Onsterfelijk

In een tijdschrift kwam ik een foto tegen van een hele jonge Zeki Müren. Zonder onderschrift zou ik hem niet eens herkend hebben.
Zeki Müren was een heel beroemde en geliefde Turkse zanger en acteur. Hij werd in 1931 in Bursa geboren en hij stierf in 1996 maar wordt nog steeds door heel veel mensen op handen gedragen. Hij zong zowel Turkse klassieke muziek als hedendaagse liedjes die hij zelf schreef. Ook nu kent nog vrijwel elke Turk zijn naam.
Zijn eerste album verscheen al in 1951 en daarna ging dat zo door tot 1994. Vrijwel elk jaar verscheen er weer een nieuwe plaat. Hij werkte vanaf jonge leeftijd al vast voor de radio en hij werd daardoor ontzettend populair.
Ook speelde hij in een flink aantal speelfilms waarvoor hij vaak zelf de muziek componeerde. Hij schilderde en hij schreef gedichten.
Hij was homoseksueel maar heeft zich daar nooit in het openbaar over uitgelaten. Hij kleedde zich heel vrouwelijk en hij droeg sieraden en make-up. Door hem werden latere homoseksuele artiesten gemakkelijker in Turkije geaccepteerd. Eigenlijk heeft hij veel voor de homo-emancipatie in Turkije betekend.
Hij stierf tijdens een optreden aan een hartverlamming. Maar hij leeft voort in het Zeki Müren Kunstmuseum dat in 2000 in Bodrum geopend is. Veel Turken en toeristen brachten daar al een bezoekje.
Op de hierboven genoemde foto staat hij tussen aan-lijnen-te-drogen-gehangen makrelen, die omgetoverd moeten worden tot "çiroz", terwijl hij daarbij een liedje ten gehore brengt.
Het maken van çiroz is een oude traditionele manier van visverwerking. En heel goed zelf te doen.
Heerlijk, en daar lik je echt je vingers bij af.

Benodigdheden:
Neem 100 kleine makrelen en 350 gram keukenzout.

Doe de makrelen in een vat, ton of grote emmer en strooi het zout eroverheen. Daarna goed mengen. Laat het vervolgens 12 uur zo staan.
Dan de vissen schoonmaken, alleen de ingewanden verwijderen, en heel goed afspoelen. Laat de vissen een tijdje in een zeef uitlekken.
Hang ze met drie of vier bij elkaar aan hun start aan een lijn te drogen in de zon en de wind. Tijdens het drogen tegen eventuele regen beschermen.
Na ongeveer twee weken zijn de visjes geschikt voor consumptie. Ook kunnen de vissen in olie ingelegd worden.
Het meest geschikt is makreel die in april en mei gevangen wordt. De rest van het jaar kan men beter istavrit (een soort horsmakreel) nemen om çiroz van te maken. Vroeger werden ook wel steurachtigen gebruikt.
Misschien is het wel toegestaan om ook met kleinere hoeveelheden te werken en met andere vissen te experimenteren. Het is niet beslist noodzakelijk de vis in de zon te drogen. In de wind kan ook.
Als je het thuis wilt uitproberen in de tuin of op je balkon let dan op. Het schijnt dat katten er dol op zijn. Zo zelfs dat ze meestal het geduld niet kunnen opbrengen om te wachten tot de vis volledig veranderd is in çiroz.

Op internet staat veel muziek en staan veel video's van Zeki Müren maar een loflied op de çiroz ben ik jammer genoeg nog niet tegengekomen.