedere ochtend de bomen op zoek naar veranderingen. Ik maakte foto's van elk stadium. De bananen vormen een vruchtlichaam maar gegeten heb ik ze nooit. Dit jaar heb ik meerdere trossen en wil ik er bananenchutney van proberen te maken.
De stengel waaraan de tros zich heeft gevormd sterft af en vormt vanuit de wortel weer nieuwe uitlopers die je eventueel kan afnemen en uitplanten. Het zal dit jaar een gek gezicht zijn als die grote bomen afsterven en er een tamelijk kale, lege plek in de tuin achterblijft. Die nieuwe uitlopers hebben weer een paar jaar nodig om een flinke boom te worden.
Die andere plaatselijke bananen verdwijnen de komende maand ook uit het beeld en laten ook een lege plek achter. Maar de "Beach Party" uitbaters hoeven hun banaan alleen maar leeg te laten lopen. En volgend jaar kunnen ze hem weer nieuw leven inblazen.
zaterdag 24 september 2011
Morgenstond
In Turkije vind ik tussen wat papieren een oude foto van mijn vroegere huis in Nederland. Weggevlucht voor het geweld van Wilders moet ik op zo'n moment vanzelfsprekend toch even terugdenken aan de dingen van nog maar enkele jaren geleden.
's Ochtends vroeg ergens in het buitengebied in Nederland. September een zaterdagmorgen tegen zevenen. Na een kop koffie een ochtendwandeling met de honden. Het is nog niet echt licht. Maar je ziet dat het waarschijnlijk niet lang meer op zich zal laten wachten. Alles is nog kletsnat van de dauw. De honden trekken sporen door het gras. Snuffelend naar konijnen en reeën. Het zijn twee jachthonden die nog wel de neus hebben om ze te vinden maar niet meer het lijf en de snelheid om het ze lastig te maken.
Niemand te zien zelfs geen vroege vogels die de natuurgebieden onveilig maken en verstoren. Geen motorcrossers die van het vroege uur gebruik maken om nog even ongezien stiekem over de heide te scheuren. Gehoord worden ze wel maar ze vertrouwen op hun snelheid om op tijd weg te zijn voor de door een of andere natuurfanaat gealarmeerde politie arriveert. Die trouwens vaak onmogelijk lang op zich laat wachten of helemaal niet komt opdagen.
Een van de honden spoort een egel op die hij verder wijselijk met rust laat. Een reiger wordt door ons verstoord bij zijn kikkerjacht in een plas en protesteert schreeuwend. Uit de verte komen de toch wel klaaglijk klinkende ochtendgroeten van een eenzame koe. Aan de rand van het bos bij een verlaten boerderij zoekt een bosuil een goed heenkomen. Een paar vleermuizen maken hun laatste rondje. Zo te zien zijn we nog steeds alleen op de wereld.
Plotseling komen we op een doodlopend zandpad een ernstig vervuilend element tegen. Een overduidelijk eenvoudig tot camper of slaapgelegenheid omgebouwde bestelbus, de ramen afgeplakt met een soort van aluminium voorzien isolatiemateriaal, condens op de ruiten, vuile schoenen bij de deur. Van enig leven is verder overigens niets te merken. Geen ochtendmensen kennelijk. "Niet doen honden, laat staan." Ik ben genoodzaakt de natuurlijke omgeving te verstoren met het eerste menselijk geluid van die ochtend als de honden de buitgemaakte schoenen verder mee het bos in willen slepen.
Als we om een uur of acht weer in de buurt van ons huis komen zie ik in de verte de eerste tekenen van andere menselijke aanwezigheid op de wereld. Een enkele fietser pedaalt langzaam onze richting op. Tot op dat moment was ik helemaal alleen. Dat gevoel wordt nu wreed verstoord. Toch heb ik nog niet het idee dat Nederland vol is en dat de 24-uurs economie overuren maakt. We zijn weer thuis. Ik neem nog een kop koffie in afwachting van het toeristengeweld dat in de loop van de dag zal losbarsten.
Ik stop de foto in een boek. Misschien kom ik hem ooit nog een keer tegen en ook dan zal ik weer nostalgisch even wegdromen bij mijn leven van weleer.
's Ochtends vroeg ergens in het buitengebied in Nederland. September een zaterdagmorgen tegen zevenen. Na een kop koffie een ochtendwandeling met de honden. Het is nog niet echt licht. Maar je ziet dat het waarschijnlijk niet lang meer op zich zal laten wachten. Alles is nog kletsnat van de dauw. De honden trekken sporen door het gras. Snuffelend naar konijnen en reeën. Het zijn twee jachthonden die nog wel de neus hebben om ze te vinden maar niet meer het lijf en de snelheid om het ze lastig te maken.
Niemand te zien zelfs geen vroege vogels die de natuurgebieden onveilig maken en verstoren. Geen motorcrossers die van het vroege uur gebruik maken om nog even ongezien stiekem over de heide te scheuren. Gehoord worden ze wel maar ze vertrouwen op hun snelheid om op tijd weg te zijn voor de door een of andere natuurfanaat gealarmeerde politie arriveert. Die trouwens vaak onmogelijk lang op zich laat wachten of helemaal niet komt opdagen.
Een van de honden spoort een egel op die hij verder wijselijk met rust laat. Een reiger wordt door ons verstoord bij zijn kikkerjacht in een plas en protesteert schreeuwend. Uit de verte komen de toch wel klaaglijk klinkende ochtendgroeten van een eenzame koe. Aan de rand van het bos bij een verlaten boerderij zoekt een bosuil een goed heenkomen. Een paar vleermuizen maken hun laatste rondje. Zo te zien zijn we nog steeds alleen op de wereld.
Plotseling komen we op een doodlopend zandpad een ernstig vervuilend element tegen. Een overduidelijk eenvoudig tot camper of slaapgelegenheid omgebouwde bestelbus, de ramen afgeplakt met een soort van aluminium voorzien isolatiemateriaal, condens op de ruiten, vuile schoenen bij de deur. Van enig leven is verder overigens niets te merken. Geen ochtendmensen kennelijk. "Niet doen honden, laat staan." Ik ben genoodzaakt de natuurlijke omgeving te verstoren met het eerste menselijk geluid van die ochtend als de honden de buitgemaakte schoenen verder mee het bos in willen slepen.
Als we om een uur of acht weer in de buurt van ons huis komen zie ik in de verte de eerste tekenen van andere menselijke aanwezigheid op de wereld. Een enkele fietser pedaalt langzaam onze richting op. Tot op dat moment was ik helemaal alleen. Dat gevoel wordt nu wreed verstoord. Toch heb ik nog niet het idee dat Nederland vol is en dat de 24-uurs economie overuren maakt. We zijn weer thuis. Ik neem nog een kop koffie in afwachting van het toeristengeweld dat in de loop van de dag zal losbarsten.
Ik stop de foto in een boek. Misschien kom ik hem ooit nog een keer tegen en ook dan zal ik weer nostalgisch even wegdromen bij mijn leven van weleer.
vrijdag 23 september 2011
Geluidsoverlast
Voor zover ik weet mag de eerste piloot, de gezagvoerder van een vliegtuig, passagiers weigeren. Hij is de eindverantwoordelijke en mag dat zelf beslissen. Bij dronkenschap of agressiviteit zal men er wel begrip voor hebben en zal de vliegmaatschappij de piloot wel in het gelijk stellen. Maar een ander verhaal is dat van de piloot die in eerste instantie weigerde een huilende, krijsende peuter aan boord te laten. Daar zullen toch minder mensen begrip voor kunnen opbrengen.
Onder zakenlui die business klasse vliegen zijn enquêtes gehouden met de vraag wat tijdens een vlucht de meeste ergernis opwekte. Drie kwart van de ondervraagden hadden de meeste moeite met krijsende kinderen. De ergernis die met stip op 1 stond.
Allerlei ideeën werden er aangedragen om de ergernis te reduceren om het ook deze reizigers naar hun zin te maken. Zo is er een Deense reisorganisatie die al sinds begin 2007 een kinderloze klasse op haar vluchten aanbiedt, afgeschermd van de rest.
Net zoals in treinen zou je een soort stiltezones in een vliegtuig kunnen instellen, met geluiddichte compartimenten.
Malaysia Airlines laat op haar vluchten geen kinderen toe in de 1e klasse.
Je zou alleen kinderen toe kunnen laten in vliegtuigen met twee verdiepingen zoals de Boeing 747.
Veel mensen zouden best bereid zijn een extra toeslag te betalen voor een "adults only" klasse of voor een vlucht zonder kinderen.
Maar kennelijk stuiten de maatregelen toch op te veel praktische bezwaren want een algemene trend is het nog niet geworden.
In mijn laatste vlucht van Turkije naar Nederland zaten uiteraard ook weer kinderen. En omdat de periode van het vakantie hoogseizoen achter de rug was en de scholen weer begonnen waren, waren het hele jonge kinderen. En behalve af een toe een momentje van ongemakkelijk gejank, misschien vanwege de luchtdruk verschillen, waren er geen huilkinderen bij.
Schuin achter me zat tussen zijn ouders in een peutertje van een jaar of twee, drie. Tot vlak voor de landing heb ik hem niet gehoord. Vlak na het opstijgen werd hem een PlayStation in handen gegeven waar hij zich lange tijd probleemloos en zeer geconcentreerd, zonder een onvertogen woord mee bezighield. Halverwege de reis ruilde hij bij zijn vader zijn PlayStation in tegen een portable dvd-speler waar hij zich de rest van de reis mee vermaakte ondertussen knabbelend op een reep gezonde koek.
Dat moet een verademing zijn geweest voor een aantal medereizigers. Huilende kinderen horen erbij. Dat is normaal. Maar ouders die daar geen aandacht aan besteden krijgen niet mijn sympathie.
Tegenwoordig kan men voor enkele euro's in het vliegtuig een iPad huren waar spelletjes, muziek en dergelijke op gespeeld kunnen worden. Misschien is het een idee om die dingen door de reisorganisatie gratis ter beschikking te stellen aan ouders met kinderen. Het zal misschien een hoop irritatie voorkomen.
Een andere oplossing voor het probleem hoorde ik van een medereiziger tijdens een van mijn vorige vluchten. Volgens hem was het heel eenvoudig om het systeem dat voor zuurstof moet zorgen op momenten dat de luchtdruk in de cabine wegvalt te voorzien van een slaapmiddel.
Onder zakenlui die business klasse vliegen zijn enquêtes gehouden met de vraag wat tijdens een vlucht de meeste ergernis opwekte. Drie kwart van de ondervraagden hadden de meeste moeite met krijsende kinderen. De ergernis die met stip op 1 stond.
Allerlei ideeën werden er aangedragen om de ergernis te reduceren om het ook deze reizigers naar hun zin te maken. Zo is er een Deense reisorganisatie die al sinds begin 2007 een kinderloze klasse op haar vluchten aanbiedt, afgeschermd van de rest.
Net zoals in treinen zou je een soort stiltezones in een vliegtuig kunnen instellen, met geluiddichte compartimenten.
Malaysia Airlines laat op haar vluchten geen kinderen toe in de 1e klasse.
Je zou alleen kinderen toe kunnen laten in vliegtuigen met twee verdiepingen zoals de Boeing 747.
Veel mensen zouden best bereid zijn een extra toeslag te betalen voor een "adults only" klasse of voor een vlucht zonder kinderen.
Maar kennelijk stuiten de maatregelen toch op te veel praktische bezwaren want een algemene trend is het nog niet geworden.
In mijn laatste vlucht van Turkije naar Nederland zaten uiteraard ook weer kinderen. En omdat de periode van het vakantie hoogseizoen achter de rug was en de scholen weer begonnen waren, waren het hele jonge kinderen. En behalve af een toe een momentje van ongemakkelijk gejank, misschien vanwege de luchtdruk verschillen, waren er geen huilkinderen bij.
Schuin achter me zat tussen zijn ouders in een peutertje van een jaar of twee, drie. Tot vlak voor de landing heb ik hem niet gehoord. Vlak na het opstijgen werd hem een PlayStation in handen gegeven waar hij zich lange tijd probleemloos en zeer geconcentreerd, zonder een onvertogen woord mee bezighield. Halverwege de reis ruilde hij bij zijn vader zijn PlayStation in tegen een portable dvd-speler waar hij zich de rest van de reis mee vermaakte ondertussen knabbelend op een reep gezonde koek.
Dat moet een verademing zijn geweest voor een aantal medereizigers. Huilende kinderen horen erbij. Dat is normaal. Maar ouders die daar geen aandacht aan besteden krijgen niet mijn sympathie.
Tegenwoordig kan men voor enkele euro's in het vliegtuig een iPad huren waar spelletjes, muziek en dergelijke op gespeeld kunnen worden. Misschien is het een idee om die dingen door de reisorganisatie gratis ter beschikking te stellen aan ouders met kinderen. Het zal misschien een hoop irritatie voorkomen.
Een andere oplossing voor het probleem hoorde ik van een medereiziger tijdens een van mijn vorige vluchten. Volgens hem was het heel eenvoudig om het systeem dat voor zuurstof moet zorgen op momenten dat de luchtdruk in de cabine wegvalt te voorzien van een slaapmiddel.
donderdag 22 september 2011
Polshoogte
Het moest er toch weer eens van komen. Voor het Nederland van Wilders ben ik gevlucht uit het land. En zijn invloed op de politiek is eigenlijk nog veel groter gebleken dan ik vooraf vermoedde dat hij zou zijn. Officieel is er sprake van een geloogconstructie maar in de praktijk komt het erop neer dat Wilders mee regeert.
In het afgelopen jaar leek het erop alsof niemand van de belangrijke spelers zijn of haar nek uit durfde te steken en het kabinet echt wenste aan te spreken op haar maatregelen en haar zwijgen.
Ik moest naar Nederland voor enkele afspraken en uiteraard wilde ik mijn oren en ogen goed de kost geven om de stemming te peilen en zien of mijn vrijwillige verbanning naar Turkije terecht was.
Het thema van de islamisering was ook het afgelopen jaar weer het belangrijkste item voor PVV en aanhangers en ik wilde zien of daar in het dagelijks leven sprake van is.
Aangekomen op Schiphol heb ik eerst eens rondgekeken of er gevaarlijk terroristisch uitziende individuen rondliepen. Maar op een internationale luchthaven is de pluimage zo divers dat daar maar moeilijk achter te komen was. Zou die donkere jongen met zijn schoonmaak wagentje misschien iets in zijn .... Er gebeurde niets.
Verder stond er op verschillende plaatsen tijdelijk onbewaakte bagage, ondanks de waarschuwingen via de geluidsinstallatie in vier talen om dat niet te doen waar niemand aandacht aan besteedde behalve de eigenaars na enige tijd. Bij een eettentje "vergeet" een klant een plastic duty free tas en de medewerker pakt het op en loopt de klant achterna. Niks aan de hand.
Vanaf Schiphol moest ik de trein hebben naar Groningen. Onderweg op alle tussenstations en in de trein zou ik eens tellen hoeveel boerka's hoofddoeken en lange baarden ik zou zien. Nou dat was niet mis. Wel 5 jonge meisjes met een hoofddoek en wel 1 jonge man die wat mij betreft voor fundamenteel moslim door kon gaan. Maar ik zag duizenden mensen die geen hoofddoek en geen moslimbaard hadden.
In de trein zaten op een bank schuin tegenover me twee gehoofddoekte meisjes. Ze spraken Nederlands en Turks door elkaar. Ze hadden het over schoolaangelegenheden, feestjes en kleren kopen. De conducteur kwam langs. "Goedemiddag dames uw plaatsbewijzen graag?" vroeg hij. En in plaats van een mes of ander wapen gaven ze gewoon hun kaartje. "Alstublieft meneer".
Nee zo was er niet veel te merken van een veranderende geïslamificeerde samenleving. Die was in mijn ogen nog hetzelfde als een jaar daarvoor.
Zouden dan toch de meeste mensen wel doorhebben dat al dat gebral een soort bangmakerij is van iemand die zelf zo geobsedeerd is door, in zijn ogen, het geweld van de islam dat hij niet eens meer normaal kan praten?
Ik dacht nog eens terug aan enkele van de uitspraken van Wilders e.c.
Er trekt een vloedgolf van moslims over ons land.
Er is sprake van een tsunami van islamieten over Europa.
Zou hij het echt zo bedoelen dacht ik. Dan is er eigenlijk niets aan de hand. Dan meent hij het niet zo kwaad. Van een vloedgolf is binnen de kortste keren niets meer te zien en het water van de tsunami stroomt vanzelf weer terug.
Hè, hè! Wat een opluchting!
In het afgelopen jaar leek het erop alsof niemand van de belangrijke spelers zijn of haar nek uit durfde te steken en het kabinet echt wenste aan te spreken op haar maatregelen en haar zwijgen.
Ik moest naar Nederland voor enkele afspraken en uiteraard wilde ik mijn oren en ogen goed de kost geven om de stemming te peilen en zien of mijn vrijwillige verbanning naar Turkije terecht was.
Het thema van de islamisering was ook het afgelopen jaar weer het belangrijkste item voor PVV en aanhangers en ik wilde zien of daar in het dagelijks leven sprake van is.
Aangekomen op Schiphol heb ik eerst eens rondgekeken of er gevaarlijk terroristisch uitziende individuen rondliepen. Maar op een internationale luchthaven is de pluimage zo divers dat daar maar moeilijk achter te komen was. Zou die donkere jongen met zijn schoonmaak wagentje misschien iets in zijn .... Er gebeurde niets.
Verder stond er op verschillende plaatsen tijdelijk onbewaakte bagage, ondanks de waarschuwingen via de geluidsinstallatie in vier talen om dat niet te doen waar niemand aandacht aan besteedde behalve de eigenaars na enige tijd. Bij een eettentje "vergeet" een klant een plastic duty free tas en de medewerker pakt het op en loopt de klant achterna. Niks aan de hand.
Vanaf Schiphol moest ik de trein hebben naar Groningen. Onderweg op alle tussenstations en in de trein zou ik eens tellen hoeveel boerka's hoofddoeken en lange baarden ik zou zien. Nou dat was niet mis. Wel 5 jonge meisjes met een hoofddoek en wel 1 jonge man die wat mij betreft voor fundamenteel moslim door kon gaan. Maar ik zag duizenden mensen die geen hoofddoek en geen moslimbaard hadden.
In de trein zaten op een bank schuin tegenover me twee gehoofddoekte meisjes. Ze spraken Nederlands en Turks door elkaar. Ze hadden het over schoolaangelegenheden, feestjes en kleren kopen. De conducteur kwam langs. "Goedemiddag dames uw plaatsbewijzen graag?" vroeg hij. En in plaats van een mes of ander wapen gaven ze gewoon hun kaartje. "Alstublieft meneer".
Nee zo was er niet veel te merken van een veranderende geïslamificeerde samenleving. Die was in mijn ogen nog hetzelfde als een jaar daarvoor.
Zouden dan toch de meeste mensen wel doorhebben dat al dat gebral een soort bangmakerij is van iemand die zelf zo geobsedeerd is door, in zijn ogen, het geweld van de islam dat hij niet eens meer normaal kan praten?
