Door mijn werk maakte ik in Nederland ooit kennis met de familie K. die oorspronkelijk uit Turkije kwam. Op een gegeven moment ben ik hen uit het oog verloren. Een oud collega, met wie ik incidenteel nog wel eens berichten wissel, heeft altijd contact met de familie gehouden en hij vertelde me de laatste gebeurtenissen.
Hun families kwamen uit een van de oostelijke provincies van Turkije. Het waren grote welgestelde families en ze bezaten veel landerijen, huizen en andere bezittingen. Ze behoorden tot een van de minderheidsgroepen.
In het begin van de twintigste eeuw werden al hun eigendommen van staatswege geconfisceerd. Hun woning mochten ze aanvankelijk nog houden. Ze hadden zich "vrijwillig" tot de Islam moeten bekeren om verdere repercussies te voorkomen. Maar ondanks hun bekering werden ze samen met duizenden anderen in 1915 "verplaatst". Op transport gesteld, gedeporteerd. Ze maakten een tocht, voornamelijk te voet, van honderden kilometers. Er vielen duizenden slachtoffers. Slechts weinigen brachten het er levend vanaf.
De tocht ging richting het zuiden en er werd gemompeld dat men via Antalya naar Cyprus zou oversteken. Zo ver kwam het niet. Na weken van ontberingen kwam de tocht tot een eind en de overlevenden vonden ergens in de buurt van Antalya een onderkomen. Hun enige bezittingen waren de vodden die ze aan hun lijf hadden.
Het leven kwam in rustiger vaarwater en in 1929 werden Akay en Zerdali geboren. Ze woonden dichtbij elkaar in de kleine gemeenschap. Ze speelden samen en gingen samen naar school als de mogelijkheid zich voordeed. En , niet verwonderlijk, ze trouwden met elkaar. Maar echt met rust gelaten werden ze niet. In de dertiger jaren moesten ze vanwege de politiek van turcificatie hun namen zelfs veranderen. Dat was de grootste vernedering die Akay zich maar in kon denken en hij besloot het land te verlaten zodra de mogelijkheid zich voor zou doen. En hij zwoor dan nooit meer terug te zullen komen.
Die kans kwam in 1960 toen de eerste Turkse arbeiders naar Duitsland gingen. Hoe hij het voor elkaar heeft gekregen is niet bekend maar hij vertrok en liet zijn vrouw en kinderen achter. Maar Duitsland beviel hem niet echt en hij trok verder naar Nederland.
Na enkele jaren slaagde hij er in zijn vrouw en kinderen over te laten komen. Akay was succesvol en hij opende een restaurant in G.
Maar op een gegeven moment begon het bij de kinderen te knagen. Ze wilden terug naar Turkije. En toen ze wat ouder waren gingen ze regelmatig op vakantie naar hun geboorteland. Ze hadden een dubbele nationaliteit dus dat was eenvoudig. Het kwam zo ver dat de ze verhuisden en zich weer in Turkije vestigden. Vader en moeder bleven achter. De kinderen kwamen nog wel op bezoek en ze probeerden hun ouders die op leeftijd begonnen te raken over te halen ook naar Turkije terug te komen.
Moeder had er wel oren naar maar vader weigerde pertinent. De vernedering was te groot geweest en hij zou nooit meer teruggaan. Moeder was solidair.
Op 81 jarige leeftijd overleed vader in het ziekenhuis. Op zijn sterfbed verbood hij zijn oudste zoon hem naar Turkije te laten vervoeren. Hij werd begraven in A.
Moeder wist op een gegeven moment niet beter te doen dan terug te keren. Ze begreep niet waar het gevoel vandaan kwam maar ze moest.
Bezittingen werden van de hand gedaan. Enkele dozen met prullen en fotoboeken en kleding werden op transport gezet. Moeder werd door haar kinderen opgehaald. Ze kwam bij haar dochter in huis waar een kamer voor haar was ingericht. Na een welkom door kleinkinderen en anderen ging ze moe naar bed. Ze was gelukkig.
De volgende morgen vroeg werd ze gevonden. Ze zat op een bank in de tuin met een glimlach op haar gezicht. Ze ademde niet meer.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten