Beeldenstorm

In 2008 werd er op een kleine hoogte bij Kars, 40 km van de Armeense grens een 30 meter hoog betonnen beeld opgericht.
Twee gedeeltelijk aan elkaar vastzittende mensfiguren die volgens de kunstenaar, Mehmet Aksoy, moesten uitbeelden dat een persoon pas weer één is, als die twee delen weer volkomen verenigd zijn. Met de steun van de burgemeester van Kars werd de kolos gebouwd.
Het beeld zou ook de betekenis in zich hebben dat de banden tussen Armenië en Turkije weer aangehaald dienden te worden. Ook moest het de vriendschap (tussen de twee landen) verbeelden. En daarnaast droeg het ook nog eens een diepe anti-oorlog boodschap in zich.

In januari 2011 ontstond er grote onenigheid, een rel, over de aanwezigheid van het beeld toen minister-president Erdoğan het een monstruositeit noemde. Hij meende dat het onjuist was een dergelijk beeld te plaatsen naast de graftombe van de moslimgeleerde Hasan Harakani. En hij sprak de hoop uit dat het beeld snel afgebroken zou worden.
Volgens de nieuwe burgemeester van Kars was die beslissing al genomen door een commissie van het Ministerie voor Cultuur en Toerisme voordat Erdoğan zijn uitlatingen deed.
De commissie had dit besluit genomen op grond van het feit dat het beeld illegaal geplaatst zou zijn en dan ook nog in een beschermd gebied.
Alleen moest de gemeenteraad nog met dit besluit instemmen.
De beeldhouwer gaat ervan uit dat politieke strubbelingen eraan ten grondslag liggen. De oude burgemeester was overgelopen van de AKP naar de CHP, waarna een nieuwe burgemeester benoemd was. Hij vergeleek de eventuele afbraak met dat wat de Taliban in Afghanistan deden met de boeddhistische beelden.
Hij beweerde wel degelijk toestemming verkregen te hebben van de Anıtlar Yüksek Kurulu (de Hoge Raad voor Monumenten) om het beeld daar te plaatsen.
Eind april 2011 werd met de afbraak begonnen, die snel voltooid was.
Ik vond het beeld absoluut niet mooi. Op dat moment was het nog niet geheel voltooid omdat de werkzaamheden in afwachting van het besluit al een tijdje stillagen, maar ik zou het ook niet mooi hebben gevonden als het af was. Maar de betekenis van het beeld was een andere zaak en beelden afbreken doet men eigenlijk niet.
Maar ja, illegaal geplaatst, geen toestemming, tegen de wet die we toch ook willen handhaven.

Op een veld buiten Artvin, een stad in het oostelijk Zwarte Zeegebied dichtbij Georgië wordt op dit moment het grootste Atatürk standbeeld van Turkije gebouwd. Het wordt een 22 meter hoog beeld met een gewicht van 60 ton met een afwerkinglaag van 12 ton koper. De voorbereidende constructie is al geplaatst en met de afwerking is men gestart.
Het grondstuk waarop het beeld staat is ruim 7000 m2 groot en er zullen kinderspeelplaatsen, eethuisjes en schietbanen gebouwd worden. Het beeld en de inrichting van het terrein moet op 7 maart (een belangrijke datum voor allerlei gebeurtenissen uit de Turkse geschiedenis) 2012 voltooid zijn.
Het beeld is een gigantische uitvergroting van Atatürk zoals hij op de beroemde foto van Kocatepe te zien is. Materiaalkosten 4 miljoen TL.

Waarom moest er weer beeld van Atatürk bij komen? En waarom zo groot? Staan erg nog niet genoeg? Atatürk was beslist een groot staatsman. Maar zo groot?
Ik hoop voor de initiatiefnemers dat alle vergunningen in orde zijn. Anders moet het over enige tijd weer afgebroken worden.
Wat? Een beeld van Atatürk afbreken?