Ik dacht nog eens terug aan enkele van de uitspraken van Wilders e.c.
Er trekt een vloedgolf van moslims over ons land.
Er is sprake van een tsunami van islamieten over Europa.
Zou hij het echt zo bedoelen dacht ik. Dan is er eigenlijk niets aan de hand. Dan meent hij het niet zo kwaad. Van een vloedgolf is binnen de kortste keren niets meer te zien en het water van de tsunami stroomt vanzelf weer terug.
Hè, hè! Wat een opluchting!
woensdag 21 september 2011
Boerka
Strengere regels door de overheid voor migranten schenden internationale verdragen en zijn dus niet houdbaar.
Een Franse zakenman van Algerijnse afkomst heeft een fonds van 1 miljoen euro ingesteld om boerkaboetes voor vrouwen die bekeurd worden wegens overtreding van het boerkaverbod in Frankrijk, België en Nederland te betalen.
Hij acht het verbod op het dragen van gezichtsbedekkende kleding een schending van de Europese grondrechten en fundamentele vrijheden.
De eigenaar van Feestkleding 365 gaat boerka's verhuren. De verhuurbon kan als dat noodzakelijk is getoond worden aan de verbaliserend agent die daaruit kan concluderen dat het om feestkledij gaat. Mocht hij toch een boete uitschrijven dan zal de eigenaar van de feestwinkel zijn advocaat naar het Openbaar Ministerie sturen. Mocht de boete gehandhaafd blijven dan betaalt de eigenaar die.
In Turkije wordt de zaak nieuwsgierig gevolgd door de media. Hier bestaat al sinds de jaren twintig een gezichtsluier verbod voor openbare gebouwen. De afgelopen jaren is er een hevige discussie geweest over het dragen van hoofddoekjes, bv. op de universiteit. Het toestaan daarvan wordt door veel analisten gezien als een conservatieve uiting van de huidige regering.
Een warme zomerdag in 2012.
Op de Dam in Amsterdam loopt een persoon in een boerka.
Een dienstdoende agent stapt er op af en houdt de persoon staande.
Hij vraagt om persoonsgegevens en schrijft een boete uit.
"U moet uw boerka nu uittrekken," verordonneert de agent.
"Weet u zeker dat u dat wilt," vraagt de boerkadraagster.
"Zeker weten," antwoord de agent.
De persoon trekt in een snelle beweging de boerka over haar hoofd en voor de agent staat een naakt oud vrouwtje.
"Aantrekken, aantrekken," roept de roodaanlopende schichtig om zich heen kijkende agent.
Het kabinet weet dit van te voren. Toch om tegenover gedoogpartner of oppositie te laten zien hoe krachtdadig ze optreden worden deze regels uitgevaardigd.
- Frankrijk was in april 2011 het eerste Europese land waar een boerkaverbod van kracht werd. Bij overtreding van de regel kan een boete opgelegd worden van 150 Euro. Waarom: het dragen van boerka of nikab gaat tegen de waarden van de republiek in.
- België was in juli 2011 het tweede Europese land waar een boerkaverbod van kracht werd. Bij overtreding van de regel kan een gevangenisstraf van zeven dagen en een boete van 137,50 Euro opgelegd worden. Waarom: het dragen van boerka of nikab kan soms de openbare veiligheid in gevaar brengen.
- Nederland wordt waarschijnlijk binnenkort het derde Europese land waar het boerkaverbod van kracht wordt. Bij overtreding van de regel kan een boete van maximaal 380 Euro opgelegd worden. Waarom: het dragen van boerka of nikab is een aantasting van de gelijkwaardigheid van man en vrouw.
Ook in Italië en Spanje werkt de regering aan een verbod.
De discussie speelt natuurlijk al jaren met vaak discutabele argumenten. Volgens veel mensen is het zuiver en alleen een maatregel tegen moslims en lijkt het gebruik van andere beweegredenen een beetje hypocriet.
Een Franse zakenman van Algerijnse afkomst heeft een fonds van 1 miljoen euro ingesteld om boerkaboetes voor vrouwen die bekeurd worden wegens overtreding van het boerkaverbod in Frankrijk, België en Nederland te betalen.
Hij acht het verbod op het dragen van gezichtsbedekkende kleding een schending van de Europese grondrechten en fundamentele vrijheden.
De eigenaar van Feestkleding 365 gaat boerka's verhuren. De verhuurbon kan als dat noodzakelijk is getoond worden aan de verbaliserend agent die daaruit kan concluderen dat het om feestkledij gaat. Mocht hij toch een boete uitschrijven dan zal de eigenaar van de feestwinkel zijn advocaat naar het Openbaar Ministerie sturen. Mocht de boete gehandhaafd blijven dan betaalt de eigenaar die.
In Turkije wordt de zaak nieuwsgierig gevolgd door de media. Hier bestaat al sinds de jaren twintig een gezichtsluier verbod voor openbare gebouwen. De afgelopen jaren is er een hevige discussie geweest over het dragen van hoofddoekjes, bv. op de universiteit. Het toestaan daarvan wordt door veel analisten gezien als een conservatieve uiting van de huidige regering.
Een warme zomerdag in 2012.
Op de Dam in Amsterdam loopt een persoon in een boerka.
Een dienstdoende agent stapt er op af en houdt de persoon staande.
Hij vraagt om persoonsgegevens en schrijft een boete uit.
"U moet uw boerka nu uittrekken," verordonneert de agent.
"Weet u zeker dat u dat wilt," vraagt de boerkadraagster.
"Zeker weten," antwoord de agent.
De persoon trekt in een snelle beweging de boerka over haar hoofd en voor de agent staat een naakt oud vrouwtje.
"Aantrekken, aantrekken," roept de roodaanlopende schichtig om zich heen kijkende agent.
dinsdag 20 september 2011
Grote broek?
Er gaat momenteel bijna geen dag voorbij of minister-president Erdoğan spreekt grote woorden. Met verbazing en bewondering kijk ik naar de grote veranderingen die zowel de binnenlandse als de buitenlandse politiek van Turkije de laatste jaren ondergaat. En de plannen van Erdoğan doen vermoeden dat er nog meer op komst is.
Ik heb het idee dat het alles te maken heeft met het feit dat er vooral gigantische economische vooruitgang is geboekt. Het feit dat Turkije sinds kort op de 9de plaats staat op de lijst van landen met de grootste economische betekenis heeft het zelfbewustzijn enorm vergroot.
Er lijkt een beslissende kentering te zijn gekomen in de kijk van de regering op het wel of niet toe willen treden tot de EU. Het hoeft niet zo nodig meer, lijkt de trend te zijn. Men wil niet langer het gevoel hebben aan het lijntje te worden gehouden door Brussel. Als Europa niet graag wil, dan maar niet.
Het Turkse voornemen om de onderhandelingen met Europa te bevriezen, als Cyprus in augustus 2012 voorzitter wordt van de Europese Commissie zonder dat eerst de problemen met een gedeeld Cyprus zijn opgelost, spreekt boekdelen.
Daarbij komt de opstelling van Turkije tegenover Cyprus i.v.m. de aanspraken op en de exploitatie van gas- en olievoorraden in de Middellandse Zee die hiermee in verband gebracht kan worden. Ook de Griekse aanspraken op bodemschatten buiten de territoriale wateren van dat land worden betwist.
Daarbij optellend, de politieke en financiële crisis in Europa ten gevolge van de Griekse schuldenlast en de problemen met andere financieel zwakkere broeders uit de Unie is nou niet bepaald een lokmiddel om de toenadering door Turkije te intensiveren.
Er wordt in Turkije een andere taal aangeslagen.
Erdoğan heeft, in een tamelijk recent verleden, in een van zijn veelvuldige toespraken gezegd dat Ankara binnen afzienbare tijd politiek gezien "een van de wereldcentra" zou kunnen worden. Turkije zoekt naar een nieuwe rol in de internationale politiek waarbij het Midden-Oosten en de Arabische wereld weleens centraal zouden kunnen staan.
Erdoğan begint zich voor te doen als een wereldspeler en dat geeft mij althans een tamelijk ongemakkelijk gevoel.
- Hij wil de marine uit de Egeïsche Zee terugtrekken om die naar de Middellandse Zee te dirigeren.
- Hij wil afspraken maken met Iran om de PKK in Noord-Irak te bestrijden.
- Hij wil eventueel het noorden van Irak binnenvallen.
- Hij dreigt problemen aan de grens met Syrië zo nodig militair te willen beslechten.
- Hij wil de olie- en gasboringen van Cyprus, Griekenland en Israël eventueel met oorlogsschepen onmogelijk maken.
- Hij wil dat de Turkse vloot prominent aanwezig is in de Middellandse Zee om daarmee de dominante positie van Israël in het gebied te betwisten.
- Hij wil een volgende humanitaire vloot naar de Gazastrook met oorlogsbodems begeleiden.
- Hij is van plan een bezoek te brengen aan de Gazastrook.
- Hij doet er alles aan om Tunis, Egypte en Libië onder Turkse invloedsfeer te brengen.
- Hij steunt openlijk Hamas en de Palestijnen.
- Hij plaatst in Zuid-Oost Turkije het NAVO anti-raketschild.
- Hij wil van de VS de drones overnemen die niet meer gebruikt zullen worden in Irak.
Hiermee ben ik niet volledig. Maar het laat duidelijk zien dat er veel voornemens bestaan die te maken hebben met militaire aanwezigheid en spanningen.
Is dat allemaal alleen maar een gevolg van economische expansie of speelt er ook nog rancune mee over het ten onder gaan van het Osmaanse Rijk? Speelt Turkije hoog spel?
Minstens opmerkelijk te noemen zijn in deze de media-optredens van minister van buitenlandse zaken Davatoğlu, president Gül en premier Erdogun.
maandag 19 september 2011
Een lekkere vijg is nooit weg
Ooit, op het platteland ergens in de provincie Zuid-Holland, kende ik maar een soort vijg. En dat was de paardenvijg. In mijn jeugd reden er nog volop paardenwagens door de straten van ons dorp. Alle leveranciers kwamen ermee langs de deuren. De bakker, de groenteboer en de melkboer.
Ik heb eigenlijk geen idee of de menner destijds al verplicht was de uitwerpselen van zijn paard zelf op te ruimen zoals tegenwoordig in veel plaatsen het geval is. Maar in ieder geval deed niemand dat. Wel was er een enkeling die een grote leren opvangzak achter/onder het achterwerk van zijn paard had gebonden waarin dan de uitwerpselen terechtkwamen. Altijd handig voor in de tuin. Soms zag je weleens mensen met een schep de paardenvijgen van de straat halen die ze dan in hun voortuintjes tussen de rozenstruiken en de hydrangea gooiden, die toen heel populair waren.
Maar meestal bleven de uitwerpselen dus liggen en werden dan platgereden door andere passerende paardenwagens of door de weinige auto’s die ons dorp toen rijk was. Kraaien pikten er restanten uit en de jongens uit het dorp bekogelden elkaar ermee. En ‘s winters werden ze verstopt in sneeuwballen tijdens het sneeuwballengevecht.
Toen ik later het bestaan van gedroogde vijgen leerde kennen begreep ik waarom een paardenkeutel ook vijg genoemd werd.
Gedroogde vijgen samen met gesuikerde dadels werden voor mij een heel bijzondere exotische lekkernij en dat zijn ze nog steeds trouwens. Maar dat je vijgen ook vers kon eten was toen voor mij nog helemaal niet aan de orde. In de grote stad kon je toen vast ook wel verse vijgen kopen maar bij ons in het dorp beslist niet.
Verse vijgen heb ik eigenlijk pas veel later ontdekt nadat in Nederland de eerste Turkse en Marokkaanse winkeltjes geopend werden en ik in die tijd vaker in de grote stad kwam. De eerste verse vijgen die ik at waren trouwens geïmporteerd uit Iran. Heel grote rode ongelooflijk lekkere sappige kleverige vruchten.
Hier in Turkije staat er wel in elke tuin waar een beetje ruimte is een vijgenboom. En aan het begin van de zomer worden overal langs de doorgaande wegen bij allerlei in elkaar geknutselde fruitstalletjes mandjes met meest gele vijgen, te koop aangeboden. Als je ze goed schoonmaakt kan je trouwens de schil ook gerust opeten en dat schijnt extra gezond te zijn.
Ook kwam ik er hier achter dat er nog een ander soort vijg bestaat: de cactusvijg. Althans zo wordt hij in het Nederlands, naast cactusvrucht zoals in het Turks, genoemd. Ik kende heel veel verschillende soorten cactussen als kamer- of kasplant maar die enorme metershoge schijfcactussen, met schijven zo groot als een ontbijtbordje, had ik nooit in levenden lijve gezien. Ik maakte er kennis mee op mijn eerste autorit van het vliegveld Milas naar Bodrum. Soms zijn het solitaire planten in een tuin, maar soms zijn er ook hele ondoordringbare hagen van aangelegd. Het is een heel gemakkelijk te stekken of te vermenigvuldigen plant die het in het klimaat van Zuid-Turkije uitstekend doet. De vruchten die aan het eind van de zomer rijp zijn worden vaak schoongemaakt op straat verkocht. Een aantal grotere en een heel grote hoeveelheid kleinere ontzettende jeuk veroorzakende stekels moeten eerst verwijderd worden. Ik heb het door een straathandelaar zien doen. Hij was er duidelijk heel bedreven in. Maar als je het zelf doet is het verstandig om stevige leren handschoenen aan te trekken. De smaak van de vrucht vind ik niet echt spectaculair. Een beetje laf, een beetje flauw. Maar de vrucht schijnt heel gezond te zijn en is beslist dorstlessend.
Deze grote schijfcactus, een opuntia soort, zou hier ooit samen met de agave uit Mexico terechtgekomen zijn. Ik heb ze in Mexico gezien en ook daar worden de vruchten schoongemaakt langs de weg te koop aangeboden.
Kinderen op het platteland in Mexico schijnen elkaar ook met vijgen te bekogelen. Wel met cactusvijgen dan.
Ik heb eigenlijk geen idee of de menner destijds al verplicht was de uitwerpselen van zijn paard zelf op te ruimen zoals tegenwoordig in veel plaatsen het geval is. Maar in ieder geval deed niemand dat. Wel was er een enkeling die een grote leren opvangzak achter/onder het achterwerk van zijn paard had gebonden waarin dan de uitwerpselen terechtkwamen. Altijd handig voor in de tuin. Soms zag je weleens mensen met een schep de paardenvijgen van de straat halen die ze dan in hun voortuintjes tussen de rozenstruiken en de hydrangea gooiden, die toen heel populair waren.
Maar meestal bleven de uitwerpselen dus liggen en werden dan platgereden door andere passerende paardenwagens of door de weinige auto’s die ons dorp toen rijk was. Kraaien pikten er restanten uit en de jongens uit het dorp bekogelden elkaar ermee. En ‘s winters werden ze verstopt in sneeuwballen tijdens het sneeuwballengevecht.
Toen ik later het bestaan van gedroogde vijgen leerde kennen begreep ik waarom een paardenkeutel ook vijg genoemd werd.
Gedroogde vijgen samen met gesuikerde dadels werden voor mij een heel bijzondere exotische lekkernij en dat zijn ze nog steeds trouwens. Maar dat je vijgen ook vers kon eten was toen voor mij nog helemaal niet aan de orde. In de grote stad kon je toen vast ook wel verse vijgen kopen maar bij ons in het dorp beslist niet.
Verse vijgen heb ik eigenlijk pas veel later ontdekt nadat in Nederland de eerste Turkse en Marokkaanse winkeltjes geopend werden en ik in die tijd vaker in de grote stad kwam. De eerste verse vijgen die ik at waren trouwens geïmporteerd uit Iran. Heel grote rode ongelooflijk lekkere sappige kleverige vruchten.
Hier in Turkije staat er wel in elke tuin waar een beetje ruimte is een vijgenboom. En aan het begin van de zomer worden overal langs de doorgaande wegen bij allerlei in elkaar geknutselde fruitstalletjes mandjes met meest gele vijgen, te koop aangeboden. Als je ze goed schoonmaakt kan je trouwens de schil ook gerust opeten en dat schijnt extra gezond te zijn.
Ook kwam ik er hier achter dat er nog een ander soort vijg bestaat: de cactusvijg. Althans zo wordt hij in het Nederlands, naast cactusvrucht zoals in het Turks, genoemd. Ik kende heel veel verschillende soorten cactussen als kamer- of kasplant maar die enorme metershoge schijfcactussen, met schijven zo groot als een ontbijtbordje, had ik nooit in levenden lijve gezien. Ik maakte er kennis mee op mijn eerste autorit van het vliegveld Milas naar Bodrum. Soms zijn het solitaire planten in een tuin, maar soms zijn er ook hele ondoordringbare hagen van aangelegd. Het is een heel gemakkelijk te stekken of te vermenigvuldigen plant die het in het klimaat van Zuid-Turkije uitstekend doet. De vruchten die aan het eind van de zomer rijp zijn worden vaak schoongemaakt op straat verkocht. Een aantal grotere en een heel grote hoeveelheid kleinere ontzettende jeuk veroorzakende stekels moeten eerst verwijderd worden. Ik heb het door een straathandelaar zien doen. Hij was er duidelijk heel bedreven in. Maar als je het zelf doet is het verstandig om stevige leren handschoenen aan te trekken. De smaak van de vrucht vind ik niet echt spectaculair. Een beetje laf, een beetje flauw. Maar de vrucht schijnt heel gezond te zijn en is beslist dorstlessend.
Deze grote schijfcactus, een opuntia soort, zou hier ooit samen met de agave uit Mexico terechtgekomen zijn. Ik heb ze in Mexico gezien en ook daar worden de vruchten schoongemaakt langs de weg te koop aangeboden.
Kinderen op het platteland in Mexico schijnen elkaar ook met vijgen te bekogelen. Wel met cactusvijgen dan.
zondag 18 september 2011
Beestachtig
Ze konden niet meer op hun benen staan, zo dronken waren ze. Echt, letterlijk. Ze vielen om en waren ondanks verwoede pogingen met geen enkele mogelijkheid meer in staat om overeind te komen.
Of ze een kwade dronk over zich hadden was moeilijk te achterhalen. Ze waren ook echt niet meer in staat om waar dan ook maar op te reageren. En van enige vorm van agressiviteit was al helemaal geen sprake.
Ik keek het nog even aan maar ik zag geen mogelijkheid en eigenlijk ook geen noodzaak hulp te bieden. Misschien was het het allerbeste als ze hun roes uitsliepen.
Ze zakten steeds verder in elkaar en alle spierspanning leek nagenoeg uit hun lichamen verdwenen te zijn.
Ik ging mijn huis in met het idee later nog wel eens eventjes te gaan kijken.
Toen ik de volgende ochtend wakker werd en de tuin in ging om te zien wat er van de dronkaards geworden was lagen ze dood naast elkaar onder de boom. Overleden aan een "hartstilstand" ten gevolge van een overmatig alcoholgebruik, een alcoholvergiftiging.
