Teruggave

Erdoğan claimt dat er aan Turkije sinds zijn regering aan de macht kwam in 2002 al meer dan 4000 ooit uit het land gesmokkelde kunstvoorwerpen door verschillende landen zijn teruggegeven.

Erdoğan deed de afgelopen dagen weer veel van zich spreken. Hij had het weer over Israël en de onmogelijkheid de betrekkingen tussen de twee landen te normaliseren zolang er door Israël geen verontschuldigingen voor het geweld tegenover de humanitaire boottocht naar Gaza, waarbij negen Turken het leven lieten, worden aangeboden. Ook verwacht hij financiële compensatie van de nabestaanden. Bovendien eist hij dat Israël de blokkade van de Gazastrook opheft.
Ook sprak Erdoğan over mogelijke en misschien al plaatsvindende gezamenlijke acties met Iran tegen de PKK in Noord-Irak. Dreigende taal.

Prettiger vond ik dan zijn verklaring die hij aflegde nadat het Boston Museum of Fine Arts het bovenstuk van een Herculesbeeld dat 30 jaar geleden gestolen was bij een opgraving in Perge had teruggegeven. Het onderstuk was nog in het museum van Antalya en het 2000 jaar oude beeld kan nu weer een geheel worden.
Meer dan twintig jaar is er over de teruggave onderhandeld maar eindelijk bracht Erdoğan het bovenstuk nu zelf mee naar huis. Ik heb niet gezien hoe hij de vliegtuigtrap afkwam in Turkije maar voor het loodzware marmeren beeld moet hij vast een heel stevige koffer hebben gehad.
Er wordt door de Turkse overheid met een flink aantal landen onderhandeld over de teruggave van duizenden ontvreemde archeologische voorwerpen. Voor Bodrum is het van belang de teruggave te bewerkstelligen van delen van het mausoleum van Halicarnassus (Bodrum). Een van de zeven wereldwonderen uit de klassieke oudheid. Het museum doet een beetje kaal en magertjes aan met enkele voorwerpen en foto's van de verdwenen kunstvoorwerpen.
Mausollos was gouverneur van Caria en overleed in 353 v.Chr., waarna er een gigantisch groot grafbouwwerk werd opgericht. Later noemde men die graven mausoleum naar zijn naam. Bovenop het grote rechthoekig gevormde gebouw dat uiteraard van veel pracht en praal was voorzien stond een strijdwagen waarin Mausollos samen met zijn vrouw Artemisia stond afgebeeld.
Rond 1400 moet er van het bouwwerk na enkele aardbevingen niet veel meer over geweest zijn. Stenen en marmer werden gebruikt bij de versteviging van het kruisvaarders kasteel en enkele voorwerpen kwamen daar ook terecht.
In de vijftiger jaren van de 19e eeuw heeft de Engelse archeoloog Sir Charles Newton de vindplaats weer ontdekt. En hij heeft delen van de strijdwagen samen met beelden en enkele reliëfs over laten brengen naar Engeland. Daar werden ze en worden ze in het British Museum in Londen tentoongesteld.
De Turkse overheid probeert deze artefacten weer terug te krijgen. Veel schot schijnt er momenteel niet in de zaak te zitten. Ook de burgemeester van Bodrum zou graag zien dat de voorwerpen uit het British Museum weer in Bodrum in het mausoleum tentoongesteld zullen kunnen worden.
Om alle ontvreemde Turkse schatten weer naar het land terug te krijgen moet er nog heel veel gebeuren. Maar misschien is het een idee dat Erdoğan van iedere buitenlandse reis die hij maakt een koffer met eigendommen mee terugbrengt.