Handel

Op alle markten en in heel veel winkels  worden namaakartikelen verkocht. Vooral dure kleding, luxe artikelen, sigaretten en sterke drank staan in de belangstelling van Turkse 'zakenlui'.
Op de markt koop je voor 5 lira een Ray Ban en een Rolex horloge voor eenzelfde bedrag. Ook alle andere bekende zonnebrillen zoals Chanel, Chrome Hearts, Bvlgari, Oakley en horloges zoals Tag Heuer, Cartier, Longines, Breitling zijn er volop voorradig. Alle merkkledingartikelen worden open en bloot geëtaleerd. Alles is te koop.
En als je grotere aantallen koopt, zijn de prijzen nog aantrekkelijker.
Ook voor de dames is er voldoende keus. Bij hen doen de verzorgingsartikelen, crèmes en parfums het erg goed. Alle merken te verkrijgen.
Onlangs werden in Istanbul een aantal containers met handtassen in beslag genomen. De laatste modellen van Gucci, Louis Vuitton en Prada, tienduizenden tassen.
Er wordt door douane en politie wel tegen opgetreden, vanwege internationale afspraken, maar dat lijkt op incidentele basis te gebeuren. Er lijkt geen sprake van een streng opsporingsbeleid. Veel straathandel zou verdwijnen en veel verkopers zouden zonder werk zijn. Af en toe wordt er weleens iemand bekeurd, maar veel afschrikwekkende werking gaat hier beslist niet vanuit. En niemand schijnt het ook erg te vinden of heeft er morele problemen mee.
Een onderwerp dat hierbij aansluit is de namaak van sterke drank. Ook dat is een gewild artikel bij deze vorm van handel.
Door velen wordt de oorzaak gezocht in de gigantisch hoge accijns die er op alcoholhoudende dranken geheven wordt. Drank is in Turkije de afgelopen 5 jaar ongeveer 100% duurder geworden. En dat vooral door accijnsverhogingen. De regering verdedigt zich met de stelling dat dit als ontmoedigingsbeleid voor de jeugd gezien moet worden. Maar uit het verleden is overduidelijk gebleken dat het zo niet werkt. Als de benzine duurder wordt gaan mensen echt niet minder rijden. Als sigaretten duurder worden gaan mensen niet minder roken. En met drank is het precies hetzelfde.

Met namaakdrank wordt op grote schaal belasting ontdoken. Drank wordt nagemaakt, door fabrieken illegaal verhandeld of het wordt gestolen. Vooral in de toeristenbranche, in de toeristengebieden langs de kust wordt zeer veel van deze illegale drank geschonken in uitgaansgelegenheden, hotels en restaurants. De Turkse Federatie voor Sterke Dranken schat dat 70% van de daar verkochte drank weleens illegaal zou kunnen zijn.
De drank wordt over het algemeen goed nagemaakt. De juiste fles, de juiste smaak, de juiste verpakking, de juiste sluiting en zo te zien de juiste banderol.

Voor alle genoemde namaakhandel geldt dat er sprake is van ordinaire diefstal. De niet betaalde accijnzen moet de staat op andere manieren binnen zien te krijgen.
Maar voor zover het drank betreft is dit niet het enige probleem. De meeste nagemaakte drank kan dan wel geen kwaad wat betreft de gezondheid, maar in sommige gevallen wordt methylalcohol gebruikt met soms dodelijke gevolgen. Dit voorjaar werden al meer dan tien mensen daar het slachtoffer van, waaronder drie toeristen. En dat is slecht voor de toeristenbranche. Daarom wordt hier strenger tegen opgetreden. De goedkope namaakartikelen oefenen juist aantrekkingskracht uit op toeristen en laat men ongemoeid.

Met 100 lira ging ik naar de markt om me in het nieuw, het namaak dus, te steken. Sportschoenen van Adidas, sokken van Hugo Boss, ondergoed van Ed Hardy, een Armani spijkerbroek, een T-shirt van Diesel, een horloge van Seiko, een zonnebril van Puma en een cap van Nike. En nog geld over voor een biertje.
Ik was weer het mannetje.