In mijn tuin stond een flink aantal fruitbomen. Kersen, pruimen, peren en appels. Jaarlijks was de oogst zo groot dat het onmogelijk was alles zelf te consumeren. Er verdween dan ook een groot deel in plastic tassen en rieten manden naar kennissen en familieleden.
Een van de appelbomen was een onooglijk, gek gevormd, modelletje maar het was bijna elk jaar afgeladen met kleine gele zure appeltjes. Omdat ze zo klein waren en er genoeg andere appels van een flinker formaat voorradig waren, bleven die zure appeltjes hangen tot ze vanzelf van de boom vielen.
Ja, je kon ze wel drogen. Klokhuis eruit boren en in plakken snijden. Overdag in de zon of de wind hangen en dan niet vergeten ze 's avonds af te dekken of binnen te halen. Een oudere buurvrouw kwam dat graag doen. Maar toen ze wat slechter ter been werd en op een gegeven moment haar erf niet meer afkwam was het afgelopen met de gedroogde appeltjes. Ik heb het nog een jaar geprobeerd in de oven maar dat was geen succes.
Het volgend jaar bleven de appeltjes dus hangen tot ze van ellende de moed maar opgaven en loslieten. Onder de boom vormde zich een tapijt van appeltjes die op een zeker ogenblik begonnen te gisten.
Af en toe verzamelde ik een paar kruiwagens vol en stortte die dan op de composthoop. De lucht die ervan afkwam was eigenlijk helemaal niet verkeerd moet ik zeggen, maar ook de smaak van de gistende appeltjes waarbij ethanol gevormd werd, was voor sommige wezens aantrekkelijk genoeg om er zich tegoed aan te doen.
Toen ik op een ochtend naar de composthoop liep om keukenafval te deponeren vond ik op de composthoop, tussen de appeltjes, een slapende zwaar ademhalende reebok. Hij had mij kennelijk toch opgemerkt want hij kwam overeind, keek nog even een beetje wezenloos mijn kant op en wankelde toen struikelend richting bos en verdween over de greppel van de tuin uit zicht.
Ik haalde lang niet alle appeltjes onder de boom weg en de wespen vonden dit geen bezwaar. Met grote aantallen deden ze zich tegoed aan het gistende fruit. Zo tegoed dat ze te veel alcohol binnenkregen en aan een alcoholvergiftiging doodgingen.
Het was dan al eind september en tegen die tijd komt er een eind aan het leven van alle wespen, uitgezonderd de koninginnen. En dit einde was voor de diertjes misschien wel aangenamer dan sterven door de eerste nachtvorst.
In een Turkse krant stond een foto van een eland in Zweden. Het beest had veel moeite gedaan om een aantal waarschijnlijk ook gistende appels in een boom te bereiken. Dronken was hij tussen een paar grote takken verstrikt geraakt en de brandweer kwam eraan te pas om het beest zijn vrijheid terug te geven.
Of ze een kwade dronk over zich hadden was moeilijk te achterhalen. Ze waren ook echt niet meer in staat om waar dan ook maar op te reageren. En van enige vorm van agressiviteit was al helemaal geen sprake.
Ik keek het nog even aan maar ik zag geen mogelijkheid en eigenlijk ook geen noodzaak hulp te bieden. Misschien was het het allerbeste als ze hun roes uitsliepen.
Ze zakten steeds verder in elkaar en alle spierspanning leek nagenoeg uit hun lichamen verdwenen te zijn.
Ik ging mijn huis in met het idee later nog wel eens eventjes te gaan kijken.
Toen ik de volgende ochtend wakker werd en de tuin in ging om te zien wat er van de dronkaards geworden was lagen ze dood naast elkaar onder de boom. Overleden aan een "hartstilstand" ten gevolge van een overmatig alcoholgebruik, een alcoholvergiftiging.
In mijn tuin stond een flink aantal fruitbomen. Kersen, pruimen, peren en appels. Jaarlijks was de oogst zo groot dat het onmogelijk was alles zelf te consumeren. Er verdween dan ook een groot deel in plastic tassen en rieten manden naar kennissen en familieleden.
Een van de appelbomen was een onooglijk, gek gevormd, modelletje maar het was bijna elk jaar afgeladen met kleine gele zure appeltjes. Omdat ze zo klein waren en er genoeg andere appels van een flinker formaat voorradig waren, bleven die zure appeltjes hangen tot ze vanzelf van de boom vielen.
Ja, je kon ze wel drogen. Klokhuis eruit boren en in plakken snijden. Overdag in de zon of de wind hangen en dan niet vergeten ze 's avonds af te dekken of binnen te halen. Een oudere buurvrouw kwam dat graag doen. Maar toen ze wat slechter ter been werd en op een gegeven moment haar erf niet meer afkwam was het afgelopen met de gedroogde appeltjes. Ik heb het nog een jaar geprobeerd in de oven maar dat was geen succes.
Het volgend jaar bleven de appeltjes dus hangen tot ze van ellende de moed maar opgaven en loslieten. Onder de boom vormde zich een tapijt van appeltjes die op een zeker ogenblik begonnen te gisten.
Af en toe verzamelde ik een paar kruiwagens vol en stortte die dan op de composthoop. De lucht die ervan afkwam was eigenlijk helemaal niet verkeerd moet ik zeggen, maar ook de smaak van de gistende appeltjes waarbij ethanol gevormd werd, was voor sommige wezens aantrekkelijk genoeg om er zich tegoed aan te doen.
Toen ik op een ochtend naar de composthoop liep om keukenafval te deponeren vond ik op de composthoop, tussen de appeltjes, een slapende zwaar ademhalende reebok. Hij had mij kennelijk toch opgemerkt want hij kwam overeind, keek nog even een beetje wezenloos mijn kant op en wankelde toen struikelend richting bos en verdween over de greppel van de tuin uit zicht.
Ik haalde lang niet alle appeltjes onder de boom weg en de wespen vonden dit geen bezwaar. Met grote aantallen deden ze zich tegoed aan het gistende fruit. Zo tegoed dat ze te veel alcohol binnenkregen en aan een alcoholvergiftiging doodgingen.
Het was dan al eind september en tegen die tijd komt er een eind aan het leven van alle wespen, uitgezonderd de koninginnen. En dit einde was voor de diertjes misschien wel aangenamer dan sterven door de eerste nachtvorst.
In een Turkse krant stond een foto van een eland in Zweden. Het beest had veel moeite gedaan om een aantal waarschijnlijk ook gistende appels in een boom te bereiken. Dronken was hij tussen een paar grote takken verstrikt geraakt en de brandweer kwam eraan te pas om het beest zijn vrijheid terug te geven.
zaterdag 17 september 2011
Trekvogel
In deze periode, eind september, vertrekken zo'n beetje de laatste boerenzwaluwen bij ons uit de buurt naar zuidelijker streken. Heel veel zijn er al de afgelopen maand augustus afgereisd. De jonge vogels die dit jaar geboren zijn gaan vaak als eerste. Of ze dan een oudere reisleider meekrijgen of dat ze automatisch, door gebruik te maken van de stand van de zon, de juiste richting en bestemming weten te vinden is mij onbekend.
Hier in het zuiden van Turkije, althans hier in de buurt, waren de eersten al in februari verschenen. Ik heb het hele voorjaar en de hele zomer van ze genoten. Van hun prachtige vliegbewegingen, hun drukke getwiet tijdens de bouw van hun ingenieuze metselnest met vliegingang, van hun jacht op insecten en het voeren van hun jongen tot aan hun vergaderingen op de bovengrondse elektriciteitsleidingen. Daar zitten ze dan soms met wel veertig, vijftig of honderd soortgenoten netjes op een rij. Bespreken ze alvast de reis?
Sommige vogeltrekonderzoekers beweren wel dat er eerst enkele vogels vooruit gestuurd worden om te zien of de route wel veilig is, maar zeker is het bestaan van dit soort verkenners niet.
Ze vliegen langs de Middellandse Zee, daarna zeg maar over de Sahara naar het zuidelijk gebied van Afrika. De veranderingen in de daglengte en de stand van de zon zou bepalend zijn voor de uitvoering van hun reisplannen. Niet de temperatuur, niet de kou op zich doet ze vertrekken. Maar door het kouder worden wordt de hoeveelheid voedsel minder. Insecten verstoppen zich voor de winter of zijn al geconsumeerd.
In het zuiden van Spanje overwinteren ook wel groepen boerenzwaluwen en misschien zal dat in de toekomst door de klimaatverandering ook wel in zuid Turkije gebeuren.
Dit zijn trouwens dezelfde gebieden die ook door bejaarde West-Europese "vogels" wordt ingenomen. De zomers brengen ze door in Nederland of Engeland en in de winters bevolken ze Spanje of Turkije. Pensionados wordt die vogelsoort wel genoemd.
Zij veranderen juist wel vanwege de temperatuur van leefgebied. De zomers in Spanje en Turkije zijn vaak te warm voor ze en de winters weer te onaangenaam, nat en guur in hun thuislanden. Voor het voedsel hoeven ze het niet te doen. Hun kostje is gekocht. Hun pensioen, uitkering, spaargeld of andere inkomsten maken het mogelijk overal te kunnen overleven. Twee keer per jaar nemen velen deze trekroute.
Ik woon al jaren in Turkije maar aan die zomers kan ik toch niet wennen. Ik zit dan te wachten tot het minder warm wordt en ik eindelijk weer eens iets kan gaan ondernemen. Eigenlijk zou ik ook die omgekeerde trekroute wel willen maken. De winter in Turkije en de zomer in Nederland.
Maar er is een groot probleem. Een meneer met een grote blonde peroxide haardos heeft ervoor gezorgd dat ik me in Nederland absoluut niet meer op mijn gemak voel. Zo was Nederland niet en ik wil daar nooit meer wonen zo lang hij, met zijn aanhang, het Nederlandse politieke klimaat en de hele samenleving verziekt met zijn ongefundamenteerde blank-fundamentalistische haatpraatjes.
Ik zoek een alternatief. Misschien is een zomers verblijf aan de Zwarte Zee een mogelijkheid. Daar is het koeler, vochtiger en meer geschikt voor mij.
Misschien moet ik het eens aan een boerenzwaluw vragen.
Hier in het zuiden van Turkije, althans hier in de buurt, waren de eersten al in februari verschenen. Ik heb het hele voorjaar en de hele zomer van ze genoten. Van hun prachtige vliegbewegingen, hun drukke getwiet tijdens de bouw van hun ingenieuze metselnest met vliegingang, van hun jacht op insecten en het voeren van hun jongen tot aan hun vergaderingen op de bovengrondse elektriciteitsleidingen. Daar zitten ze dan soms met wel veertig, vijftig of honderd soortgenoten netjes op een rij. Bespreken ze alvast de reis?
Sommige vogeltrekonderzoekers beweren wel dat er eerst enkele vogels vooruit gestuurd worden om te zien of de route wel veilig is, maar zeker is het bestaan van dit soort verkenners niet.
Ze vliegen langs de Middellandse Zee, daarna zeg maar over de Sahara naar het zuidelijk gebied van Afrika. De veranderingen in de daglengte en de stand van de zon zou bepalend zijn voor de uitvoering van hun reisplannen. Niet de temperatuur, niet de kou op zich doet ze vertrekken. Maar door het kouder worden wordt de hoeveelheid voedsel minder. Insecten verstoppen zich voor de winter of zijn al geconsumeerd.
In het zuiden van Spanje overwinteren ook wel groepen boerenzwaluwen en misschien zal dat in de toekomst door de klimaatverandering ook wel in zuid Turkije gebeuren.
Dit zijn trouwens dezelfde gebieden die ook door bejaarde West-Europese "vogels" wordt ingenomen. De zomers brengen ze door in Nederland of Engeland en in de winters bevolken ze Spanje of Turkije. Pensionados wordt die vogelsoort wel genoemd.
Zij veranderen juist wel vanwege de temperatuur van leefgebied. De zomers in Spanje en Turkije zijn vaak te warm voor ze en de winters weer te onaangenaam, nat en guur in hun thuislanden. Voor het voedsel hoeven ze het niet te doen. Hun kostje is gekocht. Hun pensioen, uitkering, spaargeld of andere inkomsten maken het mogelijk overal te kunnen overleven. Twee keer per jaar nemen velen deze trekroute.
Ik woon al jaren in Turkije maar aan die zomers kan ik toch niet wennen. Ik zit dan te wachten tot het minder warm wordt en ik eindelijk weer eens iets kan gaan ondernemen. Eigenlijk zou ik ook die omgekeerde trekroute wel willen maken. De winter in Turkije en de zomer in Nederland.
Maar er is een groot probleem. Een meneer met een grote blonde peroxide haardos heeft ervoor gezorgd dat ik me in Nederland absoluut niet meer op mijn gemak voel. Zo was Nederland niet en ik wil daar nooit meer wonen zo lang hij, met zijn aanhang, het Nederlandse politieke klimaat en de hele samenleving verziekt met zijn ongefundamenteerde blank-fundamentalistische haatpraatjes.
Ik zoek een alternatief. Misschien is een zomers verblijf aan de Zwarte Zee een mogelijkheid. Daar is het koeler, vochtiger en meer geschikt voor mij.
Misschien moet ik het eens aan een boerenzwaluw vragen.
vrijdag 16 september 2011
Sigara böreği
Net als in heel veel andere landen is er in Turkije door de overheid een behoorlijke strijd geleverd om een rookverbod in te stellen. Al jaren geleden zijn de eerste pogingen gedaan en in 2008 kwam er een rookverbod in openbare ruimtes als veerboot, taxi, winkelgalerij en stadions.
Het jaar daarop uitgebreid met café's, ziekenhuizen, restaurants, hotels, andere uitgaansgelegenheden, openbare gebouwen, openbaar vervoer en werkplekken.
Er is heel veel tegen geprotesteerd maar de regering heeft doorgezet en zo langzamerhand begint men er een beetje aan te wennen. De inhoud van de protesten was ongeveer hetzelfde als in andere landen: werkgelegenheid, omzetderving, afbreuk aan tradities etc.
De traditie van mannen die zich in het theehuis verzamelen om tavla (backgammon) of okey (rummikub) te spelen, thee te drinken en te roddelen onder het genot van Turkse sigaretten heeft het vooral op het platteland tamelijk moeilijk (gehad).
Het verbod wordt nog behoorlijk veel genegeerd. Vooral in restaurants wordt nog vaak gerookt. Restauranthouders durven er vaak geen opmerking over te maken uit angst voor het verlies van klandizie.
Overtreding kan bestraft worden met een boete van 69 TL voor de roker en een boete van minimaal 560 tot maximaal 5600 TL voor de uitbater. Alleen in Ankara werd de eerste 8 maanden van 2011 al meer dan 2 miljoen TL boete opgelegd.
In veel steden zijn dagelijks controleteams op pad en in grotere steden werd ook een kliklijn ingesteld zodat overtredingen gemeld konden worden en het team meteen actie kon ondernemen. Er wordt wel verteld dat veel restauranthouders er gebruik van maken om anoniem hun collega-restauranthouder aan te geven.
Van de mannen in Turkije rookt 60 tot 65%. En het aantal gevallen van longkanker ligt daardoor vanzelfsprekend heel hoog. Overheid, gezondheidsinstanties en andere organisaties zijn allerlei campagnes gestart om mensen te helpen bij het stoppen met roken.
Een opmerkelijke actie vond ik die van de Kamer voor het midden- en kleinbedrijf en restauranthouders in Sakarya om de naam van de alom bekende "sigara böreği", sigaretten hapje, te willen veranderen.
Sigara böreği is een eenvoudig hartig deeggerecht. Reepjes bladerdeeg worden gevuld met een mengsel van kaas, peterselie, soms een beetje ei en gemalen rode peper, opgerold en daarna gebakken in de olie.
Dr. Pinar Pazarli van de universiteit van Sakarya die zich met de problematiek rond het roken bezighoudt, noemde het niet verstandig om kinderen, die over het algemeen dol zijn op dit hapje, op deze manier nieuwsgierig te maken naar een echte sigaret. Ook chocolade- en kauwgomsigaretten geven kinderen verkeerde impulsen.
Van kinderen in de leeftijd van 7 tot 12 jaar schijnt 11% regelmatig te roken.
Zelf heb ik bij het eten van sigara böreği nooit aan een sigaret gedacht. Het heeft meer weg van een dikke sigaar met een formaat dat lijkt op een Vietnamese loempia.
In Sakarya wordt mensen gevraagd een andere naam voor het gerecht te verzinnen en die bij de commissie aan te melden. Zelf zou ik eerder denken aan een andere vorm van het gerecht. Die naam verandert in het dagelijks gebruik waarschijnlijk niet.
Zoals het gebroken geweertje o.a. het symbool werd voor geweldloosheid zou een, voor het bakken geknakte of dubbelgevouwen, "sigara böreği" misschien een gerecht tegen het roken kunnen worden.
Het jaar daarop uitgebreid met café's, ziekenhuizen, restaurants, hotels, andere uitgaansgelegenheden, openbare gebouwen, openbaar vervoer en werkplekken.
Er is heel veel tegen geprotesteerd maar de regering heeft doorgezet en zo langzamerhand begint men er een beetje aan te wennen. De inhoud van de protesten was ongeveer hetzelfde als in andere landen: werkgelegenheid, omzetderving, afbreuk aan tradities etc.
De traditie van mannen die zich in het theehuis verzamelen om tavla (backgammon) of okey (rummikub) te spelen, thee te drinken en te roddelen onder het genot van Turkse sigaretten heeft het vooral op het platteland tamelijk moeilijk (gehad).
Het verbod wordt nog behoorlijk veel genegeerd. Vooral in restaurants wordt nog vaak gerookt. Restauranthouders durven er vaak geen opmerking over te maken uit angst voor het verlies van klandizie.
Overtreding kan bestraft worden met een boete van 69 TL voor de roker en een boete van minimaal 560 tot maximaal 5600 TL voor de uitbater. Alleen in Ankara werd de eerste 8 maanden van 2011 al meer dan 2 miljoen TL boete opgelegd.
In veel steden zijn dagelijks controleteams op pad en in grotere steden werd ook een kliklijn ingesteld zodat overtredingen gemeld konden worden en het team meteen actie kon ondernemen. Er wordt wel verteld dat veel restauranthouders er gebruik van maken om anoniem hun collega-restauranthouder aan te geven.
Van de mannen in Turkije rookt 60 tot 65%. En het aantal gevallen van longkanker ligt daardoor vanzelfsprekend heel hoog. Overheid, gezondheidsinstanties en andere organisaties zijn allerlei campagnes gestart om mensen te helpen bij het stoppen met roken.
Een opmerkelijke actie vond ik die van de Kamer voor het midden- en kleinbedrijf en restauranthouders in Sakarya om de naam van de alom bekende "sigara böreği", sigaretten hapje, te willen veranderen.
Sigara böreği is een eenvoudig hartig deeggerecht. Reepjes bladerdeeg worden gevuld met een mengsel van kaas, peterselie, soms een beetje ei en gemalen rode peper, opgerold en daarna gebakken in de olie.
Dr. Pinar Pazarli van de universiteit van Sakarya die zich met de problematiek rond het roken bezighoudt, noemde het niet verstandig om kinderen, die over het algemeen dol zijn op dit hapje, op deze manier nieuwsgierig te maken naar een echte sigaret. Ook chocolade- en kauwgomsigaretten geven kinderen verkeerde impulsen.
Van kinderen in de leeftijd van 7 tot 12 jaar schijnt 11% regelmatig te roken.
Zelf heb ik bij het eten van sigara böreği nooit aan een sigaret gedacht. Het heeft meer weg van een dikke sigaar met een formaat dat lijkt op een Vietnamese loempia.
In Sakarya wordt mensen gevraagd een andere naam voor het gerecht te verzinnen en die bij de commissie aan te melden. Zelf zou ik eerder denken aan een andere vorm van het gerecht. Die naam verandert in het dagelijks gebruik waarschijnlijk niet.
Zoals het gebroken geweertje o.a. het symbool werd voor geweldloosheid zou een, voor het bakken geknakte of dubbelgevouwen, "sigara böreği" misschien een gerecht tegen het roken kunnen worden.
donderdag 15 september 2011
Vervuiling
Van buitenaf lijkt het water van de zee heel fris, helder, sprankelend en gezond met een prachtige kleur blauw of kobalt. Soms is het zo helder dat je vele meters diep de bodem kan zien. Heerlijk zwemwater. Met een snorkel en een duikbril kan je vaak tot op tientallen meters vissen en andere zeezaken waarnemen.
Er drijven in de regel geen vreemde, verontrustende schuimplekken aan de oppervlakte en ook de kusten vertonen over het algemeen zo te zien nauwelijks sporen van aangespoelde viezigheid.
De hoeveelheden vis die er gevangen wordt is nog steeds gigantisch. Dat moet dan wel in orde zijn zou je zo zeggen.
Maar veel is schone schijn.
Volgens allerlei onderzoeksinstituten, universiteiten, ministeries, onderzoek in opdracht van de VN, Greenpeace en nog veel meer is de Middellandse Zee de smerigste, de meest vervuilde zee van de wereld. En dat is absoluut niet verwonderlijk gezien de ligging. Vervuild water dat vanuit alle landen rond de zee geloosd wordt kan eigenlijk nergens naar toe. De nauwe doorgang naar de Atlantische Oceaan bij Gibraltar maakt dat onmogelijk. De hoeveelheid afvalstoffen uit alle omliggende landen is enorm en neemt nog steeds toe. De scheepvaartroute door de Middellandse Zee is een van de drukste ter wereld en de aantallen toeristen die er naar toe komen zijn massaal.
De zee wordt overvoerd met plastic micro afval en dat wordt niet totaal afgebroken maar sluipt via plankton en vis onze voedselpiramide binnen.
Grote hoeveelheden dioxines en pcb's uit landbouw en industrie, ook geloosd op de Middellandse Zee, komen vooral via de ophoping in het vet van vissen in de voedselketen terecht. Meer dan twee keer een vismaaltijd per week wordt door veel voedseldeskundigen afgeraden.
Daarnaast is de lucht boven de Middellandse Zee ernstig vervuild en is er sprake van een bovengemiddelde hoeveelheid ozon door lucht afkomstig uit West en Oost Europa.
Natuurlijk is er al heel veel verbeterd de laatste jaren en vooral rioleringssystemen zijn met geld uit Europa aangepast, zodat we nu niet meer tussen de wegwerpluiers hoeven te zwemmen. Maar schoon is iets anders.
Veel mensen die varen zijn nog steeds geneigd te denken dat die grote zeeën en oceanen al die troep wel aankunnen. Wel dat is gewoon niet zo. We zijn met te veel mensen op aarde.
Heel mijn leven heb ik vaak langs de stranden van vooral de Noordzee gewandeld. Urenlang tegen de wind in. Een heerlijk gevoel. Hoe harder het woei hoe beter. En de vloedlijn was dan uiteraard de geliefde route. Het zand was daar nat en je kon er dus makkelijker wandelen, maar vooral voor de eventuele vondsten. Alles aan land gebracht door de vloed. Dode vogels, roggeneieren, een glad gepolijst raargevormd stuk hout, een eindje touw, een balk, een plastic krat, een slipper en nog duizend dingen meer. Een onbekend soort fles. Waar zou die vandaan komen? Welke zeeman had de laatste slok eruit genomen? En zo was er bij elk voorwerp een verhaal te bedenken en te vertellen als er kinderen bij waren.
Deze zichtbare "vervuiling" heeft absoluut minder schadelijke gevolgen voor de waterkwaliteit dan alle onzichtbare vervuiling die overal geloosd wordt.
Het opruimen van dit soort resten hoeft dan ook geen prioriteit te hebben.
Wel denk ik dat ieder initiatief dat ontwikkeld wordt om iets bij te dragen aan een verbetering van harte welkom is.
In Istanbul is de Turmepa (Turkish marine environment protection association) gevestigd. Een vereniging die zich inzet voor een schone zee. Daar heeft men een project gelanceerd voor leerlingen van 7 tot 14 jaar om ze bewust te maken van de grote problemen die door vervuiling van de zee veroorzaakt worden.
Er is ook een tentoonstelling van voorwerpen die bij een schoonmaakoperatie in de Zee van Marmara boven water gehaald zijn. Zoals een stofzuiger, een boormachine, dvd speler, werkbank, braadpan en meer van dat soort zaken.
Natuurlijk een uitmuntende gelegenheid om kinderen op het belang te wijzen van een schone zee. Maar waar kwam die verkeerspylon en die politie-afzetting nou vandaan? Volgens mij ....
Er drijven in de regel geen vreemde, verontrustende schuimplekken aan de oppervlakte en ook de kusten vertonen over het algemeen zo te zien nauwelijks sporen van aangespoelde viezigheid.
De hoeveelheden vis die er gevangen wordt is nog steeds gigantisch. Dat moet dan wel in orde zijn zou je zo zeggen.
Maar veel is schone schijn.
Volgens allerlei onderzoeksinstituten, universiteiten, ministeries, onderzoek in opdracht van de VN, Greenpeace en nog veel meer is de Middellandse Zee de smerigste, de meest vervuilde zee van de wereld. En dat is absoluut niet verwonderlijk gezien de ligging. Vervuild water dat vanuit alle landen rond de zee geloosd wordt kan eigenlijk nergens naar toe. De nauwe doorgang naar de Atlantische Oceaan bij Gibraltar maakt dat onmogelijk. De hoeveelheid afvalstoffen uit alle omliggende landen is enorm en neemt nog steeds toe. De scheepvaartroute door de Middellandse Zee is een van de drukste ter wereld en de aantallen toeristen die er naar toe komen zijn massaal.
De zee wordt overvoerd met plastic micro afval en dat wordt niet totaal afgebroken maar sluipt via plankton en vis onze voedselpiramide binnen.
Grote hoeveelheden dioxines en pcb's uit landbouw en industrie, ook geloosd op de Middellandse Zee, komen vooral via de ophoping in het vet van vissen in de voedselketen terecht. Meer dan twee keer een vismaaltijd per week wordt door veel voedseldeskundigen afgeraden.
Daarnaast is de lucht boven de Middellandse Zee ernstig vervuild en is er sprake van een bovengemiddelde hoeveelheid ozon door lucht afkomstig uit West en Oost Europa.
Natuurlijk is er al heel veel verbeterd de laatste jaren en vooral rioleringssystemen zijn met geld uit Europa aangepast, zodat we nu niet meer tussen de wegwerpluiers hoeven te zwemmen. Maar schoon is iets anders.
Veel mensen die varen zijn nog steeds geneigd te denken dat die grote zeeën en oceanen al die troep wel aankunnen. Wel dat is gewoon niet zo. We zijn met te veel mensen op aarde.
Heel mijn leven heb ik vaak langs de stranden van vooral de Noordzee gewandeld. Urenlang tegen de wind in. Een heerlijk gevoel. Hoe harder het woei hoe beter. En de vloedlijn was dan uiteraard de geliefde route. Het zand was daar nat en je kon er dus makkelijker wandelen, maar vooral voor de eventuele vondsten. Alles aan land gebracht door de vloed. Dode vogels, roggeneieren, een glad gepolijst raargevormd stuk hout, een eindje touw, een balk, een plastic krat, een slipper en nog duizend dingen meer. Een onbekend soort fles. Waar zou die vandaan komen? Welke zeeman had de laatste slok eruit genomen? En zo was er bij elk voorwerp een verhaal te bedenken en te vertellen als er kinderen bij waren.
Deze zichtbare "vervuiling" heeft absoluut minder schadelijke gevolgen voor de waterkwaliteit dan alle onzichtbare vervuiling die overal geloosd wordt.
Het opruimen van dit soort resten hoeft dan ook geen prioriteit te hebben.
Wel denk ik dat ieder initiatief dat ontwikkeld wordt om iets bij te dragen aan een verbetering van harte welkom is.
In Istanbul is de Turmepa (Turkish marine environment protection association) gevestigd. Een vereniging die zich inzet voor een schone zee. Daar heeft men een project gelanceerd voor leerlingen van 7 tot 14 jaar om ze bewust te maken van de grote problemen die door vervuiling van de zee veroorzaakt worden.
Er is ook een tentoonstelling van voorwerpen die bij een schoonmaakoperatie in de Zee van Marmara boven water gehaald zijn. Zoals een stofzuiger, een boormachine, dvd speler, werkbank, braadpan en meer van dat soort zaken.
Natuurlijk een uitmuntende gelegenheid om kinderen op het belang te wijzen van een schone zee. Maar waar kwam die verkeerspylon en die politie-afzetting nou vandaan? Volgens mij ....
woensdag 14 september 2011
Duizend bommen en granaten
Waardoor het kwam weet ik niet meer maar op 11 september 2001 keek ik om een uur of negen naar de tv. Misschien was er toen ochtendjournaal o.i.d. Het werd een memorabele dag.
Ik heb het tweede vliegtuig de toren van het Trade Centre zien binnenvliegen. En die beelden zal ik nooit meer vergeten en dan vooral omdat ze zo onwerkelijk aandeden.
Op dat moment was ik me er eigenlijk meteen van bewust dat deze gebeurtenis de wereld dramatisch zou doen veranderen. Dit zou Amerika niet op zich laten zitten.
Terroristische aanslagen zijn er natuurlijk altijd al geweest over de hele wereld om het beslechten van politieke, religieuze, financiële of onafhankelijkheidsproblemen kracht bij te zetten. Maar de aanslag op de Twin Towers was van een andere orde en zou het beginpunt zijn van veel fundamentele veranderingen in vrijheidsbeleving van mensen en in maatregelen die die vrijheid toch moesten blijven garanderen.
Achteraf gezien is het eigenlijk verbazingwekkend hoe gemakkelijk men akkoord ging met belangrijke beperkingen op het gebied van onze privacy. Men was zo geschrokken dat men de consequenties van al die beperkende maatregelen niet rationeel wilde beoordelen.
Van een privésfeer is eigenlijk in westerse samenlevingen niets meer over. Alles is bekend, iedereeen kan getraceerd worden, afluisteren is aan de orde van de dag, gsm-peilingen worden verricht, DNA monsters worden bewaard. En alle data zijn gekoppeld.
Een belangrijk argument van de voorstanders van de maatregelen was dan altijd dat als men niets te verbergen heeft men daar toch geen bezwaar tegen kan hebben. See-through scanners op de vliegvelden.
Maar dat is het nou juist, als mens mag je juist iets te verbergen hebben. Jezelf namelijk. Dat is van jou.
Tegen de eerste bewakingscamera's in winkel- of uitgangscentra werd aanvankelijk nog wel eens geprotesteerd. Nu hangen ze overal en niemand neemt er meer aanstoot aan.
Hier in Turkije hangen ze op de gekste plaatsen. In overheidsgebouwen, in stadscentra, op vliegvelden maar ook in de buurtwinkel op de hoek. En worden die beelden vernietigd?
Zo zijn er veel meer van dit soort maatregelen die onze samenleving nog verder ontwrichten. Zonder identiteitsbewijs mag je niet op straat komen, de kosten voor mens en maatschappij zijn enorm, een achtergelaten plastic zak legt het hele treinverkeer plat enz., enz.
De angst regeert en niet meer de ratio.
Aan het dek van de ferry stond Burçak. Ze had die ochtend in een toestand van een soort overspannenheid haar huis in M. verlaten.
Problemen met haar man over financiën. Ruzie met haar moeder die niet meer met haar wilde praten. Haar zoon die z'n bed niet uit wilde komen om naar school te gaan. En tot overmaat van ramp liet ze bij het uitruimen van de vaatwasmachine een grote stapel platte borden uit haar handen vallen.
Ze gilde, sloeg haar handen tegen haar oren. Gek werd ze ervan. Ze greep de autosleutels van de haak naast de deur en holde naar haar auto.
Ze reed zo maar wat rond en zonder dat ze het in de gaten had gehad was ze bij de aanlegsteiger van de ferry naar G. aangekomen.
Misschien wel een goed idee om een beetje uit te waaien, dacht ze. Ze parkeerde de auto. Kocht aan het loket een ticket, liep de ferry op en klom de trap op naar het open dek.
Even later vertrokken ze.
Op een gegeven moment toen ze weer wat rustiger begon te worden merkte ze dat er iets verderop twee mannen tegen de reling stonden. Duidelijk buitenlanders. Twee van die donkere types. Misschien wel Arabieren.
De mannen spraken Engels. Burçak was niet heel goed in Engels maar ze kon het wel aardig verstaan. Wat zei die ene? Een bom aan boord?
Een golf van paniek sloeg over haar heen. Ze klom op de reling en sprong.
Een toevallig passerende vissersboot kon haar tamelijk snel oppikken. Ze werd vlug naar het ziekenhuis gebracht waar ze weer vlot opknapte.
De ferry kwam veilig op de plaats van bestemming.
Ik heb het tweede vliegtuig de toren van het Trade Centre zien binnenvliegen. En die beelden zal ik nooit meer vergeten en dan vooral omdat ze zo onwerkelijk aandeden.
Op dat moment was ik me er eigenlijk meteen van bewust dat deze gebeurtenis de wereld dramatisch zou doen veranderen. Dit zou Amerika niet op zich laten zitten.
Terroristische aanslagen zijn er natuurlijk altijd al geweest over de hele wereld om het beslechten van politieke, religieuze, financiële of onafhankelijkheidsproblemen kracht bij te zetten. Maar de aanslag op de Twin Towers was van een andere orde en zou het beginpunt zijn van veel fundamentele veranderingen in vrijheidsbeleving van mensen en in maatregelen die die vrijheid toch moesten blijven garanderen.
Achteraf gezien is het eigenlijk verbazingwekkend hoe gemakkelijk men akkoord ging met belangrijke beperkingen op het gebied van onze privacy. Men was zo geschrokken dat men de consequenties van al die beperkende maatregelen niet rationeel wilde beoordelen.
Van een privésfeer is eigenlijk in westerse samenlevingen niets meer over. Alles is bekend, iedereeen kan getraceerd worden, afluisteren is aan de orde van de dag, gsm-peilingen worden verricht, DNA monsters worden bewaard. En alle data zijn gekoppeld.
Een belangrijk argument van de voorstanders van de maatregelen was dan altijd dat als men niets te verbergen heeft men daar toch geen bezwaar tegen kan hebben. See-through scanners op de vliegvelden.
Maar dat is het nou juist, als mens mag je juist iets te verbergen hebben. Jezelf namelijk. Dat is van jou.
Tegen de eerste bewakingscamera's in winkel- of uitgangscentra werd aanvankelijk nog wel eens geprotesteerd. Nu hangen ze overal en niemand neemt er meer aanstoot aan.
Hier in Turkije hangen ze op de gekste plaatsen. In overheidsgebouwen, in stadscentra, op vliegvelden maar ook in de buurtwinkel op de hoek. En worden die beelden vernietigd?
Zo zijn er veel meer van dit soort maatregelen die onze samenleving nog verder ontwrichten. Zonder identiteitsbewijs mag je niet op straat komen, de kosten voor mens en maatschappij zijn enorm, een achtergelaten plastic zak legt het hele treinverkeer plat enz., enz.
De angst regeert en niet meer de ratio.
Aan het dek van de ferry stond Burçak. Ze had die ochtend in een toestand van een soort overspannenheid haar huis in M. verlaten.
Problemen met haar man over financiën. Ruzie met haar moeder die niet meer met haar wilde praten. Haar zoon die z'n bed niet uit wilde komen om naar school te gaan. En tot overmaat van ramp liet ze bij het uitruimen van de vaatwasmachine een grote stapel platte borden uit haar handen vallen.
Ze gilde, sloeg haar handen tegen haar oren. Gek werd ze ervan. Ze greep de autosleutels van de haak naast de deur en holde naar haar auto.
Ze reed zo maar wat rond en zonder dat ze het in de gaten had gehad was ze bij de aanlegsteiger van de ferry naar G. aangekomen.
Misschien wel een goed idee om een beetje uit te waaien, dacht ze. Ze parkeerde de auto. Kocht aan het loket een ticket, liep de ferry op en klom de trap op naar het open dek.
Even later vertrokken ze.
Op een gegeven moment toen ze weer wat rustiger begon te worden merkte ze dat er iets verderop twee mannen tegen de reling stonden. Duidelijk buitenlanders. Twee van die donkere types. Misschien wel Arabieren.
De mannen spraken Engels. Burçak was niet heel goed in Engels maar ze kon het wel aardig verstaan. Wat zei die ene? Een bom aan boord?
Een golf van paniek sloeg over haar heen. Ze klom op de reling en sprong.
Een toevallig passerende vissersboot kon haar tamelijk snel oppikken. Ze werd vlug naar het ziekenhuis gebracht waar ze weer vlot opknapte.
De ferry kwam veilig op de plaats van bestemming.
dinsdag 13 september 2011
Op zoek naar Kadaffi
Heel veel jaren heb ik gekampeerd. Eerst met mijn broer. Daarna met mijn vrouw. En nog later met vrouw en kinderen. Jarenlang trokken we een deel van de zomervakantie naar Frankrijk. Frankrijk was ons favoriete vakantieland. Ik bewaar daar ontzettend mooie herinneringen aan.
Tegenwoordig woon ik in Turkije en het kamperen is er bij ingeschoten. In Turkije wordt trouwens weinig gekampeerd en de paar campings die ik ken zijn niet om over naar huis te schrijven. Dat doe ik dan ook niet.
Ik vond het altijd leuk te lezen dat sommige prominente figuren uit het politieke leven ook kampeerden en ik stelde me dan voor hoe zo iemand zich op de camping gedroeg. Met dezelfde air als in Den Haag? Wachtte hij netjes op z'n beurt als hij wilde douchen? Schilde hij de aardappels? Vloekte hij als hij een haring krom sloeg?
Bekend is dat bv. Joop den Uyl destijds wel kampeerde. Hij had een groot gezin en kamperen was relatief goedkoop.
Iemand anders die ook een heel groot gezin had was Kadaffi. Van hem is ook bekend dat hij graag kampeerde, of althans in een tent sliep. Voor het geld hoefde hij dat niet te doen. Hij moet het zeker en vast geweldig gevonden hebben. Hij liet zelfs heel grote bedoeïenententen opzetten in zijn paleistuinen. Het kan heel goed zijn dat dit een façade was om zijn imago op te houden. Ik verdenk hem er wel van dat die tenten stiekem met een ondergrondse gang in verbinding stonden met het paleis en dat hij lekker in zijn gouden bedje onder de vette lappen kroop.
