vrijdag 22 juli 2011

Vreemde vogels

Op de nok van het schuurtje achter in de tuin landde een mooie grote vogel. Nieuwsgierig keek hij naar me. Eerst dacht ik dat het een mij onbekende Turkse vogel was. Leuk! Het beest had een opvallend witte borst. Toen ik goed keek, zag ik dat het een kraai was. Maar geen gewone kraai! Nee, een gewone kraai met een witte bef.
Merels met witte veren in hun vleugels of op hun kop had ik vaker gezien. Maar een kraai met witte veren kon ik me niet herinneren.
Een witte raaf. Ja, die kende ik wel. Maar dan alleen in het gezegde: Hij is de witte raaf van de familie. Hij is de enige die door de beugel kan.
Afwijkend voorkomen, afwijkend gedrag kan in de dierenwereld behoorlijk gevaarlijk zijn. Witte raven schijnen incidenteel voor te komen. Ze worden eerder door hun vijanden opgemerkt en lopen daardoor meer gevaar. Ze hebben sowieso al meer problemen met overleven omdat ze niet alleen een pigmentafwijking hebben waardoor hun veren wit zijn, maar er ontbreken ook pigmentlagen in de ogen waardoor ze minder goed kunnen zien.
Een mutatie in de pigmentvorming die dit veroorzaakt wordt albinisme genoemd. Albino's komen in de dierenwereld geregeld voor bij konijnen, ratten, merels en fretten. En incidenteel ook bij pinguïns, apen en andere diersoorten.
In veel gevallen beperkt het zich tot oogaandoeningen maar soms is het pigment ook uit haar en huid verdwenen.

In de dierenwereld heb je weinig kans om te overleven als je erg veel van de norm afwijkt. Je bent kwetsbaar. Je wordt als eerste waargenomen en er zijn er maar enkelen die zich dat kunnen veroorloven. Opgaan in de omgeving is daarom een van de effectiefste middelen om opvallen te voorkomen.
Een wit konijn in een open grasvlakte zal als eerste door een roofvogel opgemerkt worden met alle gevolgen van dien. Het zelfde geldt voor een bruin konijn in een sneeuwvlakte.
Dieren proberen zich dus op verschillende manieren onzichtbaar te maken. Ze passen zich op verschillende manieren aan hun omgeving aan; door camouflage, door zich bepaalde delen van de dag rustig te houden, of door mimicry, je anders voordoen dan je in werkelijkheid bent.
Allemaal met maar een doel: Niet opvallen. Uiteraard gebeurt dit niet bewust en maken zowel prooi als jager gebruik van deze middelen.
Een afwijkend uiterlijk kan dus extreme gevolgen hebben. Dieren worden tentoongesteld. Een witte kraai wordt de kolonie uitgejaagd of gedood, een wit konijn sneuvelt als eerste. En bij mensen? Ook mensen met afwijkingen werden tentoongesteld. Siamese tweelingen, de vrouw met de baard, de olifantsman en anderen werden tegen betaling getoond aan het publiek. Een albino is in sommige delen van Afrika het leven niet zeker.


Die kraaien in die broedkolonie joegen de witte kraai weg. Een witte kraai met witte nakomelingen vestigt de aandacht op de kolonie. En dat zou ook het voortbestaan van de kolonie en eventueel de soort in gevaar kunnen brengen. Er worden dan op zuiver instinctieve gronden grove maatregelen getroffen. En deze witte kraai heeft geen idee hoe hij zich onzichtbaar voor zijn omgeving moet maken. Onmogelijk.
Zit dat instinctieve, dat biologische nou nog steeds zo diep in de mens verankerd dat angst voor het andere onze hele samenleving moet ontwrichten?
Of, als al die moslims, negers, chinezen, homo's, joden, gehandicapten in de westerse wereld nou eens wat meer aandacht aan hun camouflage zouden besteden. Dan zou ....

1 opmerking: