Vliegangst

Altijd al gehad: hoogtevrees. Hoe ik er aan gekomen ben weet ik niet. Als kind uit een boom gevallen? Aangeleerd? Bang gemaakt door mijn opvoeders? Kan het iets genetisch zijn? Of aangeboren zelfbescherming?
Is hoogtevrees trouwens eigenlijk dieptevrees? Angst om te vallen? Bang om naar beneden te storten?
Misselijk worden alleen al als je over de rand van een flatgebouw kijkt of uit het raam van een kantoortoren op grote hoogte? Je evenwicht verliezen als je over een plank over een sloot loopt op twee meter hoogte? Nee, op een krant staan dat gaat nog wel. En op een keukentrap ook. Zelfs op een ladder tegen een muur tot op een meter of drie is geen probleem. Maar in een dakgoot op een meter of vijf hoogte om een dakpan te vervangen moet je beslist niet naar beneden kijken. Je durft niet verder maar ook niet terug. Je raakt in een toestand van rigor mortis. Je kan niet meer bewegen.
Met hoogtevrees valt prima te leven. Zolang je situaties als beschreven kan vermijden is er geen probleem. Maar waarom hebben zo veel andere mensen dat probleem niet?
Enkele jaren geleden zag ik op een Turks tv-kanaal de documentaire "Kings of the sky" van de Amerikaanse filmmaakster Daborah Stratman. Ze trok een aantal maanden mee met de troep van Adil Hoshur. Een groep koorddansers uit de Chinese provincie Xinjiang. Het zijn Oeigoeren, moslims en verwant aan de Turken. Het koorddansen wordt daar al vele eeuwen beoefend. Het is een traditionele vorm van acrobatie met politieke implicaties.
De Chinese overheid voert een beleid waarbij oorspronkelijke tradities, geloof, cultuur, economie en taal "ontmoedigd" wordt, o.a. door volksverhuizingen, repressie, boekverbranding. Enigszins te vergelijken met het beleid in Tibet.
De film toont het harde bestaan van de Oeigoeren en volgt de troep in al haar activiteiten. De trainingen, de oefeningen, de voorstellingen, de tochten over grote afstanden, de voorbereidingen, de invallen van politie. Hun prestaties op het hoge koord kunnen gezien worden als een soort politiek statement. Tradities, geloof, cultuur, identiteit behouden tegenover de wens van de regering.
Een paar weken geleden deed Adil Hoshur weer van zich spreken. Met zijn groep vestigde hij een nieuw wereldrecord "tightrope walking". Met enkele leden van zijn groep stak hij een ravijn over op een koord gespannen op 350 meter hoogte met een lengte van meer dan 1400 meter. Een filmpje op Youtube laat ons meegenieten van de tocht. Op de lange stok die gebruikt wordt om het evenwicht te bewaren is namelijk een camera gemonteerd. We zien hoe de wandelaars onderweg ontspannen een praatje maken, over elkaar heen klauteren en de overkant bereiken.
En ik vroeg me af of ik dat ook zou hebben kunnen leren? Met de nodige politiek aspiraties? De techniek misschien wel. Op 1 meter hoogte. Maar dan zou ik toch eerst de vrees kwijt moeten raken voor het hogere werk.
Daar bestaan allerlei therapieën en technieken voor die je op duurbetaalde instituten onder de knie kan krijgen, zegt men. Zo bestaat er in de cognitieve gedragstherapie de systematische desensitisatie. Een vorm van therapie om angststoornissen te verminderen en kwijt te raken. Daarbij wordt een angsthiërarchie opgesteld met een lijst van weinig (hoge hakken?) naar veel (koorddansen?).
Het afleren begint op het laagste niveau en gaat gepaard met een ontspanningsmogelijkheid.
Beeld, geluid, eten of drinken e.d.
Er zijn therapeuten die hun behandeling op het hoogste angstniveau starten. Ze beschouwen hun aanpak als meest effectieve vorm van therapie. Schokeffect?
Ik stel me voor dat men op het koord gezet wordt op 350 meter hoogte. Men krijgt een koptelefoon op. Men wordt losgelaten en ter ontspanning klinkt door de koptelefoon het nummer "Be" van Neil Diamond uit de film Jonathan Livingstone Seagull. Of beter veel beter nog van de Steve Miller Band: "Fly like an eagle".
Op de ene of de andere manier moet het werken.