Kadaffi hield ervan om ook in andere landen te gaan kamperen. Hij ging naar Europa en stond op de allermooiste campings. Ik herinner me tv-beelden van Kadaffi met zijn grote vrienden Blair of Sarkozy of Berlusconi voor zijn grote tent in Parijs of Rome. Vrienden die de voormalige politieke paria voor het oog van de verzamelde pers de hand kwamen schudden.
Ook nam hij zijn tent mee naar de VS. Hij zou een toespraak voor de VN houden en hij wilde zijn tent opzetten in het Central Park. Helaas mocht hij zijn tent daar niet plaatsen maar er werd een mouw aangepast en de tent kwam meen ik in de tuin van Donald Trump te staan en daarbij werd er aan zijn facilitaire wensen tegemoet gekomen.
Ik kan me niet herinneren dat Kadaffi ooit Turkije heeft bezocht. Maar dat zou heel goed aan de kwaliteit van de Turkse campings kunnen liggen.
Het zou niet onmogelijk zijn dat Kadaffi op dit moment door eigen land reist en zijn tenten iedere dag op een andere plaats opslaat. Hij is op de vlucht omdat de burgers van Libië hem niet langer als keizer van hun land willen zien opereren.
Als er binnenkort een hoge losprijs op het hoofd van de voormalige heerser gezet zal worden waarbij een grote beloning in het verschiet ligt voor de man met de gouden tip zou ik wel een gooi naar de prijzen willen doen.
De plaats waar de dictator zich voor zijn veertig jaar lang door hem uitgebuite bevolking verbergt, valt vrij simpel te ontdekken.
De nieuwe machthebbers hoeven alleen maar een recente campinggids van Libië op te slaan en de campings even op te bellen om de campingbeheerders te vragen of er een ex-keizer met zijn gevolg een plekje heeft weten te vinden.
Tegenwoordig woon ik in Turkije en het kamperen is er bij ingeschoten. In Turkije wordt trouwens weinig gekampeerd en de paar campings die ik ken zijn niet om over naar huis te schrijven. Dat doe ik dan ook niet.
Ik vond het altijd leuk te lezen dat sommige prominente figuren uit het politieke leven ook kampeerden en ik stelde me dan voor hoe zo iemand zich op de camping gedroeg. Met dezelfde air als in Den Haag? Wachtte hij netjes op z'n beurt als hij wilde douchen? Schilde hij de aardappels? Vloekte hij als hij een haring krom sloeg?
Bekend is dat bv. Joop den Uyl destijds wel kampeerde. Hij had een groot gezin en kamperen was relatief goedkoop.
Iemand anders die ook een heel groot gezin had was Kadaffi. Van hem is ook bekend dat hij graag kampeerde, of althans in een tent sliep. Voor het geld hoefde hij dat niet te doen. Hij moet het zeker en vast geweldig gevonden hebben. Hij liet zelfs heel grote bedoeïenententen opzetten in zijn paleistuinen. Het kan heel goed zijn dat dit een façade was om zijn imago op te houden. Ik verdenk hem er wel van dat die tenten stiekem met een ondergrondse gang in verbinding stonden met het paleis en dat hij lekker in zijn gouden bedje onder de vette lappen kroop.
Kadaffi hield ervan om ook in andere landen te gaan kamperen. Hij ging naar Europa en stond op de allermooiste campings. Ik herinner me tv-beelden van Kadaffi met zijn grote vrienden Blair of Sarkozy of Berlusconi voor zijn grote tent in Parijs of Rome. Vrienden die de voormalige politieke paria voor het oog van de verzamelde pers de hand kwamen schudden.
Ook nam hij zijn tent mee naar de VS. Hij zou een toespraak voor de VN houden en hij wilde zijn tent opzetten in het Central Park. Helaas mocht hij zijn tent daar niet plaatsen maar er werd een mouw aangepast en de tent kwam meen ik in de tuin van Donald Trump te staan en daarbij werd er aan zijn facilitaire wensen tegemoet gekomen.
Ik kan me niet herinneren dat Kadaffi ooit Turkije heeft bezocht. Maar dat zou heel goed aan de kwaliteit van de Turkse campings kunnen liggen.
Het zou niet onmogelijk zijn dat Kadaffi op dit moment door eigen land reist en zijn tenten iedere dag op een andere plaats opslaat. Hij is op de vlucht omdat de burgers van Libië hem niet langer als keizer van hun land willen zien opereren.
Als er binnenkort een hoge losprijs op het hoofd van de voormalige heerser gezet zal worden waarbij een grote beloning in het verschiet ligt voor de man met de gouden tip zou ik wel een gooi naar de prijzen willen doen.
De plaats waar de dictator zich voor zijn veertig jaar lang door hem uitgebuite bevolking verbergt, valt vrij simpel te ontdekken.
De nieuwe machthebbers hoeven alleen maar een recente campinggids van Libië op te slaan en de campings even op te bellen om de campingbeheerders te vragen of er een ex-keizer met zijn gevolg een plekje heeft weten te vinden.
maandag 12 september 2011
Sharks
In de Bosporus in Istanbul is een witte haai waargenomen. Een visser verklaarde dat een witte haai aan de randen van zijn boot probeerde te knagen, een gewoonte die veel haaiensoorten er wel op na houden. De visser verklaarde wel vaker haaien gevangen te hebben maar nog nooit een dergelijk exemplaar te hebben gezien. Maar hij was er van overtuigd met een witte haai te zijn geconfronteerd.
De autoriteiten, misschien bang voor de negatieve gevolgen voor het toerisme, verklaarden dat er absoluut geen gevaar bestaat voor zwemmers langs de kust, maar dat voorzichtigheid wel geboden blijft.
Overigens is er absoluut geen 100% duidelijkheid over het feit of het inderdaad een witte haai betrof.
Er staan vrij regelmatig meldingen in de krant van vissers die een flinke haai hebben gevangen en grote exemplaren van een meter of vijf vormen geen uitzondering. Haai wordt in sommige restaurants als specialiteit aangeboden. Bij visboeren en grote supermarkten kan men geregeld exemplaren aantreffen. Erg veel liefhebbers schijnen er niet voor te zijn. In haaienvlees zit een hoge concentratie ureum, een afvalproduct uit de lever, en dat veroorzaakt een heel speciale smaak die lang niet iedereen kan waarderen.
Haaien komen in alle zeeën van de wereld voor dus ook in die rond Turkije. In de Middellandse Zee komen meer dan veertig verschillende soorten voor. Daar zitten een tiental soorten bij die potentieel agressief gedrag kunnen vertonen en ook mensen eventueel kunnen verwonden. Fataal zijn deze aanvallen echter nooit.
Maar onder die soorten zit ook de witte haai, die toch tamelijk regelmatig in de Adriatische Zee, in de buurt van Italië, Frankrijk en Kroatië wordt waargenomen, hoewel niet van alle waarnemingen de betrouwbaarheid gegarandeerd kan worden. De witte haai kan wel 6 meter lang worden en dan kunnen ze echt gevaarlijk zijn. Zulke grote exemplaren heeft men echter tot nu niet gezien. Bij de genoemde meldingen gaat het altijd om haaien van ongeveer 3 meter lengte.
Ook in Spanje zijn de afgelopen jaren vaker meldingen geweest van witte haaien. En daar werd ter voorkoming van ongelukken, als voorzorgsmaatregel, enkele malen sommige stranden bij toeristencentra het zwemmen verboden.
Overigens zijn meerdere zeebiologen van mening dat het hier echter wel eens om barracuda's zou kunnen gaan. En de beet van deze roofvissen, die wel vaker mensen aanvallen kan zeer pijnlijk zijn. De grote barracuda kan een meter of twee worden.
Haaien kunnen over duizenden kilometers verplaatsen. Onderzoek met zenders en peilinstrumenten heeft dat duidelijk aangetoond.
Als de witte haai dus in de wateren rond Italië voorkomt, is het tamelijk vanzelfsprekend dat hij ook aan de kusten van Griekenland en Turkije kan verschijnen. Overigens zijn aanvallen van haaien hier rondom Bodrum bij niemand bekend.
Voor veel toeristen is dit geen prettige wetenschap. En een aantal van hen zal misschien hun vakantiebestemming wijzigen of hun zwemgedrag veranderen. En natuurlijk verzekeren autoriteiten ons dat zwemmen mogelijk is en dat een ontmoeting met een witte haai wel uiterst onwaarschijnlijk zal zijn. Maar het zal je toch maar gebeuren.
Haaien zijn prehistorische dieren. Ze stammen uit het Devoon zo'n 400 miljoen jaar geleden. Ze zullen absoluut niet blij zijn met de verstoring van hun leefwereld door die lawaaiige mens, die op zich overigens geen prooi voor de haaien is. Maar misschien kunnen ze wel aanspraak maken op de oudste rechten.
Oh sorry, ik zie nu dat ik aan het begin van mijn verhaal vergeten ben te vermelden dat die melding over de Bosporus van voor 1935 stamt.
De autoriteiten, misschien bang voor de negatieve gevolgen voor het toerisme, verklaarden dat er absoluut geen gevaar bestaat voor zwemmers langs de kust, maar dat voorzichtigheid wel geboden blijft.
Overigens is er absoluut geen 100% duidelijkheid over het feit of het inderdaad een witte haai betrof.
Er staan vrij regelmatig meldingen in de krant van vissers die een flinke haai hebben gevangen en grote exemplaren van een meter of vijf vormen geen uitzondering. Haai wordt in sommige restaurants als specialiteit aangeboden. Bij visboeren en grote supermarkten kan men geregeld exemplaren aantreffen. Erg veel liefhebbers schijnen er niet voor te zijn. In haaienvlees zit een hoge concentratie ureum, een afvalproduct uit de lever, en dat veroorzaakt een heel speciale smaak die lang niet iedereen kan waarderen.
Haaien komen in alle zeeën van de wereld voor dus ook in die rond Turkije. In de Middellandse Zee komen meer dan veertig verschillende soorten voor. Daar zitten een tiental soorten bij die potentieel agressief gedrag kunnen vertonen en ook mensen eventueel kunnen verwonden. Fataal zijn deze aanvallen echter nooit.
Maar onder die soorten zit ook de witte haai, die toch tamelijk regelmatig in de Adriatische Zee, in de buurt van Italië, Frankrijk en Kroatië wordt waargenomen, hoewel niet van alle waarnemingen de betrouwbaarheid gegarandeerd kan worden. De witte haai kan wel 6 meter lang worden en dan kunnen ze echt gevaarlijk zijn. Zulke grote exemplaren heeft men echter tot nu niet gezien. Bij de genoemde meldingen gaat het altijd om haaien van ongeveer 3 meter lengte.
Ook in Spanje zijn de afgelopen jaren vaker meldingen geweest van witte haaien. En daar werd ter voorkoming van ongelukken, als voorzorgsmaatregel, enkele malen sommige stranden bij toeristencentra het zwemmen verboden.
Overigens zijn meerdere zeebiologen van mening dat het hier echter wel eens om barracuda's zou kunnen gaan. En de beet van deze roofvissen, die wel vaker mensen aanvallen kan zeer pijnlijk zijn. De grote barracuda kan een meter of twee worden.
Haaien kunnen over duizenden kilometers verplaatsen. Onderzoek met zenders en peilinstrumenten heeft dat duidelijk aangetoond.
Als de witte haai dus in de wateren rond Italië voorkomt, is het tamelijk vanzelfsprekend dat hij ook aan de kusten van Griekenland en Turkije kan verschijnen. Overigens zijn aanvallen van haaien hier rondom Bodrum bij niemand bekend.
Voor veel toeristen is dit geen prettige wetenschap. En een aantal van hen zal misschien hun vakantiebestemming wijzigen of hun zwemgedrag veranderen. En natuurlijk verzekeren autoriteiten ons dat zwemmen mogelijk is en dat een ontmoeting met een witte haai wel uiterst onwaarschijnlijk zal zijn. Maar het zal je toch maar gebeuren.
Haaien zijn prehistorische dieren. Ze stammen uit het Devoon zo'n 400 miljoen jaar geleden. Ze zullen absoluut niet blij zijn met de verstoring van hun leefwereld door die lawaaiige mens, die op zich overigens geen prooi voor de haaien is. Maar misschien kunnen ze wel aanspraak maken op de oudste rechten.
Oh sorry, ik zie nu dat ik aan het begin van mijn verhaal vergeten ben te vermelden dat die melding over de Bosporus van voor 1935 stamt.
zondag 11 september 2011
Werkkleding
Langs de weg staat een soort, van oude tafels en kisten geïmproviseerd, stalletje met een enorme parasol van Efes er boven, waar gedurende een groot deel van het jaar vers fruit wordt verkocht. Dat stalletje staat er eigenlijk al vroeg in het jaar, vanaf het moment dat het eerste fruit rijp is. Het aanbod is seizoensafhankelijk en beperkt zich tot het fruit dat hier rond huis en boerderij verbouwd wordt. Van pruimen naar vijgen en druiven tot we aan het eind van het jaar bij de mandarijnen uitgekomen zijn. Soms is er ook wat olijfolie of honing in plastic flessen en potten van onduidelijke herkomst te koop.
Altijd als ik er langs kom zit daar diezelfde vrouw op een kistje achter de tafel haar sigaretje te roken. Ze is tamelijk traditioneel gekleed in een wijde lange broek, een sweater met een gebreid vest er over. Maar volgens mij heeft ze die kleren iedere dag aan. Dezelfde bruine broek met paisley motief, dezelfde rode sweater met bloemopdruk en hetzelfde groene vest met gele guirlandes of kabelversieringen.
In een van de beter ogende restaurants in een van de baaien bij ons in de buurt loopt het voltallige personeel er zo te zien uiterst verzorgd gekleed bij. Een keurig nette lange zwarte pantalon met daarboven een licht beige overhemd met een klein bedrijfslogo op de borstzak.
Het werk voor de mannen, vrouwen zie je in deze sector vrijwel nooit, begint 's ochtends vroeg met de voorbereidingen voor het ontbijt dat ook verzorgd wordt voor de twee bij het restaurant behorende hotels.
Vloeren vegen, restanten van de vorige avond opruimen, tafels met een vochtige doek afnemen, schone tafelkleden neerleggen, de boulevard met water schoonspuiten, het strand harken en strandstoelen reinigen en herplaatsen, tafels dekken, bloemetje neerzetten en ga zo maar door. Urenlang werken ze gedurende de dag keihard al of niet in de zon op het terras. Ze maken zeer lange dagen. Na het ontbijt volgen vanzelfsprekend nog lunch en diner voor de hotelgasten maar ook het restaurant draait de hele dag door en werken tot elf uur 's avonds is geen uitzondering.
De volgende ochtend om een uur of zeven zijn de eersten al weer paraat in hun lange zwarte broek en hun beige overhemd met logo.
Veel jongeren werken 's zomers in de toeristenindustrie. Veel scholieren en studenten verdienen een vakantiecentje bij in restaurants en andere eet- en drinkgelegenheden overal op het schiereiland rond Bodrum.
De lonen zijn laag en de voorzieningen voor het personeel zijn vaak minimaal. Daarom slaapt een aantal van hen liever op een bank in het restaurant of op een paar kussens op het strand dan in een of ander bedompt en benauwd schoonmaakhok dat tijdelijk als slaapplaats is ingericht.
's Avonds laat als de laatste gasten verdwenen zijn en ze een beetje opgeruimd hebben, zoeken de jongens een plekje op, trekken een dekentje over zich heen en slapen.
's Ochtends om een uur of zeven slaan ze het dekentje weer van zich af en gaan meteen weer in dezelfde outfit aan de slag.
De eigenaar van een restaurant waar ik op mijn wandelingen vaak langs kom, draagt altijd dezelfde kleren. Een grijze lange beetje kreukelige broek en een bruin-beige-geel in de breedte gestreept T-shirt. Doordat het een beetje fletse kleuren zijn die in elkaar overlopen, ziet hij er naar mijn idee altijd een beetje slordig, hummelig uit. En dat moet anderen toch ook opvallen.
Misschien wordt zijn kleding wel elke avond na het werk gewassen maar voor mij is dit toch reden genoeg om zijn restaurant niet binnen te gaan.
Afgelopen week reed ik toevallig met de auto achter het restaurant langs. Normaal kom ik daar niet. Aan de waslijn in de tuin hingen tussen het andere wasgoed zes grijze lange broeken en zes bruin-beige-geel gestreepte T-shirts.
Altijd als ik er langs kom zit daar diezelfde vrouw op een kistje achter de tafel haar sigaretje te roken. Ze is tamelijk traditioneel gekleed in een wijde lange broek, een sweater met een gebreid vest er over. Maar volgens mij heeft ze die kleren iedere dag aan. Dezelfde bruine broek met paisley motief, dezelfde rode sweater met bloemopdruk en hetzelfde groene vest met gele guirlandes of kabelversieringen.
In een van de beter ogende restaurants in een van de baaien bij ons in de buurt loopt het voltallige personeel er zo te zien uiterst verzorgd gekleed bij. Een keurig nette lange zwarte pantalon met daarboven een licht beige overhemd met een klein bedrijfslogo op de borstzak.
Het werk voor de mannen, vrouwen zie je in deze sector vrijwel nooit, begint 's ochtends vroeg met de voorbereidingen voor het ontbijt dat ook verzorgd wordt voor de twee bij het restaurant behorende hotels.
Vloeren vegen, restanten van de vorige avond opruimen, tafels met een vochtige doek afnemen, schone tafelkleden neerleggen, de boulevard met water schoonspuiten, het strand harken en strandstoelen reinigen en herplaatsen, tafels dekken, bloemetje neerzetten en ga zo maar door. Urenlang werken ze gedurende de dag keihard al of niet in de zon op het terras. Ze maken zeer lange dagen. Na het ontbijt volgen vanzelfsprekend nog lunch en diner voor de hotelgasten maar ook het restaurant draait de hele dag door en werken tot elf uur 's avonds is geen uitzondering.
De volgende ochtend om een uur of zeven zijn de eersten al weer paraat in hun lange zwarte broek en hun beige overhemd met logo.
Veel jongeren werken 's zomers in de toeristenindustrie. Veel scholieren en studenten verdienen een vakantiecentje bij in restaurants en andere eet- en drinkgelegenheden overal op het schiereiland rond Bodrum.
De lonen zijn laag en de voorzieningen voor het personeel zijn vaak minimaal. Daarom slaapt een aantal van hen liever op een bank in het restaurant of op een paar kussens op het strand dan in een of ander bedompt en benauwd schoonmaakhok dat tijdelijk als slaapplaats is ingericht.
's Avonds laat als de laatste gasten verdwenen zijn en ze een beetje opgeruimd hebben, zoeken de jongens een plekje op, trekken een dekentje over zich heen en slapen.
's Ochtends om een uur of zeven slaan ze het dekentje weer van zich af en gaan meteen weer in dezelfde outfit aan de slag.
De eigenaar van een restaurant waar ik op mijn wandelingen vaak langs kom, draagt altijd dezelfde kleren. Een grijze lange beetje kreukelige broek en een bruin-beige-geel in de breedte gestreept T-shirt. Doordat het een beetje fletse kleuren zijn die in elkaar overlopen, ziet hij er naar mijn idee altijd een beetje slordig, hummelig uit. En dat moet anderen toch ook opvallen.
Misschien wordt zijn kleding wel elke avond na het werk gewassen maar voor mij is dit toch reden genoeg om zijn restaurant niet binnen te gaan.
Afgelopen week reed ik toevallig met de auto achter het restaurant langs. Normaal kom ik daar niet. Aan de waslijn in de tuin hingen tussen het andere wasgoed zes grijze lange broeken en zes bruin-beige-geel gestreepte T-shirts.
zaterdag 10 september 2011
De eerste schooldag
De onderwijzeres heeft net alle moeders zover gekregen dat ze het klaslokaal hebben verlaten. De journalist van het tv-journaal mag nog eventjes iets vragen aan een van de kinderen. Hij gaat naar een jongetje toe dat zo te zien met veel moeite afscheid heeft genomen van zijn moeder en zijn tranen nauwelijks onder controle heeft.
"En waar is mama nu dan?" vraagt de onbenul. Het jongetje begint te snikken.
Voor de toekomst van een kind dat voor het eerst van zijn leven naar school gaat is de eerste schooldag van enorm belang. De eerste dag kan de schoolcarrière voorgoed verpesten of er een doorlopend feest van maken. En de kwaliteiten van de leerkracht zijn daarbij goeddeels bepalend. De eerste dag zonder je moeder met heel veel vreemde kinderen en volwassenen goed en plezierig doorkomen is van doorslaggevende betekenis.
Aan het Turks onderwijssysteem kleven heel veel onvolkomenheden en daar zijn de meeste inwoners van het land het wel over eens. Maar over die dingen wil ik het nu niet hebben. Die eerste dag daar gaat het me even om.
Kleuteronderwijs is er lang niet voor iedereen. Het is niet verplicht en een privé-aangelegenheid. Daardoor zijn er veel kinderen die met hun zesde jaar voor het eerst met school kennismaken. En dat is heel anders dan na crèche, peuterspeelzaal en kleuterschool.
De eersteklassers beginnen een week eerder dan de rest van de leerlingen. Om even een paar dagen rustig te wennen zonder meteen onder de voet gelopen te worden op het schoolplein door een of andere grote lummel.
Alle kinderen dragen een schooluniform. Van de eerste klas tot en met het eind van het middelbaar onderwijs is men dat verplicht. De regelvoorschriften worden in sommige gevallen wel wat vrij geïnterpreteerd. Sommige scholen hebben een uniformvrije dag ingevoerd. En de scholen zijn min of meer vrij in de te gebruiken kleuren. Maar de jongere kinderen dragen in heel het land het blauwe hemd met de witte kraag.
Daar gaan ze naar binnen. De 1,25 miljoen eerstejaars lagere schoolkinderen moeten afscheid nemen van hun moeders. Soms gebeurt dat binnen en soms al buiten voor de school. Soms wordt er gehuild, een traan weggepinkt, een beetje gesnotterd. En niet alleen door de kinderen. Sommige moeders hebben het er moeilijker mee dan hun kroost.
De leerkracht van deze eerste dag is in de meeste gevallen ook de leerkracht voor de eerste vijf jaar van de schooltijd. Dat geeft wel aan hoe belangrijk die voor de leerling wordt, hoeveel invloed die op het kind heeft.
De kinderen komen het klaslokaal binnen en worden op hun plaats gezet. Van dit moment zijn de prachtigste foto's of filmopnames gemaakt. Ongeveer op hetzelfde moment kijken 1.250.000 paar ogen vol verwachting naar hun leerkracht. De uitdrukking op de gezichtjes vergeet je nooit meer.
Met een beetje schuin opgericht hoofd kijken de kinderen naar de man of vrouw voor de klas die hun de grote onbekende wereld van het lezen en schrijven binnen zal voeren. Hen de wereld zal doen begrijpen. Hen allerlei nieuwe ideeën en vaardigheden zal aanleren.
Die verwachtingsvolle, hoopvolle, nieuwsgierige blikken, Die leergierige, hongerige ogen zeggen: "Gaan we nu eindelijk beginnen, juf?"
"En waar is mama nu dan?" vraagt de onbenul. Het jongetje begint te snikken.
Voor de toekomst van een kind dat voor het eerst van zijn leven naar school gaat is de eerste schooldag van enorm belang. De eerste dag kan de schoolcarrière voorgoed verpesten of er een doorlopend feest van maken. En de kwaliteiten van de leerkracht zijn daarbij goeddeels bepalend. De eerste dag zonder je moeder met heel veel vreemde kinderen en volwassenen goed en plezierig doorkomen is van doorslaggevende betekenis.
Aan het Turks onderwijssysteem kleven heel veel onvolkomenheden en daar zijn de meeste inwoners van het land het wel over eens. Maar over die dingen wil ik het nu niet hebben. Die eerste dag daar gaat het me even om.
Kleuteronderwijs is er lang niet voor iedereen. Het is niet verplicht en een privé-aangelegenheid. Daardoor zijn er veel kinderen die met hun zesde jaar voor het eerst met school kennismaken. En dat is heel anders dan na crèche, peuterspeelzaal en kleuterschool.
De eersteklassers beginnen een week eerder dan de rest van de leerlingen. Om even een paar dagen rustig te wennen zonder meteen onder de voet gelopen te worden op het schoolplein door een of andere grote lummel.
Alle kinderen dragen een schooluniform. Van de eerste klas tot en met het eind van het middelbaar onderwijs is men dat verplicht. De regelvoorschriften worden in sommige gevallen wel wat vrij geïnterpreteerd. Sommige scholen hebben een uniformvrije dag ingevoerd. En de scholen zijn min of meer vrij in de te gebruiken kleuren. Maar de jongere kinderen dragen in heel het land het blauwe hemd met de witte kraag.
Daar gaan ze naar binnen. De 1,25 miljoen eerstejaars lagere schoolkinderen moeten afscheid nemen van hun moeders. Soms gebeurt dat binnen en soms al buiten voor de school. Soms wordt er gehuild, een traan weggepinkt, een beetje gesnotterd. En niet alleen door de kinderen. Sommige moeders hebben het er moeilijker mee dan hun kroost.
De leerkracht van deze eerste dag is in de meeste gevallen ook de leerkracht voor de eerste vijf jaar van de schooltijd. Dat geeft wel aan hoe belangrijk die voor de leerling wordt, hoeveel invloed die op het kind heeft.
De kinderen komen het klaslokaal binnen en worden op hun plaats gezet. Van dit moment zijn de prachtigste foto's of filmopnames gemaakt. Ongeveer op hetzelfde moment kijken 1.250.000 paar ogen vol verwachting naar hun leerkracht. De uitdrukking op de gezichtjes vergeet je nooit meer.
Met een beetje schuin opgericht hoofd kijken de kinderen naar de man of vrouw voor de klas die hun de grote onbekende wereld van het lezen en schrijven binnen zal voeren. Hen de wereld zal doen begrijpen. Hen allerlei nieuwe ideeën en vaardigheden zal aanleren.
Die verwachtingsvolle, hoopvolle, nieuwsgierige blikken, Die leergierige, hongerige ogen zeggen: "Gaan we nu eindelijk beginnen, juf?"
vrijdag 9 september 2011
De kopmeeuw
Waarschijnlijk was ik even in slaap gevallen. En waarschijnlijk droomde ik ook.
Even daarvoor lag ik nog op het dek van een zeiljacht een boek te lezen. We maakten een dagtocht en door de wind, de zon en het klotsen van het water onder de boeg moet ik midden op de dag, hetgeen voor mij zeer ongebruikelijk is, onder zeil zijn gegaan.
We voeren tussen kale, onbewoonde, onherbergzame eilanden door. Het werd een beetje donker alsof er zo meteen een ernstig onweer zou losbarsten. Een onbehaaglijk gevoel maakte zich van mij meester. Een dreigende atmosfeer deed me oplettend alle kanten opkijken. Ik dacht langs het strand silhouetten van ruiters te zien. Ze volgden ons, leek het wel. De wind stak op en blies ons schip richting de oever. Er was geen houden aan en een volgende manoeuvre om een uitstekende rots te ontwijken mislukte faliekant. De boot sloeg te pletter op de rotsen. Bovenop de rots stonden de ruiters die schreeuwden en hard lachten. Van de anderen aan boord zag ik niemand meer. De ruiters kwamen naar beneden met duidelijk onvriendelijke bedoelingen jegens de eventueel overlevenden.
Ik kon geen kant op. De enige uitweg zou misschien het water kunnen zijn. Ik trok mijn laarzen uit en stond klaar om een duik te nemen. Maar plotseling kwam er een draak op me af. Een twee-koppige draak was het met opengesperde vuurspuwende muilen .
"Spring maar, ik zal je helpen," schreeuwde de draak boven het geluid van de aanwakkerende wind uit. Er was geen andere moegelijkheid, ik wilde niet in handen vallen van de nu vervaarlijk dicht genaderde mannen te paard.
"Klim snel op mijn rug en houd je goed vast."
Ik klom op zijn rug. Ik hoorde het geluid van wiekende vleugels en het geklapper van platte voeten op het water. De draak maakte vaart en schoot heel snel de lucht in, de ruiters verbouwereerd achter latend. Onder me zag ik het water.
Een droom schoot het door me heen en ik werd wakker.
Hoog in de lucht hing ik onder een oogverblindend geelgekleurd parasail. Aan een lange lijn werd ik door een knalrode krachtige speedboat voortgetrokken, een meter of dertig boven het water.
Veel mensen dromen weleens dat ze een vogel zijn. Dat had ik niet maar ik heb me wel vaak proberen voor te stellen hoe het zou zijn om een vogel te zijn. Hoe de wereld er dan uit zou zien. En zou je je dan echt "zo vrij als een vogeltje in de lucht" voelen? Een kopmeeuw leek me altijd wel wat. En zou dat wel mogelijk zijn dan, een vogel met hoogtevrees. Of zou die neerstorten of zijn hele leven op een meerpaal blijven zitten?
In de baaien rond Bodrum kan je op verschillende plaatsen aan parasailing doen. Ik heb mijn ogen goed de kost gegeven en op een dag ben heb ik de stoute schoenen aangetrokken.
En na enige instructies ging het dan toch echt gebeuren. In een vervelend aanvoelend soort harnas gehesen, werd ik naar een soort platform gevaren waar ik het parasail en het sleeptouw vastgemaakt kreeg. De wind kreeg al snel vat op het uiterst gevoelige dundoek. Ik deed mijn ogen dicht. Toch maar weer open. Het afgesproken commando volgde op een gegeven moment en daar ging ik toch echt. De boot maakte vaart en het ging hoger en hoger. Daar hing ik dus. Even later durfde ik mijn hoofd wat te draaien en de aarde, de zee dus, onder me in me op te nemen. Spectaculair was het in ieder geval en ik begon me al een beetje ontspannen te voelen.
Maar waarom leek het alsof ik zo scheef ging? Zat de linkerkant van mijn harnas wel goed? Er scheurde iets en Icarus stortte te water.
Een droom schoot het door me heen en ik werd wakker.
Onze boot had zijn steven gewend en was tegen de golven in op weg terug naar de haven. Het hoog opspattende water had me gewekt. Water in mijn haar. Mijn boek, dat naast me lag, was kletsnat.
Even daarvoor lag ik nog op het dek van een zeiljacht een boek te lezen. We maakten een dagtocht en door de wind, de zon en het klotsen van het water onder de boeg moet ik midden op de dag, hetgeen voor mij zeer ongebruikelijk is, onder zeil zijn gegaan.
We voeren tussen kale, onbewoonde, onherbergzame eilanden door. Het werd een beetje donker alsof er zo meteen een ernstig onweer zou losbarsten. Een onbehaaglijk gevoel maakte zich van mij meester. Een dreigende atmosfeer deed me oplettend alle kanten opkijken. Ik dacht langs het strand silhouetten van ruiters te zien. Ze volgden ons, leek het wel. De wind stak op en blies ons schip richting de oever. Er was geen houden aan en een volgende manoeuvre om een uitstekende rots te ontwijken mislukte faliekant. De boot sloeg te pletter op de rotsen. Bovenop de rots stonden de ruiters die schreeuwden en hard lachten. Van de anderen aan boord zag ik niemand meer. De ruiters kwamen naar beneden met duidelijk onvriendelijke bedoelingen jegens de eventueel overlevenden.
Ik kon geen kant op. De enige uitweg zou misschien het water kunnen zijn. Ik trok mijn laarzen uit en stond klaar om een duik te nemen. Maar plotseling kwam er een draak op me af. Een twee-koppige draak was het met opengesperde vuurspuwende muilen .
"Spring maar, ik zal je helpen," schreeuwde de draak boven het geluid van de aanwakkerende wind uit. Er was geen andere moegelijkheid, ik wilde niet in handen vallen van de nu vervaarlijk dicht genaderde mannen te paard.
"Klim snel op mijn rug en houd je goed vast."
Ik klom op zijn rug. Ik hoorde het geluid van wiekende vleugels en het geklapper van platte voeten op het water. De draak maakte vaart en schoot heel snel de lucht in, de ruiters verbouwereerd achter latend. Onder me zag ik het water.
Een droom schoot het door me heen en ik werd wakker.
Hoog in de lucht hing ik onder een oogverblindend geelgekleurd parasail. Aan een lange lijn werd ik door een knalrode krachtige speedboat voortgetrokken, een meter of dertig boven het water.
Veel mensen dromen weleens dat ze een vogel zijn. Dat had ik niet maar ik heb me wel vaak proberen voor te stellen hoe het zou zijn om een vogel te zijn. Hoe de wereld er dan uit zou zien. En zou je je dan echt "zo vrij als een vogeltje in de lucht" voelen? Een kopmeeuw leek me altijd wel wat. En zou dat wel mogelijk zijn dan, een vogel met hoogtevrees. Of zou die neerstorten of zijn hele leven op een meerpaal blijven zitten?
In de baaien rond Bodrum kan je op verschillende plaatsen aan parasailing doen. Ik heb mijn ogen goed de kost gegeven en op een dag ben heb ik de stoute schoenen aangetrokken.
En na enige instructies ging het dan toch echt gebeuren. In een vervelend aanvoelend soort harnas gehesen, werd ik naar een soort platform gevaren waar ik het parasail en het sleeptouw vastgemaakt kreeg. De wind kreeg al snel vat op het uiterst gevoelige dundoek. Ik deed mijn ogen dicht. Toch maar weer open. Het afgesproken commando volgde op een gegeven moment en daar ging ik toch echt. De boot maakte vaart en het ging hoger en hoger. Daar hing ik dus. Even later durfde ik mijn hoofd wat te draaien en de aarde, de zee dus, onder me in me op te nemen. Spectaculair was het in ieder geval en ik begon me al een beetje ontspannen te voelen.
Maar waarom leek het alsof ik zo scheef ging? Zat de linkerkant van mijn harnas wel goed? Er scheurde iets en Icarus stortte te water.
Een droom schoot het door me heen en ik werd wakker.
Onze boot had zijn steven gewend en was tegen de golven in op weg terug naar de haven. Het hoog opspattende water had me gewekt. Water in mijn haar. Mijn boek, dat naast me lag, was kletsnat.
donderdag 8 september 2011
Waterpret
Na langdurige aarzelingen van Turkije is er nu toch een overeenkomst met de NAVO over het plaatsen van een radarinstallatie voor het raketschild op Turks grondgebied.
Het radarsysteem moet, samen met in Roemenië geplaatste rakettenen en raketten op oorlogsschepen van de VS, de veiligheid van Europa en Amerika garanderen en het beschermen tegen een raketaanval uit landen uit het Midden-Oosten.
Het is vooral gericht tegen Iran waar men zou werken aan de ontwikkeling van kernwapens die op langeafstandsraketten geplaatst Europa en de VS zouden kunnen bereiken.
Een reactie van Iraanse kant kon natuurlijk niet lang uitblijven. Iran zegt ervan overtuigd te zijn dat het raketschild de veiligheid niet zal vergroten maar eerder het tegenovergestelde zal bewerkstelligen. Turkije en Iran zijn heel goed in staat hun veiligheid te verzekeren zonder tussenkomst van vreemden.
Iran zal geen agressie tegen haar nationale belangen toestaan.
Een embargo is een verbod op handel met een bepaald land om dat land te isoleren of politiek of economisch te bestraffen voor haar daden.
Een wapenembargo is het verbod handel te drijven met goederen die in de wapenindustrie gebruikt zouden kunnen worden.
Een land kan een embargo opleggen aan haar burgers maar ook bv. de EU of de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties.
Embargo's zijn over het algemeen niet erg effectief en worden op grote schaal geschonden. Ook in het geval van Iran.
Het wapenembargo van de VN voor Iran dat al heel lang bestaat is sinds 2006 al weer een aantal malen aangescherpt maar kennelijk nog steeds niet voldoende want volgens de westerse intelligentiediensten gaan de ontwikkelingen van de langeafstandsraketten en de kernwapens gewoon door. Frankrijk, Rusland en China, maar ook andere landen zouden nog steeds goederen leveren die onder het embargo vallen.
Van dictaturen is het bekend dat er soms hele bijzondere verboden bestaan. De angst voor de invloed van andere landen op de burgers neemt soms lachwekkende afmetingen aan. In de USSR mocht je geen spijkerbroek dragen, in Tibet zijn foto's van de Dalai Lama, in Nazi-Duitsland was bepaalde kunst verboden. Allemaal gezagsondermijnend, symbolen van verzet, inmenging van vreemde mogendheden en dus werd er soms heel streng tegen opgetreden.
Watergevechten zijn verboden in Iran. Volgens de Iraanse openbare aanklager worden de gevechten, waarbij jongeren elkaar met waterpistolen natspuiten, vanuit het buitenland georkestreerd. Het is geen simpel spel, zegt hij. Mensen zijn gearresteerd en hebben toegegeven dat anti-revolutionaire groepen via internet zouden hebben opgeroepen tot de watergevechten.
De angst bij de autoriteiten bestaat dat bijeenkomsten van grote groepen jongeren vooral in de grote steden gemakkelijk tot demonstraties en ongeregeldheden kunnen leiden.
Iraanse vakantiegangers die terugkeren uit Turkije moeten bij de douane hun waterpistolen inleveren.
Vallen ze ook onder het wapenembargo?
Het radarsysteem moet, samen met in Roemenië geplaatste rakettenen en raketten op oorlogsschepen van de VS, de veiligheid van Europa en Amerika garanderen en het beschermen tegen een raketaanval uit landen uit het Midden-Oosten.
Het is vooral gericht tegen Iran waar men zou werken aan de ontwikkeling van kernwapens die op langeafstandsraketten geplaatst Europa en de VS zouden kunnen bereiken.
