Een nieuwe jurk

In Istanbul kom je tegenwoordig steeds meer vrouwen tegen gekleed in lichaamsbedekkende kleding. Ieder jaar zie je meer meisjes en vrouwen met hoofddoeken. Vrouwen in abaya en nikab heb ik me laten vertellen. Boerka's heb ik slechts een enkele maal gezien. Vaker zie je de chador.
De laatste keer op Schiphol heb ik er speciaal op gelet. En omdat het op een internationale luchthaven waar het een komen en gaan is van mensen uit alle landen en delen van de wereld zie je mensen in allerlei, voor westerse begrippen, vreemde kleding. Moslima's in jilbaab, khimar, al amira, shayla en hijab. En ook in de straten van de grote steden zie je wel vrouwen in dit soort kleding.
Eigenlijk waren me de exacte verschillen tussen al die kledingstukken nooit zo opgevallen. Ik vind het niet belangrijk of iemand nou islamitische kleding of westerse kleding draagt. Het gaat erom of iets leuk staat. En verder moet iedereen het zelf weten wat hij of zij aan zijn of haar geraamte trekt.
Maar toen enkele jaren geleden de discussie losbarstte over het boerkaverbod wilde ik toch wel graag weten waar men het nu eigenlijk over had.

Boerka: een lichaams- en gezichtsbedekkend kledingstuk uit één stuk dat alleen een gazen opening voor de ogen heeft.
Chador: een gewaad uit één stuk dat het lichaam bedekt maar het gezicht vrij laat.
Khimar: een grote hoofddoek tot op het middel, vastgemaakt onder de kin.
Jilbaab: een lichaamsbedekkende mantel met een voorsluiting die de handen en het hoofd vrij laat.
Hijab: een eenvoudige hoofddoek.
Nikab: een sluier voor het gezicht dat het gebied rond de ogen vrij laat.
Shayla: een lange rechthoekige hoofddoek die om de nek geslagen wordt en en met een speld vastgemaakt wordt.
Al amira: de uit twee delen bestaande hoofdbedekking van een strakke kap en een lossere hoofddoek erover.
Abaya: lichaamsbedekkende bovenkleding waarbij alleen een strookje bij de ogen open is.

Zappend door de honderden kanalen die we hier in Turkije via de schotels de huiskamer binnenkrijgen, kwam ik op een modekanaal terecht. Ik ben niet geïnteresseerd in mode en normaal zou ik dan ook snel verder zoeken. Maar nu zag ik op de catwalk een aantal modellen lopen in islamitische kleding. Wat ik zag waren volledig lichaamsbedekkende kledingstukken, soms gecombineerd met hoofddoeken en handschoenen.
Soms van effen stoffen, en dan meest blauw of zwart, maar soms ook van prachtig gekleurde maar meestal gedekte tinten. Het lijkt me voor een modeontwerper niet eenvoudig om een spectaculaire show voor het voetlicht te brengen. Gebonden aan de sharia en zonder gebruik te mogen maken van heel fel gekleurde of transparante stoffen lijken de mogelijkheden me tamelijk beperkt. En elk jaar een nieuwe zomer- en wintercollectie is, veronderstel ik, helemaal ondoenlijk.
Modeshows met islamitische kleding worden overal gehouden, ook in de grote modecentra als Milaan, Parijs en Madrid. Er zijn zelfs speciale boerka modeshows.

In Afganistan legden een aantal vrouwen na het verdrijven van de Taliban hun boerka af. Maar het laatste jaar begint de invloed van de Taliban weer belangrijk toe te nemen. Veel vrouwen nemen het zekere voor het onzekere en trekken weer een boerka aan.
In de grote steden van Afganistan zoals Kabul en Herat zijn modewinkels waar alleen maar boerka's verkocht worden. De winkels hangen vol met alleen maar de bekende, hemelsblauwgekleurde, rond het gazen gezichtgedeelte enigermate geborduurde, lichaamsbedekkende kleding.

Een vrouw komt in de winkel en de mannelijke verkoper vraagt waarmee hij haar van dienst kan zijn. De klant wil graag een boerka aanschaffen. De verkoper wil een boerka uit het lange rek met identieke blauwe kledingstukken halen.
"Nee, nee," zegt de vrouw, "die daarnaast graag."