In aflevering 1 en 2 heb ik al een paar mogelijkheden geopperd om de vraag hoe we "Olifanten in Turkije" kunnen verklaren te beantwoorden. Maar er zijn nog andere opties.
Staatshoofden van alle landen bieden hun gastheer tijdens een staatsbezoek elders altijd een geschenk aan. Die geschenken worden met zorg uitgekozen. Waarschijnlijk wordt daar een speciale functionaris voor aangesteld. De geschenken moeten de goede sfeer bevorderen. Het kweken van "goodwill" bij een collega staatshoofd is net als in het bedrijfsleven voor de goede (economische) betrekkingen tussen de twee betreffende landen van groot belang.
Ter gelegenheid van de verjaardag van 400 jaar diplomatieke betrekkingen tussen Nederland en Turkije bracht koningin Beatrix der Nederlanden in juni 2012 een tegenbezoek aan president Abdullah Gül van Turkije.
Ik vermoed dat Beatrix als geschenk iets leuks Delftsblauwerigs heeft meegenomen. Of dat soort geschenken in de opslagloodsen van de staat verdwijnen of dat de president er thuis van mag genieten tijdens zijn ambtsperiode weet ik niet. Volgens mij houdt Abdullah Gül trouwens niet zo heel erg van een Delftsblauwe bloemenpiramide.
Ik ben twee keer in het museum van het Top Kapı paleis geweest. Het is afgeladen met giften en gaven verzameld door de Osmaanse sultans en hun familieleden door de eeuwen heen. Meubelstukken, sieraden, huisraad, uurwerken, versierd aardewerk, kledingstukken, goud en juwelen om maar eens iets te noemen. Het is (bijna) alles goud wat er blinkt.
Maar het kan ook heel anders.
Osman II was pas 14 jaar oud toen hij sultan van het Osmaanse Rijk werd. Zijn sultanaat duurde slechts 4 jaar van 1618 tot 1622 toen hij door verwurging om het leven kwam. Hij had in zijn korte regeerperiode al aanzienlijke successen geboekt.
Hij was er in geslaagd de oostgrens veilig te stellen door een vredesverdrag met Perzië te ondertekenen. Daar was de dynastie van de Salawiden aan de macht. En hun sjah Abbas I de Grote zond in september 1619 een gezant naar het hof van Osman II om de banden na het bereiken van de vrede te verstevigen.
En zoals te doen gebruikelijk kwam de gezant niet met lege handen. Behalve een grote hoeveelheid zijde bracht hij namelijk ook 4 olifanten mee als geschenk voor de sultan.
De olifant, het symbool voor o.a. geluk, een lang leven, wijsheid, kracht, trouw en waardigheid zou naar verwachting van de sjah een positieve uitwerking hebben op de relatie tussen de twee landen. Natuurlijk werden de geschenken hoffelijk aanvaard. Maar wat moet je met 4 olifanten?
Van de olifanten heb ik in het Top Kapı Museum geen sporen teruggevonden. Geen vermelding of afbeelding. En ik vroeg me af wat er met de dieren gebeurd was. Zelfs een paraplubak, zoals Europese jagers nog wel eens van een deel van hun trofee lieten maken, vond ik niet terug.
Wist men er raad mee? Werden ze gehuisvest in het Gülhane Park aansluitend aan het Top Kapı paleis? Ging de sultan af en toe even naar zijn cadeaus kijken? Namen ze een belangrijke plaats in?
Turken zijn voor het merendeel soennitische moslims. De dieren zullen niet zijn opgegeten aangezien volgens de soennitische scholen van de islam olifantenvlees haram, onrein is en niet gegeten mag worden.
Komt hier de belangstelling voor olifanten dan misschien vandaan?
Een Turkse kennis had een heel andere verklaring voor de olifanten in Turkije.
"Ach," zei Kerem, "je zoekt er veel te veel achter. Jaren geleden kocht een Turkse importeur een container fietsen in China. Als bijproduct, om de container vol te maken, kwam er een partijtje houten olifanten mee. De handel verliep uitstekend en sindsdien......."
Geen opmerkingen:
Een reactie posten