Een reactie van Iraanse kant kon natuurlijk niet lang uitblijven. Iran zegt ervan overtuigd te zijn dat het raketschild de veiligheid niet zal vergroten maar eerder het tegenovergestelde zal bewerkstelligen. Turkije en Iran zijn heel goed in staat hun veiligheid te verzekeren zonder tussenkomst van vreemden.
Iran zal geen agressie tegen haar nationale belangen toestaan.
Een embargo is een verbod op handel met een bepaald land om dat land te isoleren of politiek of economisch te bestraffen voor haar daden.
Een wapenembargo is het verbod handel te drijven met goederen die in de wapenindustrie gebruikt zouden kunnen worden.
Een land kan een embargo opleggen aan haar burgers maar ook bv. de EU of de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties.
Embargo's zijn over het algemeen niet erg effectief en worden op grote schaal geschonden. Ook in het geval van Iran.
Het wapenembargo van de VN voor Iran dat al heel lang bestaat is sinds 2006 al weer een aantal malen aangescherpt maar kennelijk nog steeds niet voldoende want volgens de westerse intelligentiediensten gaan de ontwikkelingen van de langeafstandsraketten en de kernwapens gewoon door. Frankrijk, Rusland en China, maar ook andere landen zouden nog steeds goederen leveren die onder het embargo vallen.
Van dictaturen is het bekend dat er soms hele bijzondere verboden bestaan. De angst voor de invloed van andere landen op de burgers neemt soms lachwekkende afmetingen aan. In de USSR mocht je geen spijkerbroek dragen, in Tibet zijn foto's van de Dalai Lama, in Nazi-Duitsland was bepaalde kunst verboden. Allemaal gezagsondermijnend, symbolen van verzet, inmenging van vreemde mogendheden en dus werd er soms heel streng tegen opgetreden.
Watergevechten zijn verboden in Iran. Volgens de Iraanse openbare aanklager worden de gevechten, waarbij jongeren elkaar met waterpistolen natspuiten, vanuit het buitenland georkestreerd. Het is geen simpel spel, zegt hij. Mensen zijn gearresteerd en hebben toegegeven dat anti-revolutionaire groepen via internet zouden hebben opgeroepen tot de watergevechten.
De angst bij de autoriteiten bestaat dat bijeenkomsten van grote groepen jongeren vooral in de grote steden gemakkelijk tot demonstraties en ongeregeldheden kunnen leiden.
Iraanse vakantiegangers die terugkeren uit Turkije moeten bij de douane hun waterpistolen inleveren.
Vallen ze ook onder het wapenembargo?
woensdag 7 september 2011
Zo maar een ochtendwandelingetje
Als ik de buitendeur open doe staat de hond al kwispelend voor de deur te wachten. 's Ochtends vroeg, op het mooiste moment van de dag, een half uurtje voor de zon boven de bergen uit komt, begin ik mijn dagelijkse wandeling. Gewoon even de benen strekken, in een rustig ouwemannen tempo, rondkijkend en de dingen van de nieuwe dag voorzichtig op me in laten werken.
De hond loopt een paar honderd meter met me mee en zoekt dan een plekje op waar hij wacht op mijn terugkomst. Ik vermoed dat even verderop het territorium van een andere hond begint waar hij zich niet in wil wagen om onnodige conflicten te vermijden.
Ik loop dus alleen verder en wordt al snel ingehaald door de eerste taxi en de dolmuş. De chauffeur claxonneert uitnodigend.
Als ik bij het begin van de boulevard kom sta ik even stil om naar de zee te kijken. Spiegelglad vandaag, als een laken, çarşaf gibi, zoals ze hier zeggen. In de verte zie ik een zeiljacht dat op de motor vaart. Boven mijn hoofd de laatste vleermuis. De nacht zit erop.
Hier en daar al een enkele zwemmer. Ik vervolg mijn wandeling.
Winkeltjes die de hele nacht open zijn gebleven. Anders moet je alles iedere avond binnenhalen en iedere ochtend weer uitstallen. De juist gearriveerde kranten worden in elkaar gevouwen. De vloer wordt nog even flink gemopt.
Snurkers liggen hier en daar in de kussens op de strandbanken. Nachtbrakers of misschien personeel van hotels of restaurants. Sommigen met een dun dekentje over zich heen. Tegen de muggen denk ik want tegen de kou lijkt me niet nodig.
De buitenthermometer bij hotel Apis geeft al 28 graden Celsius aan en dan moet de zon nog komen.
Drinkers, vroege of late mannen in een stoel, suffend met een fles rakı binnen handbereik.
Enkele jongens met een Mexicaans biertje in de hand vragen de weg naar het busstation.
Overal het geluid van airco's en keukenkoeling. Nog nauwelijks muziek.
Andere mannen aan de wandel.
Honden liggen nog te slapen op de terrasbedden.
Schoonmakers van de hotels en restaurants beginnen met het opruimen van de resten van de nacht.
Op de pier staan een paar vissers met hun hengels in de aanslag.
Een groot hotel-restaurant zich voorbereidend op de ontbijtgasten. Heerlijke bakluchten komen uit de keuken.
Het brood wordt bezorgd.
Strandbedden worden uitgelegd en schoon gemaakt de boulevard wordt geveegd.
Voor de discotheek zitten vier jongens te kaarten.
Vakantiegangers komen alvast, voor ze gaan ontbijten, een goed plekje op het strand uitzoeken en met handdoeken de strandstoelen bezetten.
Een man loopt met een baby in een buggy heen en weer. Het kind maakte waarschijnlijk met zijn ochtendgeluiden de andere gasten wakker. En de zorgzame vader wil daar geen problemen mee krijgen.
Als ik aan het eind van de boulevard gekomen ben, komt juist je zon boven de bergkam uit. Binnen drie minuten is hij volledig zichtbaar. De terugweg loop ik in de zon.
Het begint wat drukker te worden.
Een enkeling haalt een broodje en een krantje bij de market.
Ik hoor een vissersbootje met pruttelende motor vertrekken.
Meer winkels gaan open en stallen hun waar uit.
Op de hoek aangekomen waar ik de boulevard weer verlaat groet ik de bakkal en wens hem een werkzame dag. Ik ga richting huis. De hond ligt nog op zijn plek. Vanuit de verte heeft hij me al opgemerkt. Hij staat op en wandelt alvast huiswaarts. Nog voor de warmte bezit neemt van het dagelijks leven zijn we thuis.
Het begin van weer een prachtige dag in Turkije.
De hond loopt een paar honderd meter met me mee en zoekt dan een plekje op waar hij wacht op mijn terugkomst. Ik vermoed dat even verderop het territorium van een andere hond begint waar hij zich niet in wil wagen om onnodige conflicten te vermijden.
Ik loop dus alleen verder en wordt al snel ingehaald door de eerste taxi en de dolmuş. De chauffeur claxonneert uitnodigend.
Als ik bij het begin van de boulevard kom sta ik even stil om naar de zee te kijken. Spiegelglad vandaag, als een laken, çarşaf gibi, zoals ze hier zeggen. In de verte zie ik een zeiljacht dat op de motor vaart. Boven mijn hoofd de laatste vleermuis. De nacht zit erop.
Hier en daar al een enkele zwemmer. Ik vervolg mijn wandeling.
Winkeltjes die de hele nacht open zijn gebleven. Anders moet je alles iedere avond binnenhalen en iedere ochtend weer uitstallen. De juist gearriveerde kranten worden in elkaar gevouwen. De vloer wordt nog even flink gemopt.
Snurkers liggen hier en daar in de kussens op de strandbanken. Nachtbrakers of misschien personeel van hotels of restaurants. Sommigen met een dun dekentje over zich heen. Tegen de muggen denk ik want tegen de kou lijkt me niet nodig.
De buitenthermometer bij hotel Apis geeft al 28 graden Celsius aan en dan moet de zon nog komen.
Drinkers, vroege of late mannen in een stoel, suffend met een fles rakı binnen handbereik.
Enkele jongens met een Mexicaans biertje in de hand vragen de weg naar het busstation.
Overal het geluid van airco's en keukenkoeling. Nog nauwelijks muziek.
Andere mannen aan de wandel.
Honden liggen nog te slapen op de terrasbedden.
Schoonmakers van de hotels en restaurants beginnen met het opruimen van de resten van de nacht.
Op de pier staan een paar vissers met hun hengels in de aanslag.
Een groot hotel-restaurant zich voorbereidend op de ontbijtgasten. Heerlijke bakluchten komen uit de keuken.
Het brood wordt bezorgd.
Strandbedden worden uitgelegd en schoon gemaakt de boulevard wordt geveegd.
Voor de discotheek zitten vier jongens te kaarten.
Vakantiegangers komen alvast, voor ze gaan ontbijten, een goed plekje op het strand uitzoeken en met handdoeken de strandstoelen bezetten.
Een man loopt met een baby in een buggy heen en weer. Het kind maakte waarschijnlijk met zijn ochtendgeluiden de andere gasten wakker. En de zorgzame vader wil daar geen problemen mee krijgen.
Als ik aan het eind van de boulevard gekomen ben, komt juist je zon boven de bergkam uit. Binnen drie minuten is hij volledig zichtbaar. De terugweg loop ik in de zon.
Het begint wat drukker te worden.
Een enkeling haalt een broodje en een krantje bij de market.
Ik hoor een vissersbootje met pruttelende motor vertrekken.
Meer winkels gaan open en stallen hun waar uit.
Op de hoek aangekomen waar ik de boulevard weer verlaat groet ik de bakkal en wens hem een werkzame dag. Ik ga richting huis. De hond ligt nog op zijn plek. Vanuit de verte heeft hij me al opgemerkt. Hij staat op en wandelt alvast huiswaarts. Nog voor de warmte bezit neemt van het dagelijks leven zijn we thuis.
Het begin van weer een prachtige dag in Turkije.
dinsdag 6 september 2011
Het kan nog erger
Een tijdje geleden kwam ik in gesprek met Muammer. We hadden elkaar leren kennen toen hij bij mij in de tuin een gat voor een zwembad kwam graven. Ik kwam hem maanden later tegen op de markt in Bodrum. We zochten een plekje waar we een glaasje thee konden drinken en rustig een praatje konden maken.
Of het zwembad helemaal klaar was en of ik het nog steeds naar mijn zin had in Turkije. Beide vragen kon ik volmondig positief beantwoorden.
Ik vroeg hem hoe het met de zaken ging. Muammer heeft een bedrijf dat je in Nederland een loonbedrijf zou kunnen noemen. Hij verhuurt werktuigen en machines met personeel voor de landbouw, de wegenbouw, grondwerkzaamheden, woningbouw en dat soort werkzaamheden. Een flink bedrijf waarin miljoenen zijn geïnvesteerd.
En met de jongens? Ik wist dat hij drie zoons had die allemaal in het bedrijf werkten. Een van de jongens was ook wel eens bij me thuis geweest.
Met het bedrijf ging het wat minder de laatste tijd en dat kwam eigenlijk door zijn zoons.
"Die jongens weten niet wat werken is. Die denken dat alles van zelf gaat," mopperde hij.
"Ilker de oudste, zit meer tijd op zijn Harley dan op een van de machines. Nou ja, zijn vrouw werkt tenminste nog op de administratie. En Alp, de middelste denkt dat ie muzikant is. Hij geeft af en toe wat les en treedt soms op, maar met het bedrijf bemoeit hij zich maar af en toe."
Muammer haalde diep adem, nam een flinke slok thee en vervolgde: "En de jongste, Engin, is helemaal een nietsnut. Nooit zijn studie afgemaakt. Interessante vrienden met interessante discussies en interessante hoeveelheden cannabis en rakı. Maar werken? Ho maar!"
"Allah, Allah," voegde hij nog toe.
"Het zal toch wel meevallen. Ze zijn toch niet dom," probeerde ik nog. Maar hij hoorde me niet eens.
"Ken je dat verhaal van die vader met die drie zoons en die pot met goud," vroeg hij.
"Ja, ik denk het wel," bracht ik nog uit.
Maar Muammer zat nu op zijn praatstoel en liet zich niet meer afstoppen:
Een vader had drie zoons. Hij was vlijtig en werkte van 's ochtends vroeg tot 's avonds laat op het land en in de moestuin van de boerderij.
De drie zoons, al flinke jongens, lieten hun vader al het werk doen. En zelf luierden ze maar wat, lanterfantten of gingen soms eens uit vissen.
Vader werd ouder en het werk ging hem allemaal niet zo gemakkelijk meer af. Maar toen hij de jongens vroeg hem te helpen hadden ze daar weinig zin in.
Tot de vader op een dag vroeg wat er zou gebeuren als hij er opeens niet meer was. Toen schrokken zijn zoons en vroegen hem om een laatste raad.
Ooit heb ik een pot goud gevonden en die weer begraven, zei de vader. Waar precies weet ik niet meer. Maar wel ergens op ons land.
Enige tijd later stierf de vader. De zoons waren zeer bedroefd en begroeven hem samen. Maar na een paar dagen begonnen ze toch te zoeken naar de pot met goud. Ze groeven en gingen maar door maar ze vonden niets. Toen was het hele land omgegooid. Verder zoeken had geen zin.
Maar ze hadden zich zoveel moeite getroost dat ze nu het omgespitte land maar inzaaiden. En vanaf dat moment waren de zoons boer geworden, net als hun vader was geweest.
Muammer keek me aan.
"Op zo'n afloop hoop ik ook, maar ik heb er weinig fiducie in," besloot hij.
"Ach, het kan altijd nog erger," ging ik verder.
"Wat bedoel je, hoe dan?" vroeg hij verwachtingsvol.
" Vier zoons!"
Of het zwembad helemaal klaar was en of ik het nog steeds naar mijn zin had in Turkije. Beide vragen kon ik volmondig positief beantwoorden.
Ik vroeg hem hoe het met de zaken ging. Muammer heeft een bedrijf dat je in Nederland een loonbedrijf zou kunnen noemen. Hij verhuurt werktuigen en machines met personeel voor de landbouw, de wegenbouw, grondwerkzaamheden, woningbouw en dat soort werkzaamheden. Een flink bedrijf waarin miljoenen zijn geïnvesteerd.
En met de jongens? Ik wist dat hij drie zoons had die allemaal in het bedrijf werkten. Een van de jongens was ook wel eens bij me thuis geweest.
Met het bedrijf ging het wat minder de laatste tijd en dat kwam eigenlijk door zijn zoons.
"Die jongens weten niet wat werken is. Die denken dat alles van zelf gaat," mopperde hij.
"Ilker de oudste, zit meer tijd op zijn Harley dan op een van de machines. Nou ja, zijn vrouw werkt tenminste nog op de administratie. En Alp, de middelste denkt dat ie muzikant is. Hij geeft af en toe wat les en treedt soms op, maar met het bedrijf bemoeit hij zich maar af en toe."
Muammer haalde diep adem, nam een flinke slok thee en vervolgde: "En de jongste, Engin, is helemaal een nietsnut. Nooit zijn studie afgemaakt. Interessante vrienden met interessante discussies en interessante hoeveelheden cannabis en rakı. Maar werken? Ho maar!"
"Allah, Allah," voegde hij nog toe.
"Het zal toch wel meevallen. Ze zijn toch niet dom," probeerde ik nog. Maar hij hoorde me niet eens.
"Ken je dat verhaal van die vader met die drie zoons en die pot met goud," vroeg hij.
"Ja, ik denk het wel," bracht ik nog uit.
Maar Muammer zat nu op zijn praatstoel en liet zich niet meer afstoppen:
Een vader had drie zoons. Hij was vlijtig en werkte van 's ochtends vroeg tot 's avonds laat op het land en in de moestuin van de boerderij.
De drie zoons, al flinke jongens, lieten hun vader al het werk doen. En zelf luierden ze maar wat, lanterfantten of gingen soms eens uit vissen.
Vader werd ouder en het werk ging hem allemaal niet zo gemakkelijk meer af. Maar toen hij de jongens vroeg hem te helpen hadden ze daar weinig zin in.
Tot de vader op een dag vroeg wat er zou gebeuren als hij er opeens niet meer was. Toen schrokken zijn zoons en vroegen hem om een laatste raad.
Ooit heb ik een pot goud gevonden en die weer begraven, zei de vader. Waar precies weet ik niet meer. Maar wel ergens op ons land.
Enige tijd later stierf de vader. De zoons waren zeer bedroefd en begroeven hem samen. Maar na een paar dagen begonnen ze toch te zoeken naar de pot met goud. Ze groeven en gingen maar door maar ze vonden niets. Toen was het hele land omgegooid. Verder zoeken had geen zin.
Maar ze hadden zich zoveel moeite getroost dat ze nu het omgespitte land maar inzaaiden. En vanaf dat moment waren de zoons boer geworden, net als hun vader was geweest.
Muammer keek me aan.
"Op zo'n afloop hoop ik ook, maar ik heb er weinig fiducie in," besloot hij.
"Ach, het kan altijd nog erger," ging ik verder.
"Wat bedoel je, hoe dan?" vroeg hij verwachtingsvol.
" Vier zoons!"
maandag 5 september 2011
Marmer
In oudheidskamers, industrieel archeologische musea, cultuurhistorische musea, bedrijfsmusea en bij tentoonstellingen met gebruiksvoorwerpen en gereedschappen kan ik uren verblijven zonder me te vervelen. Sommige zijn heel gespecialiseerd en zeer professioneel van opzet en andere musea maken een rommelige indruk met een zeer diverse als los zand aan elkaar hangende collectie. Ik kom als een klein kind ogen te kort en wil ook altijd alle bijgeplaatste beschrijvingen, namen en data lezen. Je doet soms de gekste ontdekkingen. Voorwerpen die je nooit in een bepaalde periode in dat land verwacht had. Gebruiken waarvan je dacht dat ze daar niet voorkwamen. Productiemethodes die je voor die tijd onmogelijk achtte.
De wereldhandel is niet van vandaag of gisteren maar gaat vaak veel verder terug dan we ons kunnen voorstellen. Volksverhuizingen verspreidden voorwerpen en gebruiken over de hele wereld. Gereedschappen werden geruild, materialen en kennis uitgewisseld.
Dat weten we allemaal wel, maar toch kom je iedere keer weer voor verrassingen te staan. Een hernieuwde kennismaking met een vergeten voorwerp is natuurlijk erg leuk. Maar iets voor het eerst zien waar je nooit bij stilgestaan hebt doet je bloed sneller stromen.
Sommige culturen spreken meer tot de verbeelding dan andere. En in veel gevallen zijn het de grote bouwwerken die ons direct aan oude tijden herinneren. En juist rond die grote bouwwerken bestaan nog een heleboel onzekerheden wat betreft de manier waarop ze gebouwd werden. Er zijn allerlei restanten van machinerieën gevonden die destijds bij de constructie van de immense bouwsels moeten zijn gebruikt en er is ook al veel bekend geraakt. Maar hoe nou bv. de piramides van de Egyptenaren, de Maya heiligdommen of de tempels van Grieken en Romeinen precies geconstrueerd werden, daaraan zijn nog heel veel onbeantwoorde vragen verbonden.
Een van de belangrijkste beroepen in die tijd was dat van steenhouwer. Bij alle genoemde bouwwerken werden duizenden en nog eens duizenden steenhouwers ingezet. Als je alleen al in Turkije de archeologische sites bezoekt is het bijna onmogelijk je voor te stellen hoeveel mensen daarvoor aan het werk moesten. Aan al die Dorische zuilen van de Grieken en later overgenomen door de Romeinen alleen al werkten duizenden steenhouwers jaar na jaar hun hele leven lang. Miljoenen blokken voor muren, tempels, amfitheaters en woningen waren er nodig, uitgehouwen uit gesteenten.
Maar de bouwmeesters gebruikten ook heel veel marmer. Voor vloertegels, traptreden, terrassen, meubels , versiering en beplating van gebouwen.
In de provincie Muğla in zuid-west Turkije werd enorm veel marmer gewonnen van uitstekende kwaliteit. En daar werden dus al eeuwenlang groeven geëxploiteerd.
Veel van de marmer werd verwerkt tot dunne platen en dat was een vak op zich. Grote brokken marmer werden tot platen verzaagd met een steenzaag. Een handzaag die met zand gescherpt en met water gekoeld werd. Later werd een schudzaag gebruikt. Dat was een hele lange steenzaag die in een soort standaard stond en als een trekzaag door twee man bediend werd.
Eens op een dag moet het als volgt gegaan zijn: Al eeuwenlang werd de schudzaag gebruikt. De baas van een van de marmerwerkplaatsen brak zich al langere tijd het hoofd over een vereenvoudiging van het systeem. Een aanpassing waardoor de werkzaamheden sneller en met minder fysieke inspanning verricht zouden moeten kunnen worden.
Langs zijn werkplaats stroomde een krachtige beek. Kon hij de kracht van het water misschien gebruiken?
Een aantal jaren geleden zijn bij opgravingen in Turkije de restanten gevonden van een door waterkracht aangedreven marmerzaagmachine vermoedelijk uit de vijfde eeuw.
De wereldhandel is niet van vandaag of gisteren maar gaat vaak veel verder terug dan we ons kunnen voorstellen. Volksverhuizingen verspreidden voorwerpen en gebruiken over de hele wereld. Gereedschappen werden geruild, materialen en kennis uitgewisseld.
Dat weten we allemaal wel, maar toch kom je iedere keer weer voor verrassingen te staan. Een hernieuwde kennismaking met een vergeten voorwerp is natuurlijk erg leuk. Maar iets voor het eerst zien waar je nooit bij stilgestaan hebt doet je bloed sneller stromen.
Sommige culturen spreken meer tot de verbeelding dan andere. En in veel gevallen zijn het de grote bouwwerken die ons direct aan oude tijden herinneren. En juist rond die grote bouwwerken bestaan nog een heleboel onzekerheden wat betreft de manier waarop ze gebouwd werden. Er zijn allerlei restanten van machinerieën gevonden die destijds bij de constructie van de immense bouwsels moeten zijn gebruikt en er is ook al veel bekend geraakt. Maar hoe nou bv. de piramides van de Egyptenaren, de Maya heiligdommen of de tempels van Grieken en Romeinen precies geconstrueerd werden, daaraan zijn nog heel veel onbeantwoorde vragen verbonden.
Een van de belangrijkste beroepen in die tijd was dat van steenhouwer. Bij alle genoemde bouwwerken werden duizenden en nog eens duizenden steenhouwers ingezet. Als je alleen al in Turkije de archeologische sites bezoekt is het bijna onmogelijk je voor te stellen hoeveel mensen daarvoor aan het werk moesten. Aan al die Dorische zuilen van de Grieken en later overgenomen door de Romeinen alleen al werkten duizenden steenhouwers jaar na jaar hun hele leven lang. Miljoenen blokken voor muren, tempels, amfitheaters en woningen waren er nodig, uitgehouwen uit gesteenten.
Maar de bouwmeesters gebruikten ook heel veel marmer. Voor vloertegels, traptreden, terrassen, meubels , versiering en beplating van gebouwen.
In de provincie Muğla in zuid-west Turkije werd enorm veel marmer gewonnen van uitstekende kwaliteit. En daar werden dus al eeuwenlang groeven geëxploiteerd.
Veel van de marmer werd verwerkt tot dunne platen en dat was een vak op zich. Grote brokken marmer werden tot platen verzaagd met een steenzaag. Een handzaag die met zand gescherpt en met water gekoeld werd. Later werd een schudzaag gebruikt. Dat was een hele lange steenzaag die in een soort standaard stond en als een trekzaag door twee man bediend werd.
Eens op een dag moet het als volgt gegaan zijn: Al eeuwenlang werd de schudzaag gebruikt. De baas van een van de marmerwerkplaatsen brak zich al langere tijd het hoofd over een vereenvoudiging van het systeem. Een aanpassing waardoor de werkzaamheden sneller en met minder fysieke inspanning verricht zouden moeten kunnen worden.
Langs zijn werkplaats stroomde een krachtige beek. Kon hij de kracht van het water misschien gebruiken?
Een aantal jaren geleden zijn bij opgravingen in Turkije de restanten gevonden van een door waterkracht aangedreven marmerzaagmachine vermoedelijk uit de vijfde eeuw.
zondag 4 september 2011
Voorbestemd
Toen ik nadacht over het lot of het noodlot kwam, ik moet het helaas bekennen, als een van de eerste dingen in me op het gedicht van P.N. van Eyck: De tuinman en de dood.
Een vreselijk melodramatisch gedicht dat vroeger volgens mij iedere middelbare school leerling uit zijn of haar hoofd moest leren. Op die leeftijd was ik nog wel gevoelig voor de woorden van de dichter:
Een Perzisch edelman:
Van morgen ijlt mijn tuinman, wit van schrik,
Mijn woning in: "Heer, Heer, één ogenblik!
Ginds, in de rooshof, snoeide ik loot na loot,
Toen keek ik achter me daar stond de Dood.
Ik schrok, en haastte mij langs de andere kant,
Maar zag nog juist de dreiging van zijn hand.
Meester, uw paard, en laat mij spoorslags gaan,
Voor de avond nog bereik ik Ispahaan!"
Vanmiddag (lang reeds was hij heengespoed)
Heb ik in 't cederpark de Dood ontmoet.
"Waarom," zo vraag ik want hij wacht en zwijgt,
"Hebt gij van morgen vroeg mijn knecht gedreigd?"
Glimlachend antwoordt hij: "Geen dreiging was 't,
Waarvoor uw tuinman vlood. Ik was verrast,
Toen 'k 's morgens hier nog stil aan 't werk zag staan,
Die 'k 's avonds halen moest in Ispahaan.
Kennelijk gaan voor mij (nood-)lot en dood hand in hand. Ik vraag me af of ze ook hetzelfde zijn. Is je lot je eindbestemming. Is dan het doel bereikt?
Ik moest hier aan denken toen ik zag dat er in Turkije tijdens de Ramazanvakantie die dit jaar negen dagen duurde heel veel verkeersongelukken plaatsvonden met heel veel dodelijke slachtoffers.
Er mankeert nog wel eens iets aan de wegen en wegbewijzering, de voertuigen zijn ook lang niet allemaal in goede staat en er wordt erg vrij met de verkeersregels omgegaan. Maar ik dacht veel meer aan hoe men met de dood om gaat.
Vanzelfsprekend is er geschreeuw, gehuil, verdriet, ook wel onbegrip. Er wordt gebeden, gerouwd en getroost. Maar ik merk ook een andere gemoedsstemming op. Ik noem het een zekere gelatenheid. Een bepaalde manier van aanvaarden. Deze manier van beleven is gebaseerd op de islam waarin de lotsbestemming, de goddelijke voorbestemming , een van de vijf zuilen van het geloof is.
Het te pas en te onpas gebruikte Inşallah, als God het wil, is hier een uitvloeisel van. Het wordt ook veelvuldig gebezigd door niet gelovige Turken.
Het lot valt je ten deel. Het overkomt je. Je kan je er niet aan onttrekken. Je moet je lot dragen. Je leven is voorbestemd.
De westerse mens ziet hetgeen je overkomt meer als te beïnvloeden. Je kan wat je overkomt een beetje regelen, een beetje sturen, uitstellen, het is maakbaar.
Men daagt het lot uit door onverantwoord gevaarlijk gedrag. Men tart het lot.
Maar je zeilboot Titanic II noemen ....
Een vreselijk melodramatisch gedicht dat vroeger volgens mij iedere middelbare school leerling uit zijn of haar hoofd moest leren. Op die leeftijd was ik nog wel gevoelig voor de woorden van de dichter:
Een Perzisch edelman:
Van morgen ijlt mijn tuinman, wit van schrik,
Mijn woning in: "Heer, Heer, één ogenblik!
Ginds, in de rooshof, snoeide ik loot na loot,
Toen keek ik achter me daar stond de Dood.
Ik schrok, en haastte mij langs de andere kant,
Maar zag nog juist de dreiging van zijn hand.
Meester, uw paard, en laat mij spoorslags gaan,
Voor de avond nog bereik ik Ispahaan!"
Vanmiddag (lang reeds was hij heengespoed)
Heb ik in 't cederpark de Dood ontmoet.
"Waarom," zo vraag ik want hij wacht en zwijgt,
"Hebt gij van morgen vroeg mijn knecht gedreigd?"
Glimlachend antwoordt hij: "Geen dreiging was 't,
Waarvoor uw tuinman vlood. Ik was verrast,
Toen 'k 's morgens hier nog stil aan 't werk zag staan,
Die 'k 's avonds halen moest in Ispahaan.
Kennelijk gaan voor mij (nood-)lot en dood hand in hand. Ik vraag me af of ze ook hetzelfde zijn. Is je lot je eindbestemming. Is dan het doel bereikt?
Ik moest hier aan denken toen ik zag dat er in Turkije tijdens de Ramazanvakantie die dit jaar negen dagen duurde heel veel verkeersongelukken plaatsvonden met heel veel dodelijke slachtoffers.
Er mankeert nog wel eens iets aan de wegen en wegbewijzering, de voertuigen zijn ook lang niet allemaal in goede staat en er wordt erg vrij met de verkeersregels omgegaan. Maar ik dacht veel meer aan hoe men met de dood om gaat.
Vanzelfsprekend is er geschreeuw, gehuil, verdriet, ook wel onbegrip. Er wordt gebeden, gerouwd en getroost. Maar ik merk ook een andere gemoedsstemming op. Ik noem het een zekere gelatenheid. Een bepaalde manier van aanvaarden. Deze manier van beleven is gebaseerd op de islam waarin de lotsbestemming, de goddelijke voorbestemming , een van de vijf zuilen van het geloof is.
Het te pas en te onpas gebruikte Inşallah, als God het wil, is hier een uitvloeisel van. Het wordt ook veelvuldig gebezigd door niet gelovige Turken.
Het lot valt je ten deel. Het overkomt je. Je kan je er niet aan onttrekken. Je moet je lot dragen. Je leven is voorbestemd.
De westerse mens ziet hetgeen je overkomt meer als te beïnvloeden. Je kan wat je overkomt een beetje regelen, een beetje sturen, uitstellen, het is maakbaar.
Men daagt het lot uit door onverantwoord gevaarlijk gedrag. Men tart het lot.
Maar je zeilboot Titanic II noemen ....
zaterdag 3 september 2011
Istanbul 109de
In de media worden we tegenwoordig dagelijks geconfronteerd, ja je kan bijna wel zeggen doodgegooid, met uitslagen van allerhande onderzoek. En aangezien volgens mij het niveau van heel veel perspublicaties discutabel is en bv. bronnen nauwelijks gecheckt lijken te worden kan men heel vaak het waarheidsgehalte van de uitslagen in twijfel trekken of niet goed beoordelen.
Een sprekende kop boven een artikel, die absoluut de lading niet dekt, wordt zeker niet geschuwd. En voor de lezer en kijker wordt het dan wel heel moeilijk waarde aan bepaalde berichten te hechten. De uitslagen worden dan ook gezien als triviaal, programma- of artikelvullend. Er wordt weinig aandacht aan besteed. Men hoort het niet, men herinnert het zich nauwelijks. De kop of de slogan blijft wel hangen en die gebruikt men dan in een ongenuanceerde discussie als het onderwerp ergens ter sprake komt.
Als er zo oppervlakkig met onderzoek wordt omgegaan is het niet eenvoudig de zaken op hun merites te beoordelen. Er zijn tientallen verschillende soorten onderzoek door commissies, door buurtverenigingen, door onderzoeksbureaus, door instellingen, door de kerk, door de dorpsvoetbalclub, door ministeries, door universiteiten met allemaal verschillende opdrachtgevers en belanghebbenden.
Van heel veel van die onderzoeken zijn de bevindingen interessant om te lezen maar de relevantie is niet altijd even duidelijk.
In tijden van crisis en bezuinigingen wordt er vaak neerbuigend over bepaalde vormen van wetenschappelijk en dus gesubsidieerd onderzoek gedaan. Geldverspilling, onzin, dat geloof je toch niet, dat wist mijn kleine zussie ook al. En dat is denk ik over het algemeen niet terecht omdat al die deelonderzoekjes bijdragen aan het beter leren begrijpen van onze samenleving, van onze denkwereld en we vormen er onze visie op de toekomst mee. Beleid op alle niveaus wordt er op gebaseerd.
En natuurlijk is iedereen wel eens kritisch en sceptisch.
Maar bv. weten dat een toetsenbord van een laptop of een computer in een internetcafé smeriger is dan een toiletbril lijkt me wetenswaard. Je handen wassen na gebruik is in beide gevallen aan te raden.
Ook is het echt niet verkeerd om te weten dat het grillen of roosteren van vlees of vis op de mangal of barbecue meer kankerverwekkende risico's met zich brengt dan bakken in een pan of grillen in de oven.
Soms zijn uitslagen van onderzoeken echter heel verwarrend als de inzichten snel veranderen en nieuwe onderzoeksgegevens tot nieuwe conclusies leiden.
Een mooi voorbeeld daarvan is het gebruik van aspirine.
Achtereenvolgens bleek het geneesmiddel als pijnstiller of koortsverlagend middel waar het aanvankelijk voor bedoeld was ook de kans op trombose en hartinfarct te verminderen, de levensduur te verlengen, miskramen te kunnen voorkomen, de kans op alvleesklierkanker, slokdarmkanker en kanker aan het darmstelsel te kunnen verkleinen.
Ook zou het misschien Alzheimer kunnen voorkomen. En dat blijkt onlangs weer in twijfel getrokken te zijn. Terwijl ik daar mijn hoop op gevestigd had. Samen met een onderzoek in Engeland dat concludeerde dat het gebruik van omega-3, visolie, samen met alcohol de botten van ouderen zou verstevigen en de kans op botbreuken zou verkleinen.
De "Economist Intelligence Unit" is denk ik wereldwijd het beroemdste onderzoeks- en adviesbureau dat regeringen, ministeries, landen en bedrijven voorziet van analyses betreffende economie, industrie, risico's en vooruitzichten.
Jaarlijks publiceren ze ook een lijst over de leefbaarheid in de grootste steden van de wereld. Levensomstandigheden, politieke en sociale stabiliteit, criminaliteitscijfers, milieu, gezondheidszorg en culturele activiteiten bepalen de stand. In een artikeltje van honderd woorden werd dat vermeld in dagblad Radikal zonder er verder op in te gaan.
Op de lijst van 140 wereldsteden neemt Istanbul de 109de plaats in. Ja en?
Een sprekende kop boven een artikel, die absoluut de lading niet dekt, wordt zeker niet geschuwd. En voor de lezer en kijker wordt het dan wel heel moeilijk waarde aan bepaalde berichten te hechten. De uitslagen worden dan ook gezien als triviaal, programma- of artikelvullend. Er wordt weinig aandacht aan besteed. Men hoort het niet, men herinnert het zich nauwelijks. De kop of de slogan blijft wel hangen en die gebruikt men dan in een ongenuanceerde discussie als het onderwerp ergens ter sprake komt.
Als er zo oppervlakkig met onderzoek wordt omgegaan is het niet eenvoudig de zaken op hun merites te beoordelen. Er zijn tientallen verschillende soorten onderzoek door commissies, door buurtverenigingen, door onderzoeksbureaus, door instellingen, door de kerk, door de dorpsvoetbalclub, door ministeries, door universiteiten met allemaal verschillende opdrachtgevers en belanghebbenden.
Van heel veel van die onderzoeken zijn de bevindingen interessant om te lezen maar de relevantie is niet altijd even duidelijk.
In tijden van crisis en bezuinigingen wordt er vaak neerbuigend over bepaalde vormen van wetenschappelijk en dus gesubsidieerd onderzoek gedaan. Geldverspilling, onzin, dat geloof je toch niet, dat wist mijn kleine zussie ook al. En dat is denk ik over het algemeen niet terecht omdat al die deelonderzoekjes bijdragen aan het beter leren begrijpen van onze samenleving, van onze denkwereld en we vormen er onze visie op de toekomst mee. Beleid op alle niveaus wordt er op gebaseerd.
En natuurlijk is iedereen wel eens kritisch en sceptisch.
Maar bv. weten dat een toetsenbord van een laptop of een computer in een internetcafé smeriger is dan een toiletbril lijkt me wetenswaard. Je handen wassen na gebruik is in beide gevallen aan te raden.
Ook is het echt niet verkeerd om te weten dat het grillen of roosteren van vlees of vis op de mangal of barbecue meer kankerverwekkende risico's met zich brengt dan bakken in een pan of grillen in de oven.
Soms zijn uitslagen van onderzoeken echter heel verwarrend als de inzichten snel veranderen en nieuwe onderzoeksgegevens tot nieuwe conclusies leiden.
Een mooi voorbeeld daarvan is het gebruik van aspirine.
Achtereenvolgens bleek het geneesmiddel als pijnstiller of koortsverlagend middel waar het aanvankelijk voor bedoeld was ook de kans op trombose en hartinfarct te verminderen, de levensduur te verlengen, miskramen te kunnen voorkomen, de kans op alvleesklierkanker, slokdarmkanker en kanker aan het darmstelsel te kunnen verkleinen.
Ook zou het misschien Alzheimer kunnen voorkomen. En dat blijkt onlangs weer in twijfel getrokken te zijn. Terwijl ik daar mijn hoop op gevestigd had. Samen met een onderzoek in Engeland dat concludeerde dat het gebruik van omega-3, visolie, samen met alcohol de botten van ouderen zou verstevigen en de kans op botbreuken zou verkleinen.
De "Economist Intelligence Unit" is denk ik wereldwijd het beroemdste onderzoeks- en adviesbureau dat regeringen, ministeries, landen en bedrijven voorziet van analyses betreffende economie, industrie, risico's en vooruitzichten.
Jaarlijks publiceren ze ook een lijst over de leefbaarheid in de grootste steden van de wereld. Levensomstandigheden, politieke en sociale stabiliteit, criminaliteitscijfers, milieu, gezondheidszorg en culturele activiteiten bepalen de stand. In een artikeltje van honderd woorden werd dat vermeld in dagblad Radikal zonder er verder op in te gaan.
Op de lijst van 140 wereldsteden neemt Istanbul de 109de plaats in. Ja en?
Abonneren op:
Posts (Atom)