Probleemoplossend

Tot de grote groente-exporteurs van de wereld behoren Mexico, China, Spanje en de Verenigde Staten. Maar de allergrootste groenteboer die er bestaat is al jarenlang Nederland.
Volgens het Productschap Tuinbouw voerde Nederland in 2010 meer dan 4,6 miljard kilo groenten uit ter waarde van ruim 4,2 miljard euro.
De meest geëxporteerde groenten zijn uien (1,4 miljard kilo), tomaten (0,9 miljard kilo) en daarna komen paprika's en komkommers.

Turkije heeft zich de afgelopen vijfentwintig tot dertig jaar ontwikkeld van een agrarische samenleving tot een geïndustrialiseerde/technologische. De economische vooruitgang is in een stroomversnelling gekomen en de plaats op de wereldranglijst van grootste economieën is met tientallen plaatsen verbeterd. Helaas is die verbetering niet iedereen ten goede gekomen. En daar ligt volgens mij een van de oorzaken van de huidige problemen in het land.
Van de 1000 grootste Turkse bedrijven zijn er geloof ik maar 3 in het oosten van het land gevestigd. Sommige analisten beweren dat 20% of meer van de bevolking onder de armoede grens leeft. Het gemiddeld aantal jaren onderwijs ligt tussen de zes en zeven jaar. Het westen van het land is veel welvarender dan het oosten.
Turkije is veranderd van een agrarische samenleving naar een diensten- en industriële maatschappij. En volgens veel economen en analisten zouden er grote structurele veranderingen en een nieuw belastingsysteem nodig zijn om een verdere economische groei te realiseren.
En het zal verre van eenvoudig en wellicht zelfs onmogelijk zijn om de technologische ontwikkeling van de landen in Azië bij te houden en om ook nog eens met ze te kunnen concurreren.
Op het gebied van de voedsel voorziening is Turkije altijd selfsupporting geweest. Er werd voldoende voedsel geproduceerd in de land- en tuinbouw en de veeteelt om de eigen bevolking te bedienen. Maar een probleem is nu dat het bevolkingsaantal nog steeds groeit en de land- en tuinbouw door de kleinschaligheid en verwaarlozing van landbouwgronden en onvoldoende gebruikmaking van bevloeiing problemen krijgt met dat selfsupporting zijn. En het gevolg daarvan is dat steeds meer producten geïmporteerd moeten worden.
Een uitgebreide hervorming van het landbouwbeleid lijkt noodzakelijk. Er zijn jonge arbeidskrachten genoeg, de gemiddelde leeftijd van de bevolking ligt onder de 30 jaar, er is voldoende areaal, er is genoeg zon, er is voldoende (ontzilt zee-) water voor bevloeiing voor handen, er zijn voldoende (buitenlandse) investeerders, er zijn 99 vliegvelden in gebruik en er is een afzetmarkt van 7 miljard consumenten. Voldoende mogelijkheden om de armere delen van het land wat meer welvaart te verschaffen.
Afgelopen vrijdag was ik op de groente- en fruitmarkt markt. Dertig of veertig kramen vol kleurige, geurende, verse producten. Eerst een rondje maken. Kijken wat er allemaal is. Men heeft zo zijn voorkeur, hier koopt men dit en daar koopt men dat. En na een half uurtje, een twintigtal lira's lichter maar met twee volle grote tassen keerde ik terug naar huis.
En na afloop van mijn marktbezoek was het me weer absoluut duidelijk. Nederland mag dan de grootste groenteboer van de wereld zijn, maar de tomaten, paprika's en komkommers van de Turkse groenteboer zijn wel veel lekkerder.