Net als in heel veel andere landen is er in Turkije door de overheid een behoorlijke strijd geleverd om een rookverbod in te stellen. Al jaren geleden zijn de eerste pogingen gedaan en in 2008 kwam er een rookverbod in openbare ruimtes als veerboot, taxi, winkelgalerij en stadions.
Het jaar daarop uitgebreid met café's, ziekenhuizen, restaurants, hotels, andere uitgaansgelegenheden, openbare gebouwen, openbaar vervoer en werkplekken.
Er is heel veel tegen geprotesteerd maar de regering heeft doorgezet en zo langzamerhand begint men er een beetje aan te wennen. De inhoud van de protesten was ongeveer hetzelfde als in andere landen: werkgelegenheid, omzetderving, afbreuk aan tradities etc.
De traditie van mannen die zich in het theehuis verzamelen om tavla (backgammon) of okey (rummikub) te spelen, thee te drinken en te roddelen onder het genot van Turkse sigaretten heeft het vooral op het platteland tamelijk moeilijk (gehad).
Het verbod wordt nog behoorlijk veel genegeerd. Vooral in restaurants wordt nog vaak gerookt. Restauranthouders durven er vaak geen opmerking over te maken uit angst voor het verlies van klandizie.
Overtreding kan bestraft worden met een boete van 69 TL voor de roker en een boete van minimaal 560 tot maximaal 5600 TL voor de uitbater. Alleen in Ankara werd de eerste 8 maanden van 2011 al meer dan 2 miljoen TL boete opgelegd.
In veel steden zijn dagelijks controleteams op pad en in grotere steden werd ook een kliklijn ingesteld zodat overtredingen gemeld konden worden en het team meteen actie kon ondernemen. Er wordt wel verteld dat veel restauranthouders er gebruik van maken om anoniem hun collega-restauranthouder aan te geven.
Van de mannen in Turkije rookt 60 tot 65%. En het aantal gevallen van longkanker ligt daardoor vanzelfsprekend heel hoog. Overheid, gezondheidsinstanties en andere organisaties zijn allerlei campagnes gestart om mensen te helpen bij het stoppen met roken.
Een opmerkelijke actie vond ik die van de Kamer voor het midden- en kleinbedrijf en restauranthouders in Sakarya om de naam van de alom bekende "sigara böreği", sigaretten hapje, te willen veranderen.
Sigara böreği is een eenvoudig hartig deeggerecht. Reepjes bladerdeeg worden gevuld met een mengsel van kaas, peterselie, soms een beetje ei en gemalen rode peper, opgerold en daarna gebakken in de olie.
Dr. Pinar Pazarli van de universiteit van Sakarya die zich met de problematiek rond het roken bezighoudt, noemde het niet verstandig om kinderen, die over het algemeen dol zijn op dit hapje, op deze manier nieuwsgierig te maken naar een echte sigaret. Ook chocolade- en kauwgomsigaretten geven kinderen verkeerde impulsen.
Van kinderen in de leeftijd van 7 tot 12 jaar schijnt 11% regelmatig te roken.
Zelf heb ik bij het eten van sigara böreği nooit aan een sigaret gedacht. Het heeft meer weg van een dikke sigaar met een formaat dat lijkt op een Vietnamese loempia.
In Sakarya wordt mensen gevraagd een andere naam voor het gerecht te verzinnen en die bij de commissie aan te melden. Zelf zou ik eerder denken aan een andere vorm van het gerecht. Die naam verandert in het dagelijks gebruik waarschijnlijk niet.
Zoals het gebroken geweertje o.a. het symbool werd voor geweldloosheid zou een, voor het bakken geknakte of dubbelgevouwen, "sigara böreği" misschien een gerecht tegen het roken kunnen worden.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten