Koningin Beatrix in Turkije

Dit verhaal is al een dag of tien voor het bezoek van Hare Majesteit Beatrix koningin der Nederlanden van 13 tot 15 juni 2012 aan Turkije geschreven.

Net zoals alle andere landen van de wereld onderhoudt Nederland diplomatieke en handelsbetrekkingen met honderden andere vreemde mogendheden. En het zelfde geldt uiteraard voor Turkije. Daardoor is er telkens wel weer een gelegenheid om het bestaan van zulke contacten tussen allerlei landen te vieren. Soms bij verjaardagen of herdenkingen van overeenkomsten, soms bij staatsbezoeken van het staatshoofd elders, soms bij bezoeken van buitenlandse handelsmissies. Banden worden aangehaald, verdragen worden getekend, economische contracten worden afgesloten, er wordt een vorkje geprikt en wat dies meer zij.
Dit jaar is er weer zo'n speciale viering. De verjaardag van 400 jaar diplomatieke betrekkingen tussen Nederland en Turkije. OK, Nederland was 400 jaar geleden Nederland nog niet en ook Turkije bestond niet zoals heden ten dage. Maar toch! Gevierd zal er worden.
En trouwens vriendschappelijke betrekkingen tussen twee landen en volken kunnen alleen maar goed zijn.
Bij dergelijke vieringen wordt uiteraard de hele santenkraam te voorschijn gehaald en beide landen doen hun uiterste best om zo goed mogelijk voor het voetlicht te treden. En daarbij behoren staatsbezoeken, culturele uitwisselingsprogramma's, economische banden, studentenbezoek, publicaties, studies, kunst en cultuur, ministeriele uitstapjes, website, speciaal voor de gelegenheid uitgegeven tijdschriften en boeken en wat al niet meer.
Ik zou me voor kunnen stellen dat diplomatieke diensten, consulaten en ambassades na 400 jaar toch voldoende vaardigheden en administratieve mogelijkheden ontwikkeld zouden hebben om juist in het geval van zo'n feestelijke gebeurtenis de uitwisseling van personen gladjes te kunnen laten verlopen. Maar toch niet.
Op 15 mei kwam de zeer bekende Turkse zanger Arif Sağ naar Nederland om in het kader van de viering een optreden te verzorgen. Enkele dagen daarvoor was hij ook al even geweest voor een repetitie en had daarbij op het vliegveld de gebruikelijke douaneprocedure doorlopen. Bij zijn tweede bezoek duurde deze procedure en ondervraging zo lang dat Sağ besloot, heel kwaad, om dan maar geen toegang meer tot Nederland te willen krijgen. En hij nam het eerste het beste vliegtuig terug naar Turkije.
Ik zou me voor kunnen stellen dat uitgenodigde bezoekers in deze omstandigheden een soort accreditatie zouden krijgen of geloofsbrieven mogen overhandigen of van een passe-partout zouden worden voorzien zodat ze ongehinderd hun bezoek of missie zouden kunnen afleggen. Maar ja, 400 jaar is eigenlijk maar een beperkte periode om te leren hoe je dit soort dingen zonder problemen kan laten verlopen.
De Nederlandse douanebeambte heeft waarschijnlijk volgens de regels gehandeld. Van een speciaal bezoek wist hij niets. Echt voorbereid leek men dus niet.

Begin april 2012 was president Abdullah Gül van Turkije enkele dagen op staatsbezoek in Nederland geweest. Concerten bijgewoond, een staatsbanket opgeluisterd, audientie verleend, museumbezoek afgelegd, naar de Keukenhof geweest etc.
En zoals gebruikelijk wordt een dergelijk bezoek van een staatshoofd korte tijd later met een tegenbezoek gewaardeerd. Koningin Beatrix zou dit staatsbezoek met een soort vriendschappelijk bezoek beantwoorden.

Op 13 juni 2012 kwam Hare Majesteit met haar gevolg, waarin zich ook minister van buitenlandse zaken Uri Rosenthal bevond, aan op het vliegveld van Ankara. Aangezien dit bezoek geen staatsbezoek betrof was de ontvangst iets minder ceremonieel dan in andere gevallen.
Beatrix werd vanuit het vliegtuig naar de douane begeleidt. De dienstdoende douanebeambte vroeg om haar paspoort. Het was min of meer een normaal bezoek en Beatrix had er op gerekend want ze haalde het document zonder aarzelen uit haar handtas.
"Mevrouw," zei de man, "wilt u zo vriendelijk zijn eerst even een visum te kopen?"
"Uri," zei Beatrix, "daar had ik nou niet op gerekend. Heb jij even een paar euries voor me?"

Iets voorbij de paspoortcontrole stond president Gül, die een glimlach niet kon onderdrukken.